________________
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
,
त्रयोदश नक्षत्राणि विशोध्यानीति विशोध्यते (७९२ । । ) = (४४२ । । ००)= (३५० | हैं | जातानि पञ्चाशदुत्तराणि त्रीणि शतानि मुहूर्त्तानाम्, एकस्य च मुहूर्त्तस्य चतुर्दशद्वाषष्टिभागाः, एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य द्वादश सप्तषष्टिभागाश्चेति । शोधनक्रिया यथा-७९२-४४२=३५० । तथा च । । । तृतीयखण्डस्य शोध्याङ्काभावात् तथैव स्थिता द्वादश सप्तपष्टिभागाचेति - ( ३५० । । ) एतस्माच्छेपराशेः पुनरपि अभिजिदादीनां रोहिणी पर्यन्तानामेकादश नक्षत्राणां मानयोगैः (३०९ । । ) एभिर्नवोत्तरैस्त्रिभिः शतैर्मुहूर्त्तानाम् एकस्य च मुहूर्त्तस्य चतुर्विंशत्या द्वापष्टिभागैरेकस्य च द्वाषष्टिभागस्य षट्षष्टिः सप्तषष्टिभागै (३०९ । ३ । रेभिः परिशोधनीय इति तथा क्रियते - ( ३५० । *। ँ)-(३०९ ।। * )= (४० | है | ) चत्वारिंशन्मुहूर्त्ताः एकस्य च मुहूर्त्तस्य एकपञ्चाशद् द्वाषष्टिभागाः, एकस्य च द्वापष्टिभागस्य त्रयोदश सप्तषष्टिभागाचेति । शोधनक्रिया च यथा-३५०-३०९ = ४१ । अग्रेतनक्रिया प्रवर्त्तनार्थमस्मादेकं नेयम्, ततचत्वारिसे ये तेरह नक्षत्र विशोधित करे (७९२) = (४४२१६००) = (३५०) इसप्रकार तीनसो पचास मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया चौदह भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया बारह भाग होते हैं। शोधन क्रिया इसप्रकार से करे ७९२ - ४४२=३५० तथा- तीसरे मण्डल में शोध्य अंक का अभाव होने से वह उसी प्रकार : सडसठिया बारह भाग रहते हैं । ( ३५० ) इन शेष राशिमें से पुनः अभिजित नक्षत्र से लेकर रोहिणी पर्यन्त के ग्यारह नक्षत्रों के मान योग से (३०९) तीनसो नव मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया चोवीस भाग तथा बासठिया एक भाग का सङसठिया छियासठ भाग (३०९१) इनसे शोधित करे तो (३५०१३) - (३०९१)= (४०१) तथा एक मुहूर्त का वासठिया इक्कावन भाग तथा वासठिया एक भाग का सडसठिया तेरह भाग होता है, शोधन क्रिया इसप्रकार है३५० - ३०९-४१ आगे की क्रिया करने के लिये इसमें से एक ग्रहण करे तो नक्षत्रोने विशोधित ४२वा (७८२६= (४४२|100 ) = 3पाई) या प्रमाणे त्रस પચીસ મુહૂત તથા એક મુહૂર્તના ખાડિયા ચૌદ ભાગ તથા ખાડિયા એક ભાગના સસઠિયા ખાર ભાગ થાય છે. શેાધન ક્રિયા આ પ્રમાણે કરવી ७६२-४४२=३५० तथा
શર= ત્રીજા ખંડમાં શેાધ્ય આંકના અભાવ હાવાથી એ એજ પ્રમાણે સડસઠિયા ખાર ભાગ રહે છે. (૩૫૦) આ શેષ રાશિમાંથી ફરીથી અભિજીત નક્ષત્રથી લઇને શહિણી પન્તના અગ્યાર નક્ષત્રાના માનચેાગથી (૩૦૯ા /ડ્ડ) ત્રણસે નવ મુહૂત તથા એક મુહૂર્તના માસિયા ચાવીસ ભાગ તથા ખાસયિા એક ભાગના સડસઠયા છાસઠ लाग (उ0हाईईई) आनाथी शोधित उरे तो (३५०३३) - (२०६६) = ४०|| ચાલીસ મુહૂત તથા એક મુહૂતના ખાસયિા એકાવન ભાગ તથા ખાસયિા એક ભાગના
३००
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
