Page Text
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७५ द्वादश प्राभृतम्
४७१
युगादितः प्रवृत्तानि यानि युगानि - पर्वाणि तत्संख्या पञ्चदश गुणा क्रियते, कृत्वा च तत्रपर्वणामुपरि विविक्षितं दिनमभिव्याप्य यास्तिथयस्ताः संक्षिप्तं सत् - संक्षिप्यन्ते इत्यर्थः ततः 'बावभागपरिहीणं' द्वाषष्टिभाग परिहीनं, यतोहि प्रत्यहोरात्र मे कैकेन द्वाषष्टिभागेन परिहीयमानेन निष्पन्ना ये अवमरात्रास्तेऽपि उपचारादत्र द्वाषष्टिभागास्तैः परिहीनं कर्त्तव्यं पर्वसंख्यानमिति । तत 'दुगु णेकडीइजुयं' द्विगुणमेकपष्टया युतं - प्रथमं तत्संख्यानं द्वाभ्यां गुणनीयं, गुणयित्वा च एकषष्ट्या युतं क्रियते । ततः 'बावीससएण भाइए' - द्वाविंशति शतेन भक्ते, नियमात् - निश्चयात् द्वाविंशेन शतेन भाजिते सति 'जं लद्धं तस्स पुणो छहि हियसेसं उऊ होइ' यल्लब्धं तस्य पुनः षड़भिर्हतशेषम् ऋतु भवति ॥ अर्थात् द्वाविंशेन शतेन विभाजिते सति यल्लब्धं भवेत् तस्य पुनः - तस्मिन् पुनः पभिर्भागेहृते सति यच्छेषं सः-शेषरूपो राशिरनन्तरानीतः ऋतु र्भवति । ' सेसा गं अंसाणं' - शेषाणा मंशानाम्येsपि उर्वरिताश्रांशाः शेषा उद्धरिता स्तेषां शेषाणाम् अंशानामित्यर्थः ' बेहि उ भागेहिं'
1
युग की आदि से प्रवर्त्तमान जो पर्व है उसको संख्या को पंद्रह से गुणा करके उन पर्वों के ऊपर विवक्षित दिवस मिला कर जो तिथि आवे वे संक्षिप्त करके (बावभागपरिहीणं) प्रति अहोरात्र में एक एक बासठिया भाग कम करके जो अहोरात्र निष्पन्न होते हैं वे भी यहां पर उपचार से बासठिया भाग कहते हैं अतः उतनी पर्वसंख्या को कम करें तत्पश्चात् (दुगुणेकडीई जुयं ) प्रथम उस संख्या को दोसे गुणा करे गुणा करके उसके साथ इकसठको जोडे तस्पश्रात् (बावीससएण भइए) एकसो बावीस से भाग करे (जं लई तस्स पुणो छहिहिय सेसं उऊ होई) जो लब्ध होता है छह से उसको हरण करे तत्पश्चात् जो शेष रहे वह ऋतु संख्या होती है । अर्थात् एकसो बावीस से भाग करने से जो भाग आवे उसका फिरसे छह से भाग करे पश्चात् जो शेष रूप राशि आवे उसको ऋतु संख्या जाने, (सेसाणं असाणं) जो ऊपर के अंश होते हैं
યુગના આરંભ શ્રાવણવદ એકમથી થાય છે. તેથી યુગની આદિથી પ્રવત માન જે પ છે, તે સંખ્યાના પંદરથી ગુણાકાર કરવા પછી એ પ માં વિવક્ષિત દિવસ મેળવીને તે પછી જે तिथि यावे तेने संक्षिप्त उरीने (वावट्ठि भागपरिहीणं) प्रत्ये! अहोरात्रमां ! ये मासहिया ભાગ આદેશ કરીને જે અહેારાત્ર આવે તેને પણ અહી' ઉપચારથી બાસિયા ભાગ કહે છે. तेथी भेटली पर्व संध्याने उभ एरवी ते पछी (दुगुणेकट्ठीईजुय) पडेलां मे सभ्याना मेथी २२ अर उरीने तेमां उस उभेश्वां ते पछी (बावीससरणं भइए) येसेो मावीसथी लाग १२वे। (जं लद्ध तस्स पुणो छहिइय सेसं उऊ होई) ने सच थाय छे तेना છથી ભાગ કરવા તે પછી જે શેષ રહે તે ઋતુ સંખ્યા જાણવી અર્થાત્ એકસે બાવીસથી ભાગ કરવાથી જે ભાગ ફૂલ આવે તેના ફરીથી છથી ભાગ કરવા તે પછી શેષ રૂપ જે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |