________________
३४४
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे पंचमस्स अभिवडियसंवच्छरस्स पज्जवसाणे अणंतरपच्छाकडे समए, तं समयं च णं चंदे के णं णक्खत्तेणं जोएइ ?, ता उत्तराहिं, आसाढाहिं उत्तराणं चरिमसमए, तं समयं च णं सूरे केणं णक्खत्तेणं जोएइ ?, ता पुस्सेणं पुस्सस्स णं एकबीस मुहुत्ता तेत्तालीसं च बावद्विभागा मुहुत्तस्त बावद्विभागं च सत्तढिहा छेत्ता तेत्तीसं चुपिणया भागा सेसा ॥सू० ७१॥
॥ एक्कारसमं पाहुडं समत्तं ॥ छाया-तावत् कथं ते संवत्सराणामादिराख्यात इति वदेत् ? तत्र खलु इमे पश्च सम्वत्सराः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-चन्द्रश्चन्द्रोऽभिवद्धितश्चन्द्रोऽभिवद्धितः, । तावद् एतेषां खलु पञ्चानां संवत्सराणां प्रथमस्य सम्वत्सरस्य क आदिराख्यात इति वदेत् ?, तावद् यत् खलु पञ्चमस्य अभिवद्धितसंवत्सरस्य पर्यवसानं स खलु प्रथमस्य चान्द्रसम्वत्सरस्य आदिः, अनन्तरपुरस्कृतः समयः, तावत् स खलु किं पर्यवसित आख्यात इति वदेत् ? । तावत् यः खलु द्वितीयस्य आदि श्वान्द्रसम्वत्सरस्य तत् खलु प्रथमस्य चान्द्रसंवत्सरस्य पर्यवसानम्, अनन्तरपश्चात् कृतः समयः। तस्मिन् समये च खलु चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ?, तावत् उत्तराभिराषाढाभिः, उत्तराणामाषाढानां पविंशति मुहूर्ताः पइविंशतिश्च द्वापष्टिभागा मुहूतस्य, द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा चतुःपञ्चाशच्चूर्णिका भागाः शेषाः, तस्मिन् समये सूर्यः केन नक्षत्रेण युनक्ति ?, तावत् पुनर्वसुना, पुनर्वसोः पोडशमुहूर्ताः, अष्टौ च द्वापष्टिभागा मुहूर्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा विंशति श्चूर्णिका भागाः शेपाः । तावद् एतेषां पञ्चानां संवत्सराणां द्वितीयस्य चान्द्रसंवत्सस्य क आदि राख्यात इति वदेत् ? । तावत् यत् खलु प्रथमस्य चान्द्रसम्वत्सरस्य पर्यवसानम् , स खलु द्वितीयस्य खलु चान्द्रसंवत्सरस्य आदिः, अनन्तरपुरस्कृतः समयः, । तावत् स खलु किं पर्यवसित आख्यात इति वदेत् ?, तावद् यः खलु तृतीयस्य अभिवर्द्धितसंवत्सरस्य आदि स्तत् खलु द्वितीयस्य संवत्सरस्य पर्यवसानम् अनन्तरपश्चात्कृतः समयः, । तस्मिन् समये च खलु चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ? । तावत् पूर्वाभिरापाढाभिः, पूर्वाणामापाढानां सप्तमुहूर्ताः त्रिपश्चाशञ्च द्वापष्टिभागा मुहूर्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा एकचत्वारिंशच्चूर्णिका भागाः शेषाः । तस्मिन् समये च खलु सूर्यः केन नक्षत्रेण युनक्ति ?, तावत् पुनवेसुना, पुनवेसोः खलु द्वाचत्वारिंशन्मुहर्ताः पञ्चत्रिंशच द्वाषष्टिभागाः मुहत्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तषष्टिधा छित्वा सप्तचूर्णिका भागाः शेषाः । तावदेतेषां पञ्चानां संवस्सराणां तृतीयस्याभिवद्धितसंवत्सरस्य क आदिराख्यात इति वदेत् ! । तातद् यत् खलु द्वितीयस्य चान्द्रसेवत्सरस्य पर्यवसानं स खलु तृतीयस्याभिवद्धितसंवत्सरस्यादिः, अनन्तरपुरकृतः समयः । तावत् स खलु किं पर्यवसित आख्यात इति वदेत् ?, तावद् य खलु चतुर्थस्य चान्द्रसंवत्सरस्यादि
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્રઃ ૨