________________
४४६
५७
१२
५५
"
सूर्य प्रज्ञप्तिसूत्रे परिपूर्ण संवत्सरमुहूर्त्तपरिमाणं स्यात् - ( ५३७४९ । । ) + (११५० ।। छ ५४८९९+१=५४९०० अत्र पूर्णाङ्कानां प्रथमस्थानस्थितानां मुहूर्त्ताङ्कानां योगः चतुः पञ्चाशत्सहस्राणि अष्टौशतानि नवनवत्यधिकानि मुहूर्त्तानामिति ५४८९९ भवति, द्वितीयतृतीयस्थानस्थितयो यज्ययोजकयो ( । ) + ( । ) रनयो यथाक्रमेण सजातीयाङ्कयोगनियमेन योगे कृते लब्ध एको मुहूर्त्तः, स च मुहूर्त्तयोगपरिमाणे प्रक्षेप्यः ५४८९९+१=५४९०० इति यथोक्तं युगपूर्णमुहूर्त्त परिमाणमुपपद्यते - चतुः पञ्चाशत् सहस्राणि नव शतानि - नवशताधिकानि चतुःपञ्चाशत्सहस्राणि मुहर्त्तानामिति परिपूर्ण युगसत्करात्रिन्दिवानां त्रिंशदधिकाना मष्टादशशतसंख्यकानां मुहर्त्तपरिमाणेन तुल्यमिति १८३० × ३०=५४९०० इत्युपपद्यते ॥ अथ परिपूर्णयुगस्य सौररात्रिन्दिवपरिमाणं पृच्छति - 'ता केवइयं जुगे राईदियग्गेणं आहिएति वएज्जा' तावत् कियद् युगं रात्रिन्दिवा - ग्रेण आख्यातमिति वदेत् ॥ - तावदिति पूर्ववत् 'केवये' कियत्-कियत्प्रमाणं युगंसंवत्सर का मुहूर्तपरिमाण होता है - ( ५३७४९) ११५०० ५४८९९+१=५४९०० यहां पर प्रथम स्थान में रहा हुवा मुहूर्त का पूर्णाक चौपन हजार आठसो नन्नाणु मुहूर्त ५४८९९ होता है । दूसरे एवं तीसरे स्थान में रहा हुवा योज्य योजन का (278) + (1) इस संख्या का क्रमानुसार सजातीय अंक के योग का नियमानुसार योग करे तो एक मुहूर्त आता है । उसको मुहूर्त योग के साथ प्रक्षेप करे तो ५४८९९ +१=५४९०० इसप्रकार यथोक्त युग का पूर्ण मुहूर्तपरिमाण चोपन हजार नवसो मुहर्त हो जाता है । इसप्रकार परिपूर्ण युग के अठारहसो तीस अहोरात्र का मुहूर्त के तुल्य हो जाता है १८३०+३०=२४९००
५७. ५५
अब परिपूर्ण युग के सौर रात्रि दिवस के परिमाण विषय श्रीगौतमस्वामी प्रश्न करते हैं - ( ता केवइयं जुगे राईदियग्गेणं आहिएत्ति वरजा ) ( ता તે આ રીતે પરિપૂર્ણ સંવત્સરનું મુહૂત પરિમાણ થઈ જાય છે.=(૫૩૭૪૯ શ૬૨૫૫ ૬૪) +११५०।š|दृर' दृछ=५४८८८+१=५४७०० महीं प्रथम સ્થાનમાં રહેલ મુહૂત ના પૂર્ણાંક ચાપન હજાર આઠસો નવ્વાણુ મુહૂત પ×૮૯૯ स्थानमा रहेस योग्य योना ( ) ( સજાતીય અંકના યાગના નિયમાનુસાર યાગ કરે તે એક મુહૂત થાય છે. તેને મુહૂર્તની સંખ્યાની સાથે મેળવે તે ૫૪૮૯+૧=૫૪૯૦૦ આ રીતે યથાક્ત યુગનુ મુહૂત પરિમાણ ચેાપન હજાર નવસે મુહૂર્ત થઈ જાય છે. આ રીતે પિર યુગના અઢારસો ત્રીસ અહારાત્ર મુહૂર્ત બરાબર થઈ જાય છે. ૧૮૩૦૧૩૦=૫૪ ૯૦૦)
થાય છે. બીજા અને ત્રીજા ) आ संध्याना उभानुसार
હવે પરિપૂર્ણ યુગના સૌર રાત્રિદિવસના પરિમાણુ વિષયમાં શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન पूछे छे - (ता केवइयं जुगे राईदियग्गेणं आहिपत्ति वएज्जा) तो डेंटला प्रभाणुवाणी
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
