________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७२ द्वादश' प्राभृतम्
४२७
२१ इत्युपपन्नम् अभिवर्द्धितसंवत्सरस्य यथोक्तं परिमाणं व्यशीत्यधिकानि त्रीणि शतानि रात्रिन्दिवानाम्, एकविंशतिर्मुहूर्त्ताः एकस्य च मुहूर्त्तस्य अष्टादश द्वापष्टिभागा इति । अथ मुहूत्तसम्बन्धिप्रश्नसूत्रमाह- 'ता से णं केवइए मुहुत्तग्गेणं आहिएत्ति वएज्जा ?” तावत् सः खलु कियता मुहूर्त्ताग्रेण आख्यात इति वदेत् || - तावदिति प्राग्वत् सः - प्रथमोदितोऽभिवर्द्धिताख्यः संवत्सरः खलु कियता मुहूर्त्ताग्रेण - मुहूर्त परिमाणेन आख्यातः - प्रतिपादित इति वदेत् कथय भगवन्निति गौतमस्य प्रश्नस्ततो भगवानाह - 'ता एकारस मुहुत्तसहस्साई पंच य एक्कारस मुहुत्तसए अद्वारस बावद्विभागा मुहुत्तस्स मुहुत्तग्गेणं आहिएत्ति वएज्जा' तावदेकादशमुहूर्त्तसहस्राणि पंच च एकादशमुहूर्त्तशतानि अष्टादश द्वाषष्टिभागा मुहूर्त्तस्य मुहूर्त्ताग्रेण आख्यात इति वदेत् । तावदिति पूर्ववत् तस्याभिवर्द्धिताख्य सम्वत्सरस्य मुहूर्तपरिमाणं खलु एकादश मुहूर्त्तसहस्राणि पञ्चकादशमुहूर्त्तशतानि - एकादशाधिकपञ्चशतानि मुहू
नामर्थात् १९५११ एकादशाधिकपञ्चशतोत्तराणि एकादशसहस्राणि मुहूर्त्तानाम् एकस्य च मुहूर्त्तस्याष्टादश द्वापष्टिभागाश्चेति ११५११ + एतत्तुल्यं मुहर्त्तपरिमाणं भवति एकस्मिन्नसंवत्सर का यथोक्त परिमाण तीन सो तिरासी अहोरात्र तथा इक्कीस मुहूर्त एवं एक मुहूर्त का बासठिया अठारह भाग हो जाता है । अब श्री गौतमस्वामी मुहूर्त के विषय में प्रश्न करते हैं - ( ता से णं केवइए मुहुत्तग्गेणं आहिएति वजा ) यह पूर्वोक्त अभिवर्धितसंवत्सर कितने मुहर्तपरिमाण वाला प्रतिपादित किया है ? सो हे भगवन् आप कहिये इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के पूछने से उत्तर में श्री भगवान् कहते हैं - ( ता एक्कारसमुहुत्तसहस्साई पंच य एक्कारस मुहुत्तसए अट्ठारस बावट्टिभागा मुहुत्तस्स मुहुत्तग्गेणं आहिएत्ति वजा ) उस अभिवर्द्धितसंवत्सर का मुहूर्त परिमाण ग्यारह हजार पांच सो ग्यारह ११५११ मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया अठारह भाग ११५११ + इतना मुहूर्तपरिमाण एक अभिवर्धितसंवत्सर का होता है । અકન્યાસ આ પ્રમાણે છે-૩૮૩૫૨૧ । આરીતે અભિવધિત સંવત્સરનું યથાક્ત પરિમાણ ત્રણસે ત્ર્યાશી અહેારાત્ર તથા એકવીસ મુહૂત અને એક મુહૂર્તના ખાસસિયા અઢાર ભાગ થઈ જાય છે.
डुवे श्री गीतभस्वामी मुहूर्तनां संबंधभां प्रश्न पूछे छे - ( ता सेणं केत्रइए मुहुत्त - ग्गेणं आहिएत्तिवएज्ना) या पूर्वोक्त सलिवर्धितसंवत्सर डेंटला मुहूर्त परिमाणु वालु પ્રતિપાદિત કરેલ છે ? તે હે ભગવાન આપ કા આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીના પૂછવા थी श्री भगवान् अड्डे छे - ( ता एक्कारसमुहुत्तसहस्पाईं पंच य एक्कारसमुहुत्तसए बाबट्टिभागा मुहुत्तरस मुहुत्तग्गेण अहिएत्ति वपज्जा ) मे न्यमिवर्धितस ंवत्सरनु मुहूर्त परिभाशु अभीયાર હજાર પાંચસે અગ્યાર ૧૧૫૧૧૫ મુહૂત તથા એક મુહૂતના ખાડિયા અઢાર ભાગ ૧૧૫૧૧+ર્ફે આટલું. મુહૂત પરિમાણુ એક અભિવતિ સંવત્સરનું થાય છે. ભગવાન્ શ્રી
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨