________________
६२+५६
३४७२
३४७२
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७३ द्वादशप्राभृतम् शिकेन द्वापष्टिभागाः क्रियन्ते यथा-यदि सप्तपष्टया द्वापष्टिभागा लभ्यन्ते तदा षट् पश्चाशता सप्तपष्टिभागैः कियन्तो द्वापष्टिभागा लभ्यन्ते इति त्रैराशिकस्थापनाय यथाsxiv=
a अत्रान्त्येन राशिना मध्यराशेर्गुणनं, जातानि चतुस्त्रिंशच्छतानि द्वासप्तत्यधिकानि ३४७२ एतेषामादिराशिना सप्तषष्टया भागो ह्रियते यथा- लब्धा एकपश्चाशद् द्वापष्टिभागाः। ते च प्रागुक्तेषु पञ्चाशति द्वापष्टिभागेषु अन्तः प्रक्षिप्यन्ते +700 जातमेकोत्तरशतं द्वापष्टिभागानाम्- एतन्मध्ये अभिवतिसंवत्सरसत्का उपरितना अष्टादश द्वाषष्टिभागाः प्रक्षिप्यन्ते-+ , जातम् एकोनविंशत्यधिकं शतं द्वापष्टिभागानाम् । एतेषां द्वाषष्टया भागो हियते +rts लब्ध एको मुहूर्तः स च पूर्वोक्तेषु संगृहीतेषु अष्टादश मुहूर्तेषु प्रक्षेप्यः १८+१=१९ जाता एकोनविंशति मुहूर्ताः । शेषास्तिष्ठन्ति सप्तपञ्चाशद् द्वाषष्टिभागानां सप्तपष्टिभागा इति । ततो यथाक्रमेण सर्वेषां न्यास: जैसे कि-जो सडसठ से बासठ भाग लब्ध हो तो सडसठिया छप्पन भाग से कितने बासठिया भाग लब्ध हो सकते हैं ? इसकि त्रैराशिक स्थापना इस प्रकार से हैं- यहां अन्त्य राशि से मध्य राशि का गुणा करेने से चोतीससौ बहत्तर ३४७२ होते हैं। इनका प्रथम की राशि जो सडसठ है इससे भाग करे, जैसे कि
इसप्रकार बासठिया इक्कावन भाग लब्ध होते हैं । इनको पूर्वकथित बासठिया पचास भाग में प्रक्षिप्त करे + 1893 तो इसप्रकार बासठिया एकसो एक भाग होते हैं । इनमें आंभवर्धितसंवत्सर का ऊपर कहा हुवा बासठिया अठारह भाग को जोडे- +
=27 तो इसप्रकार बासठिया एकसो उन्नीस भाग होते हैं । इस संख्या का बासठ से भाग करे +१+ तो एक मुहूर्त लब्ध होता है, उसको पूर्वोक्त अठारह मुहूर्त है उसके साथ जोडे तो १८+१=१९ उन्नीस मुहूर्त સડસઠિયા છપ્પન ભાગ છે સંકે તેના રાશિક પદ્ધતિથી બાસઠ ભાગ કરે જેમકે જે સડસઠથી બાસઠ ભાગ લબ્ધ થાય તે સડસઠિયા છપ્પન ભાગથી કેટલા બાસડિયા ભાગ ave १७ श ? . माटे त्रैराशि स्थापना २॥ शत छे.-१२+५१=३४१३ मही અન્ય રાશિથી મધ્યરાશિને ગુણાકાર કરવાથી ચેત્રીસસે તેર ૩૪૭૨ા થાય છે. તેને પહેલાંની સંખ્યા જે સડસઠ છે તેનાથી ભાગ કરે જેમકે-૪=૪૪ આ રીતે બાસડિયા એકાવન ભાગ લબ્ધ થાય છે. તેને પહેલાં કહેલ બાસઠિયા પચાસ ભાગની साथे भेजपाथी ५३+५३१११ ॥ शते मासाठिया मेसी मे४ मा थाय छे. १६ આમાં અભિવર્ધિતસંવત્સરના ઉપર કહેલ બાસડિયા અઢાર ભાગને મેળવવા ' += ૨૩ થી આ રીતે બાસયિા એકસો ઓગણસ ભાગ થાય છે. આ સંખ્યાનો બાસઠથી भाग ४२३१३५६छ-1+२५६छ था मे मुडूत १४ थाय छे. तेने पूर्व प्रथित अढा२ મુહૂર્ત છે તેની સાથે મેળવવામાં આવે તે ૧૮+૧=૧૯ ઓગણીસ મુહૂર્ત થાય છે.
६७+२
+६७
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2