________________
सूयप्रज्ञप्तिसूत्र ।) जातमष्टानवत्यधिकं शतं मुहर्तानाम् एकस्य च मुहर्तस्य पञ्चदश द्वाषष्टिभागाः, एकस्य च द्वापष्टिभागस्य त्रयः सप्तपष्टिभागाः॥ तत एतस्मादाश्लेषादीनि उत्तराफाल्गुनी पर्यन्तानि चत्वारि नक्षत्राणि द्विसप्तत्यधिकेन मुहूर्तशतेन षट्चत्वारिंशता च मुहूर्तस्य द्वापष्टिभाग (१७२ । ६) रेतन्मितः शुद्धानि (१९८ ।।।)-(१७२ । ई ....)=(२५ ।
) शोधनक्रिया प्राग्वदेव यथा-१९८-१७२-२६ अग्रेतनक्रिया प्रवर्तनार्थमस्मादेकं नेयं, तच्च द्वापष्टिभागं क्रियते-१+ २+१= भिन्नाङ्कगणितक्रमे छेदघ्नरूपेषु लबाधनर्ण मित्यादिना रूपं द्वाषष्टया संगुण्य पञ्चदशयुक्तं कार्यम् अथैतस्मात् (३) षट्चत्वारिंशद् द्वापष्टिभागा विशोधनीयाः - अस्मादग्रे न किमपि विशोधनीयमिति यथाक्रमेण न्यासः (२५ । ३ । ) पञ्चविंशतिर्मुहूर्ताः एकस्य च मुहूर्तस्य एकत्रिंशद् द्वापष्टिभागाः, एकस्य च द्वापष्टिभागस्य त्रयः सप्तपष्टिभागा इति । ततो हस्तस्य रात्रिन्दिवक्षेत्रत्वात् त्रिंश(६६ । ।)x ३=(१९८ । ) एकसो अठाणवे मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया पंद्रह भाग तथा बासठिया एक भाग सडसठिया तीन भाग होते हैं। इस से आश्लेषा से लेकर उत्तराफाल्गुनी पर्यन्त के चार नक्षत्र एकसो बहत्तर मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया सेंतालीस भाग (१७२।) से शोधित हो जाते हैं (१९८ । १५ ।)-(१७२४६) =(२५ । १ ) शोधन क्रिया पूर्व के जैसी ही है । जैसे की १९८-१७२-२६ आगे की क्रिया के लिये इसमें से एक लेकर उसका बासठ भाग करे १४ = = भिन्नांक गणित प्रक्रिया में छेदघ्न रूप लबाधनर्ण, इत्यादि प्रकार से रूप को बासठ से गुणा कर के उनमें पंद्रह मिलावे उनमें से ( । बासठिया छियालीस भागों के शोधित करे -
। इससे आगे कुछ भी विशोधनीय नहीं रहता अतः क्रम से अंको का न्यास (२५ ) पचीस मुहूते तथा एक मुहूर्त का बासठिया इकतीस રાશીને ત્રણથી ગુણાકાર કરે. તે ગુણન પ્રકારનો અંક ન્યાસ આ પ્રમાણે છે-(૬દા
ફા)+૩=(૧૯૮ ર એકસો અટ્ટાણુ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસઠિયા પંદર ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગને સડસઠિયા ત્રણ ભાગ થાય છે, આનાથી અશ્લેષા નક્ષત્રથી લઈને ઉત્તરાફાલ્ગની પર્યન્તના ચાર નક્ષત્રે એક બોતેર મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના मासठिया छतालीस भा१७२।४६ शापित थाय . (१८-१५।६)-(१७२।६३)=२५।३३ ) माशते थाय छ, शाधन जिया पडे मताच्या प्रमाणनी ४ छ, म (१८८-१७२=२६ आगजनी या भाटे मामाथी माने तेना यास मा ४२१॥ १४३५=१३४१५-११ मिन्नis तडियामा छ। ३५(लयाधनण) त्या प्रा२थी ३५न। मास४थी गु।४।२ ४२यो. તે પ્રમાણે ગુણાકાર કરીને તેમાં પંદર ઉમેરવા તેમાંથી (૩) બાસઠિયા બેંતાલીસ ભાગેને શોધિત કરવા –$ ) આનાથી આગળ કંઈ પણ વિરોધનીય રહેતું નથી. તેથી અંકોને ન્યાસ (૨પાફિક) પચીસ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના બાસઠિયા એકત્રીસ ભાગ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2