Page Text
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७१ एकादशप्राभृतम्
३७५ १----अत आगतं द्वितीयचान्द्रसम्वत्सरस्य पर्यवसानकाले पुनर्वसु नक्षत्रस्य द्वाचत्वारिंशन्मुहः -४२ । एकस्य च मुहर्तस्य पञ्चत्रिंशद द्वापष्टिभागा । एकस्य च द्वापष्टिभागस्य सप्त सप्तपष्टिभागाः शेपाः-४२।। इति उक्तं च मूले-'पुणव्यसुस्स णं बायालीसं मुहुना पणतीसं च बावद्विभागा मुहुत्तस्स बावविभागं च सत्तहिहा छेत्ता सत्त
चुणिया भागा सेसा' इति ॥ ____ अथ-तृतीयस्याभिवड़िताख्यस्य संवत्सरस्य पर्यवसानसमये गणितप्रक्रिया प्रदर्श्यतेयतो हि अभिवद्धिताख्यः संवत्सरत्रयोदशभिर्मासैः परिपूर्णों भवति, तेन तृतीयस्याभिवद्धिताख्यस्य संवत्सरस्थ परिसमाप्तिः सप्तत्रिंशता पौर्णमासी भिर्भवेत तेनात्र गुणकराशि:३७ सप्तत्रिंशत् स्यात् । ततश्च स एव पूर्वोक्तो ध्रुवराशिः-(६६ ।।) षट्पष्टिर्मुहूर्ताः, एकस्य च मुहूर्त्तस्य पञ्चद्वापष्टि मागाः, एकस्य च द्वापष्टिभागस्यैकः सप्तपष्टिभागः, सोऽयं ध्रुवराशिः सप्तत्रिंशता गुणकन वेद् गुण्यते तदा जातानि पश्चात् द्वाचत्वारिंशदधिकानि तो बामठिया पैंत म भाग रहता है।। तत्पश्चात् १-3-8 अब दूसरा चांद मंवत्सर का अंतकाल में पुनर्वसु नक्षत्र का चयालोस मुहूर्त ४२ तथा एक मुहर्त का बासठिया पैंतीस भाग ३ तथा बासंठिया एक भाग का सडसठिया सात भाग शेष रहता है ४२ मूलमें कहा भी है-(पुणवसुस्सणं बयालीसं मुहुत्ता पणतीसं च बासहिभागा मुहुत्तस्स बासहिभागं च सत्तहिहा छेत्ता सत्त चुणिया भागा सेसा) इति ।
अब तीसरा अभिवद्धित संवत्सर की समाप्ति समय की गणित प्रक्रिया दिखलाते हैं-अभिवद्धित् संवत्सर तेरहमास से पूर्ण होता है, अतः तीसरे अभिवद्भुित संवत्सर की समाप्ति, सैतीस पूर्णिमा से होती है, अतः यहां पर गुणक राशि ३७ सैतीस होती है । तत्पश्चात् पूर्वोक्त ध्रुवराशि (६६ ) छियासठ मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया पांच भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया एक भाग वह ध्रुवराशि को सैतीस ३७ गुणक से બાસયિા છત્રીસભાગ રહે છે, તેમાંથી પણ એક ગ્રહણ કરે તે બાસક્યિા પાંત્રીસ ભાગ રહે છે. રૂપ તે પછી ( ૭ ફ”=૪) હવે બીજા ચાંદ્ર સંવત્સરા બેંતાલીસ ૪૨ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસઠિયા પાંત્રીસ ભાગ ૨ તથા બાસઠિયા એક ભાગના साया सात ॥ ॐ शेष २७ छे. ४२।३।६ भूखमा थु ५० छे, (पुणव्वसुस्स ण बायालीसं मुहुत्ता पणतीसं च · बासद्रिभागा मुहुत्तस्स बासट्ठिभागं च सत्तद्विहा छेत्ता सत्त चुण्णियाभागा सेसा) इति - હવે ત્રીજા અભિવર્ધિત સંવત્સરની સમાપ્તિ સમયની ગણિત પ્રક્રિયા બતાવવામાં આવે છે, અભિવર્ધિત સંવત્સર તેર મહીનામાં પુરૂં થાય છે, તેથી ત્રીજા અભિવર્ધિત સંવત્સરની સમાપ્તિ સાડત્રીસ પૂર્ણિમાથી થાય છે, તેથી અહીં ગુણુક રાશિ ૩૭ સાડત્રીસ થાય છે, તે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર:
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |