________________
३०६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे याप्रदर्शनार्थ स एव पूर्वोको नक्षत्रध्रुवराशिाह्यः (६६।१२।१७) षट् पष्टिर्मुहर्ताः, एकस्य च मुहूर्तस्य पश्च द्वापष्टिभागाः, एकस्य च द्वाषष्टिभागस्यैकं सप्तषष्टिभागंचेति । सम्प्रतिचरमद्वापष्टितमामावास्याजिज्ञासायां द्वापष्टिगुणकास्तेन ध्रुवराशिषिष्टया गुणकेन गुणनीय इति तथा क्रियते (६६।१२।१७) x ६२=(४०९२।१५।१४) जातानि द्विनवत्यधिकानि चत्वारिशतानि मुहत्तीनाम् एकस्य च मुहर्तस्य द्वाषष्टिभागानां त्रीणिशतानि दशोत्तराणि, एकस्य च द्वापष्टिभागस्य द्वाषष्टिः सप्तपष्टिभागाश्चेति । तत एतस्मात् (४४२।४।००) द्विचत्वारिंशदधिकैश्चतुर्भिः शतैर्मुहर्तानाम् एकस्य च मुहर्तस्य पट्चत्वारिंशता द्वापष्टिभागः प्रथमं शोधनकं विशोधनीयम् = (४०९२।१।६)-४४२।४।०० = (३६५०६ ) जातानि पञ्चाशदधिकानि पत्रिंशच्छतानि मुहूर्तानाम् एकस्य च मुहूर्तस्य द्वे शते चतुः षष्टयाधिके द्वापष्टिभागानाम् एकस्य च द्वापष्टिभागस्य द्वापष्टिः सप्तपष्टिभागा इति । ठवीं अमावास्या को समाप्त करता है-यहां पर गणितप्रक्रिया प्रदर्शित करने के लिये वही पूर्वोक्त नक्षत्र ध्रुवराशी गृहीत होती है जैसे कि (६६ ।।) छियासठ मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया पांच भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया एक भाग । यहां पर अन्तिम बासठवीं अमावास्या की जिज्ञासा में बासठ गुणक होते हैं, अतः ध्रुवराशि को बासठ से गुणा करे जैसे कि (६६ ।। +६२-६४०९२ । 218) इस प्रकार चार हजार बिरानवे मुहर्त तथा एक मुहर्त का बासठिया तीनसो दस तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया बासठ भाग होते हैं। इनमें से (४४२ । । ००) चार सो बयालीस मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिका छियालीस भाग से पहला शोधनक को विशोधित करे (४०९२ । १३ । )-(४४२ । । । ००) (३६५० ।।) इस प्रकार विशोधित करने से छत्तीम सो पचास मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया दो सो चोसठ भाग तथा बासठिया एक અમાવાસ્યાને સમાપ્ત કરે છે, અહીયાં ગણિત પ્રક્રિયા પ્રદર્શિત કરવા માટે એજ પૂર્વોક્ત નક્ષત્ર પ્રવશશિ ગ્રહણ થાય છે, જેમ કે-(૬૬ ફાદ8) છાસઠ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસાિ પાંચ ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડઠિયા એક ભાગ અહીં અંતિમ બાસડમી અમાવાસ્યાની જીજ્ઞાસામાં બાસઠ ગુણુક હોય છે, તેથી ધવરાશીનો બાસઠથી शु।।४।२ ४२वो भ3-(६६६७)+२=(४०८२१३१३.६३ ते या२ २ मा મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તને બાસયિા ત્રણસો દસ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસઠિયા मास मा थाय छे. तेमाथी (४४२११६ ०१) यस में ताबी मुहूत तथा 22 मुड़तन सठिया छतालीस लाथी पडला शोधन ने शापित ४२. (४०५२।१६।६७)(४ १२।१६।°°)=3-५०२६३।६) मा प्रमाणे विशापित ४२५॥ छत्रीससे! पयास मुत તથા એક મુર્હતના બાસડિયા બસે એસઠ તથા બાસડિયા એક ભાગના સડસડિયા બાસઠ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨
