________________
२२४
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्र गोवाएणं ताओ ताओ अमावासट्राणाओ मंडलं चउवीसेणं सएणं छेत्ता दुवीसं दुवीसं भागे उवाइणावेत्ता तसि तंसि देसंसि तं तं अमावासं चंदेणं जोएइ । ता एएसि णं पंचण्हं संवच्छराणं चरिमं बावट्टि अमा वासं चंदे कंसि देसंसि जोएइ ?, ता जंसि णं देसंसि चंदे चरिम बावढेि पुणिमासिणि जोएइ ताओ पुषिणमासिणिट्ठाओ मंडलं चउवीसेणं सएणं छेत्ता छत्तीसोलसभागे उवाइणावेत्ता एत्थ णं से चंदे चरिमं बावढि अमावासं जोएइ ।।सू० ६५॥
छाया-तावत् एतेषां पञ्चानां सम्बत्सराणां प्रथमां अमावास्यां चन्द्रः कस्मिन् देशे युनक्ति ? तावत् यस्मिन् खलु देशे चन्द्रश्चरमां द्वापष्टिं अमावास्यां युनक्ति तस्मात् अमावास्यास्थानात् मण्डलं चतुर्विशतिकेन शतेन छित्वा द्वात्रिंशतं भागान् उपादाय अत्र खलु स चन्द्रः प्रथमां अमावास्यं युनक्ति, एवं येनैव अभिलापेन चन्द्रस्य पौर्णमासीस्थानात तेनैव अभिलापेन अमावास्याः भणितव्याः। द्वितीया तृतीया द्वादशी। एवं खलु एतेनोपायेन तस्मात् अमावास्यास्थानात् मण्डलं चतुर्विंशतिकेन शतेन छित्वा द्वाविंशति द्वाविंशति भागान् उपादाय तस्मिन् तस्मिन् देशे तां तां अमावास्यां चन्द्रः खलु युनक्ति । तावत् एतेषां पंचानां सम्वत्सराणां चरमां द्वापष्टिं अमावास्यां चन्द्रः कस्मिन् देशे युनक्ति ?, तावत् यस्मिन् देशे चन्द्रश्चरमां द्वापष्टिं पौर्णमासी युनक्ति तस्मात् पौर्णमासीस्थानात् मण्डलं चतुविशतिकेन शतेन छित्वा षत्रिंशतं भागान् उत्कोस्य, अत्र खलु स चन्द्रश्चरमां द्वापष्टि अमावास्यां युनति ॥सू० ६५॥
टीका-चतुःषष्टितमे सूत्रे सूर्यस्य पूर्णिमा परिसमाप्तिविषयं सम्यक् विविच्य सम्प्रत्यस्मिन् पञ्चषष्टितमेऽर्थाधिकारसूत्रे सूर्याचन्द्रमसोरमावास्यापरिसमाप्तिप्रदेशं प्रतिपादयिषुः प्रथमतश्चन्द्रविषयकं अमावास्या परिसमाप्तिमण्डलप्रदेशं पृच्छति गौतमः-'ता एएसि |
इसप्रकार सूर्य चंद्रमा का पूर्णिमा परिसमाप्ति प्रदेश की विचारणा करके अब चंद्र सूर्य के अमावास्या समाप्तिप्रदेश का प्रतिपादन करने के हेतु से प्रथम चंद्रविषयक प्रश्नसूत्र कहते हैं
टीकार्थ-चोसठवें सूत्र में सूर्य का पूर्णिमा समाप्तिविषयका सम्यक प्रकार से विचारणा करके अब इस पैंसठवें अर्थाधिकार सूत्रमें सूर्य चन्द्रमा का
આ રીતે સૂર્ય ચંદ્રમાના પૂર્ણિમા પરિસમાપ્તિપ્રદેશની વિચારણા કરીને હવે ચંદ્ર સૂર્યના અમાવાસ્યા સમાપ્તિપ્રદેશનું પ્રતિપાદન કરવા માટે પહેલાં ચંદ્ર સંબંધી પ્રશ્ન સૂત્ર કહે છે– * ટીકાઈ-ચોસઠમા સૂત્રમાં સૂર્યની પૂર્ણિમા સમાપ્તિ સંબંધી સારી રીતે વિચારણા કરીને હવે આ પાંસઠમાં અર્થાધિકાર સૂત્રમાં સૂર્યચંદ્રમાના અમાવાસ્યા સમાપ્તિ પ્રદેશનું
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
