SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 500
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७५ द्वादश'प्राभृतम् क्षेत्रम् । अर्थाद् यन्नक्षत्रम् अर्द्धक्षेत्रं तत् सप्तषष्टया शोधनकेन शोध्यं, यच्च नक्षत्रं समं समक्षेत्रं तत् द्विगुण्या सप्तषष्टया-६७४२=१३४ चतुस्त्रिंशदधिकेन शतेन-एतत् तुल्येन शोधनकेन शोध्यमित्यर्थः । द्वयर्द्ध-द्वयर्द्धक्षेत्रं-द्वितीयमर्द्ध द्वयर्द्ध-सार्दैकाहोरात्रपरिमितक्षेत्रं नक्षत्रे तत् त्रिगुणया सप्तषष्टया-६७४३=२०१-एकोत्तराभ्यां द्वाभ्यां शताभ्यां शोध्यते२०१ एतत्तुल्येन शोधनकेन शोध्यमित्यर्थः।। अथ सूर्यस्य पुष्यादीनि नक्षत्राणि शोध्यानि भवन्ति, चन्द्रस्य च अभिजिदादीनि नक्षत्राणि शोध्यानि भवन्तीत्युक्तं प्राक । तत्र सूर्यनक्षत्रयोगचिन्तायां पुष्ये-पुष्यविषयाऽष्टाशीतिः ८८ शोध्या भवन्ति । एवमेव चन्द्रनक्षत्रयोगचिन्ताया मभिजिति द्वाचत्वारिंशत्-४२ शोधनकमुक्तमस्ति 'अट्ठासीईपुस्से सोज्झा अभिइम्मि बायाला' अष्टाशीतिः पुष्ये शोध्या अभिजिति द्वाचत्वारिंशदित्युक्तिश्चेति । एवं द्वितीयगाथोक्तदिशा निष्पन्नमर्थ तृतीयया गाथया प्रतिपादयति-'एयाणि सोहइत्ताए गुणिया समे विद्धक्खेत्ते) जो नक्षत्र अर्द्ध क्षेत्रवाला है उसको सरसठ शोधनक से शोधित करे तथा जो नक्षत्र समक्षेत्र वाला है उनकी सडसठ को दुगुना करके शोधित करे ६७ x १३४ तो एकसो चोतीस होते हैं। इतने शोधनक से शोधित करे, द्वयर्द्ध अर्थात् देढ अहोरात्र परिमित क्षेत्रवाले नक्षत्र को त्रिगुणित सडसठ से शोधित करे ६७४३-२०१ अर्थात् (२०१) दोसो एक से शोधित करें। सूर्य के पुष्यादि नक्षत्र शोधित किये जाते हैं। तथा चंद्र के अभिजिदादि नक्षत्र शोधित करना चाहिये यह पहले कहा ही है। उनमें सूर्यनक्षत्र योगचिंता में पुष्य नक्षत्र संबंधि ८८ अठासी नक्षत्र शोध्य होते हैं। इसी प्रकार चंद्रनक्षत्रयोग विचा. रणा में अभिजिदादि बयालीस ४२ नक्षत्र शोध्य होते हैं, वही कहा है-(अट्ठासीई पुस्से सोज्झा अभिइम्मि बायाला) अठासी पुष्य नक्षत्र संबंधी एवं बयालीस अभिजिदादि नक्षत्र शोध्य होते हैं । इस प्रकार दूसरी गाथा हे छे(सत्तढि अद्धक्खित्ते दुगतिगगुणिया समे विद्धक्खेत्ते) हे नक्षत्री मध क्षेत्र प्रमाणुवाणा હોય તેને સડસઠ શેધનકથી શેધિત કરવા તથા જે નક્ષત્ર સમક્ષેત્રવાળે હોય તે નક્ષત્રોને સડસઠના બમણું કરીને શધિત કરવા. ૬૭૪૨=૧૩૪ એકસો ત્રીસ થાય છે. આટલા ધનકથી શેધિત કરવા. દ્વય એટલે કે દેઢ અહેરાત્ર ક્ષેત્ર પ્રમાણુવાળા નક્ષત્રને ત્રણ मा ४२८ ससथी शापित ४२वा.-१७x3=२०१. अर्थात् पसे। मेथी शोधित ४२वा. સૂર્યને પુષ્યાદિ નક્ષત્રે શોધિત કરવામાં આવે છે. તથા ચંદ્રના અભિજીત્ વિગેરે નક્ષત્રો શોધિત કરવા જોઈએ એ પહેલાં કહ્યું જ છે, તેમાં સૂર્યનક્ષત્રયાગની વિચારણામાં પુષ્ય નક્ષત્ર સંબંધી ૮૮ અઠયાસી નક્ષત્રો શેધ્ય હોય છે, એ જ પ્રમાણે ચંદ્રનક્ષત્રગની વિચારણામાં અભિજીત્ વિગેરે બેંતાલીસ ૪૨ નક્ષત્રો શેધ્ય હોય છે એજ કહે છે(अट्ठासीई पुस्से सोज्झा अभिइम्मि बायाला) २४यासी पुष्य नक्षत्र संधी अने में तालीस અભિજીત વિગેરે નક્ષત્રો શોધ્ય હોય છે. આ પ્રમાણેના બીજી ગાથાને નિષ્પ અર્થનું શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર:
SR No.006352
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1982
Total Pages1111
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size77 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy