________________
३८२
सूर्यप्रशप्तिसूत्रे रिंशदधिके, एकस्य च द्वापष्टिभागस्यैकोनपञ्चाशत् सप्तपष्टिभागाः-(३२३४ । २४५ । ।) तत एतस्मात् प्रागुक्तं सकलनक्षत्रपर्यायपरिमाणं त्रिभिर्गुणयित्वा स्थानक्रमेण शोधनीयम् । यथात्र सकलनक्षत्रपर्यायपरिमाणम्-(८१९ । ३) एकोनविंशत्यधिकान्यष्टौ शतानि मुहू
र्तानाम् , एकस्य च मुहूर्तस्य चतुर्विशति षिष्टिभागाः । एकस्य च द्वापष्टिभागस्य पट्पष्टिः सप्तपष्टिभागा इति ॥ इदं च त्रिभिर्गुणनीयम् (८१९ । । । )x ३=(२४५७ । १३ । 5) सप्त पश्चादधिकानि चतुर्विंशति शतानि मुहूर्तानां, मुहूर्तानाञ्च द्वापष्टिभागानां द्वासप्ततिः। द्वापष्टिभागानाञ्च सप्तषष्टिधा छिन्नाना मष्टानवत्यधिकं शतमिति । इदं च पूर्वस्माद्राशेः परिशोधनीयम्-(३२३४ । ।)-२४५७ । ३ । ")=(७७७ । १७ । 5) स्थितानि सप्तशतानि सप्तसप्तप्त्यधिकानि मुहूर्तानां, मुहूर्तसत्कानां च द्वापष्टिभागानां सप्तत्यधिकं शतम् , एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य द्विपञ्चाशत् सप्तपष्टिभागाः-(७७७ । १४३ । १७) पुनरपि सप्तभिः शतैरेकसप्तत्यधिक ७७१ मुहूर्तानाम् , एकस्य च मुहूर्तस्य तथा एक मुहूर्त का बासठिया दोसो पैंतालीस भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया उनपचास भाग होते हैं, (३२३४।।) इनमें से पूर्वकथित सकल नक्षत्र पर्याय परिमाण को तीन से गुणा करके स्थानक्रमसे शोधित करे । जैसे की यहां पर सकल नक्षत्रपर्याय परिमाण (८१९॥३) आठसो उन्नीस मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया चोवीस भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया छियासठ भाग कहा है। इस परिमाण को तीनसे गुणा करे (८१९।।)+३=(२४५७।१।।) चोवीससो सतावन मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया बहत्तर भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया एकसो अठाणु भाग होते हैं । इस परिमाण को पूर्व राशिमें से शोधित करे (३२३४४)-(२४५३)=(७७७ ) तो इस प्रकार सातसो सत्योतर मुहर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया एकसो सत्तर भाग ગુણાકાર કરવાથી બત્રીસ ત્રીસ મુહર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસઠિયા બસે પિસ્તાલીસ ભગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસડિયા ઓગણપચાસ ભાગ થાય છે. (૩૨૩૪પ ૪) આમાંથી પહેલાં કહેલ સકલ નક્ષત્ર પર્યાય પરિમાણને ત્રણથી ગુણાકાર કરીને સ્થાન ક્રમથી શધિત કરવા જેમકે–અહીં સકલ નક્ષત્ર પર્યાય પરિમાણ (૮૧૯૬૬) આઠસો ઓગણીસ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસઠિયા ચોવીસ ભાગ તથા બાસડિયા એક ભાગના સડસઠિયા છાસઠ ભાગ કહેલ છે. આ પરિમાણને ત્રણથી ગુણાકાર કરે (૮૧
૪)+ =(૨૪૫ડા ) ચોવીસસે સતાવન મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તન બાસડિયા તેર ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસડિયા એક અઠાણ ભાગ થાય છે. આ परिभाषने पूर्व माथी शापित ४२वा (3२३४१३४५६७)-(२४५७।१३।१४)=(७७७।१५। પૂરુ) આ પ્રમાણે શોધિત કરવાથી સાત સત્યતેર મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તન બાસડિયા
श्री सुर्यप्रति सूत्र : २
