________________
२५४
____सूर्यप्रप्तिसूत्र भागा सेसा' उत्तराभ्यां प्रौष्ठपदाभ्यां सप्तविंशतिर्मुहूर्त्ता चतुर्दश च द्वापष्टिभागाः मुहूर्तस्य द्वापष्टिभागं च सप्तपष्टिधा छित्वा द्वापष्टि चूर्णिकाभागाः शेषाः, उत्तराभ्यां प्रौष्ठपदाभ्यांउत्तराभाद्रपदाभ्यां तयोरुत्तराभाद्रपदयोः 'सत्तावीस मुहुत्ता' सप्तविंशतिर्मुहर्ताः एकस्य च मुहर्तस्य चतुर्दशद्वापष्टिभागाः, एकं च द्वापष्टिभागं सप्तपष्टिधा छित्त्वा-विभज्य तस्य च विभक्तस्य सत्का द्वाष्टिश्चूर्णिकाभागाः शेषाः २७ । । । इत्येवं भूतास्थितियंदावतिष्ठते तदैव द्वितीयां पौणभासी चन्द्रः परिसमापयतीतिज्ञेयम् । यथाहि अत्रापि पूर्वोक्त एवं नक्षत्र ध्रुवराशि:-६६३।७ पट् पष्टिमुहर्ताः एकस्य च मुहत्तस्य पञ्चद्वाषष्टिभागाः एकस्य च द्वापष्टिभागस्य सप्तपष्टिभागाश्चेति गृहीतव्याः। गृहीत्वा च द्वितीयपौर्णमासीजिज्ञासायां द्वाभ्यां गुणकाभ्यां गुण्यते-(६६ । । ।)x२१३२।३३। जातं मुहर्तानां द्वात्रिंशदुत्तरं शतं एकस्य च मुहर्तस्य दशद्वाषष्टिभागाः एकस्य च द्वापष्टिभागस्य द्वौ सप्तपष्टिभागाविति । ततः पूर्वप्रतिपादितयुक्त्या अभिजिन्नक्षत्रस्य शोधनकं (९।।) नवबावहि चुणिया भागा सेसा) उत्तराभाद्रपद का 'सत्तावीसं मुहुत्ता' सता. वीस मुहर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया चौदह भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठ भाग करके उसमें से बासठ चूर्णिका भाग शेष रहे जैसे कि २७११६७ इस प्रकार जब हो जाय उसी समय चन्द्र दूसरी पूर्णिमा को समाप्त करता है, जैसे कि यहां पर भी पूर्वोक्त ध्रुवराशी होती है ६६ छियासठ मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया पांच भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठ भाग ग्रहण करके दूसरी पूर्णिमा के समाप्ति जिज्ञासा में दोसे गुणा करे (६६।।)+२=१३३।३। इस प्रकार एकसो बत्तीस मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया दस भाग तथा एक बासठिया भाग का सडसठिया दो भाग होते हैं, उसमें से पूर्वप्रतिपादित युक्ति से अभिजित् नक्षत्र का शोधनक (९) नव मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासचोदस य बावद्विभागे मुहुत्तस्स बावद्विभागं च सत्तद्विहा छेत्ता बावद्विचुणियाभागा सेसा)उत्त२। भाद्रपहाना (सत्तावीसं मुहुत्ता) सत्यावीस मुडूत तथा मे मुतना यासाठया यौह मा तथा બાસઠિયા એક ભાગને સડસઠ ભાગ કરીને તેમાંથી બાસઠ ચૂર્ણિકા ભાગ શેષ રહે જેમ કે૨૭ . આ પ્રમાણે જ્યારે થાય ત્યારે એ સમયે ચંદ્ર બીજી પૂર્ણિમાને સમાપ્ત કરે છે, અહીં પણ ગણિત પ્રક્રિયા બતાવે છે જેમ કે અહીં બધી જ પૂર્વોક્ત ધવરાશી હોય છે. =૬-ફા- છાસઠ મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તન બાસઠિયા પાંચ ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસઠમા ભાગને લઈને બીજી પૂર્ણિમાની સમાપ્તિ જીજ્ઞાસામાં બેથી ગુણાકાર કરે. (68141)+२=१३२।। छ मा रीते मेसो पत्रीस मुडूत तथा मे मुइतना બાસઠિયા દસ ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસઠિયા બે ભાગ થાય છે. આમાંથી પહેલાં કહેલ યુક્તિથી અભિજીત નક્ષત્રનું ધનક (લાફૅ) નવ મુહૂર્ત તથા
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2