________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७३ द्वादशप्राभृतम् वएज्जा ? ता चउत्तीसं सयमहस्साई अद्रुतीसं च बावट्रिभागमुहत्तसए वावट्ठिभागमहत्तग्गेणं आहिएत्ति वाजा, सू० ७३॥
छाया-तावत कियत ते नो युगं रात्रिन्दिवाग्रेण आख्यातमिति वदेत् ?, तावत् सप्तदश एकनवति गभिन्दिवशतानि एकोनविंशतिश्च मुहूर्त्ताश्च सप्तपश्चाशद् द्वापष्टिभागा मुहूतस्य द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा पञ्च पश्चाशच्चूर्णिकाभागा रात्रिन्दिवाओण आख्यात इति वदेत् । तावत् तत् खलु कियता मुहर्ताग्रेण आख्यातमिति वदेत् ? तावत् त्रिपश्चाशन्मुहत्तसहस्राणि सप्त च ऊन पञ्चाशन्मुहर्तशतानि सप्तपञ्चाशद् द्वापष्टिभागा मुहर्त्तस्य द्वाषष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा पञ्चपञ्चाशच्चूर्णिकाभागा मुहर्ताग्रेण आख्यातमिति वदेत् । तावत् कियता खलु ते युगोत्पत्तिः रात्रिन्दिवाग्रेण आख्याता इति वदेत् ?, तावद् अष्टात्रिंशद् रात्रिन्दिवानि दश च मुहूर्ताश्चत्वारश्च द्वापष्टिभागा मुहूर्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा द्वादशचूर्णिकाभागा रात्रिन्दिवाण आख्यात इति वदेत् , तावत् स खलु कियता मुहर्ताग्रेण आख्यात इति वदेत् ?, तावदेकादश पञ्चाशत् मुहर्तशतानि चत्वारो द्वापष्टिभागा मुहत्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तषष्टिधा छित्वा द्वादशचूर्णिकाभागा मुहूर्ताग्रेण आख्यात इति वदेत् । तावत् कियद् युगं रात्रिन्दिवाण आख्यतमिति वदेत् ?, तावद् अशदशत्रिंशद रात्रिन्दिवशतानि रात्रिन्दिवारण आख्यातमिति वदेत , तावत् स खलु कियता मुहूर्ताग्रेण आख्यात इति वदेत् ? । तावच्चतुःपञ्चाशन्मुहूत्र्तसहस्राणि नव च मुहत्तशतानि मुह ग्रेण आख्यात इति वदेत् । तावत् सः खलु कियता द्वापष्टिभागमुहंग्रेिण आख्यात इति वदेत् ? । तावच्चतुस्त्रिंशत् शतसहस्राणि अष्टात्रिंशच द्वापष्टिभागा मुहत्तशतानि द्वापष्टियागमुहूर्ताग्रण आख्यात इति वदेत् ॥ सू० ७३ ।।
टीका-द्विसप्ततितमे सूत्रे नाक्षत्रादि पश्च सम्वत्सराणां नामानि तेषामहोरात्र-मुहर्तपरिमाणं च सम्यग्र ज्ञात्वा सम्प्रति त्रिसप्ततितमेऽस्मिन् सूत्रे एते पञ्चसम्वत्सरा एकत्र संमीलिता यावत्प्रमाणा भवन्ति रात्रिन्दिवपरिमाणेन तावतः सम्यग् विवृण्वन् प्रश्नोत्तर
एकत्र मिले हुवे थे पांचों संवत्सर यावत्माण वाले अहोरात्र परिमाण वाला होता है, वह बताने के उद्देश से प्रथम प्रश्नसूत्र कहते हैं-(ता केवइयं) इत्यादि
टीकार्थ-बहतरवें सूत्र में नाक्षत्रादि पांच संवत्सरों के नाम उनके अहोरात्र एवं मुहूर्त का परिमाण सम्यक प्रकार से जानकर अब इस तिहत्तर सूत्र में ये पांचों संवत्सर इकडे मिलने पर जितने रात्रि दिवस के परिमाण
એકઠા મળેલા પાંચે સંવત્સર યાવત્રમાણવાળા અહોરાત્ર પરિમાણવાળા હોય છે. તે मतावा भाटे पडसा प्रश्नसूत्र वामां आवे छे. (ना केवइयं याति
ટીકાથ–બતેરમા સૂત્રમાં નક્ષત્રાદિ પાંચ સંવત્સરોના નામે તેના અહોરાત્ર અને મુહૂર્તનું પરિમાણ સારી રીતે જાણીને હવે આ તેતેરમા સૂત્રમાં આ પાંચે સંવત્સરે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨