________________
सूर्यशप्तिप्रकाशिका टीका सू० ६१ दशममाभृतस्य द्वाविंशतितम प्राभृतप्राभृतम् १७७ खलु द्वे सहस्रं दशोत्तरे सप्तषष्टिभागत्रिंशानि भागानां सीमाविष्कम्भः । कतराणि ताहशानि नक्षत्राणि सन्ति येषां विष्कम्भपरिमाणं १००५ एतत् तुल्यं भवति । तथा च कतराणि नक्षत्राणि येषां खलु व्यास: २०१०७ एतत् तुल्यो भवति । चरमं सूत्रं तु स्वयमेव प्रतिपादयति 'ता एएसि णं छप्पण्णाए णक्खत्ताणं कयरे णक्खत्ता जेसि णं तिसहस्स पंचदसुत्तरं सत्तट्ठिभागतीसहभागाणं सीमाविक्खंभो' तावत् एतेषां षटू पञ्चाशतोनक्षत्राणां कतराणि नक्षत्राणि येषां खलु त्रीणि सहस्राणि पश्चदशोत्तराणि सप्तषष्टिभागत्रिंशानि भागानां सीमाविष्कम्भः । तावत्-तत्र विष्कम्भविचारे एतेषां पूर्वप्रतिपादितानां षट्पञ्चाशत् संख्यकनक्षत्राणां मध्ये कति संख्यकानि किनामधेयानि च नक्षत्राणि सन्ति, येषां खलु व्यास परिमाणं पश्चदशोत्तराणि त्रीणि सहस्राणि सप्तपष्टिभागानां त्रिंशानि च-३०१५, एतत् कितने नक्षत्र ऐसे हैं कि जिनका सीमाविष्कंभ एक हजार पांच तथा सडसठिया तीस भाग का होता है तथा कितने नक्षत्र ऐसे होते हैं कि जिन का सीमाविष्कंभ दो हजार दस तथा सडसठिया तीस भाग का होता है ? अर्थात् कितने नक्षत्र ऐसे होते हैं कि जिनका सीमाविष्कंभ परिमाण १००५, इस प्रकार होता है ? तथा कितने नक्षत्र का विष्कंभ परिमाण २०१० ॐ इतना होता है ? अन्तिम सूत्रपाठ स्वयं ही कहते हैं-(ता एएसि णं छप्पपणाए णवत्ताणं कयरे मक्खत्ता जेसिणं ति सहस्सं पंचदसुत्तरं सत्तहिभागतीसहभागाणं सीमाविक्खभो) ये छप्पन नक्षत्रों में कितने नक्षत्र ऐसे होते हैं, की जिनका सीमाविष्कंभ परिमाण तीन हजार पंद्रह तथा सडसठिया तीस भाग जितना होता है ? अर्थात् ये सीमाविष्कंभ विचारणा में ये पूर्वप्रतिपादित छप्पन नक्षत्रों में कितने नक्षत्र तथा कौन से नाम वाले नक्षत्र ऐसे होते है, कि जिन का व्यास परिमाण तीन हजार पंद्रह तथा सडહોય છે? તથા કેટલા નક્ષત્ર એવા હોય છે કે જેમને સીમા વિધ્વંભ, બે હજાર તથા સડસડિયા ત્રીસ ભાગ જેટલું હોય છે? તથા કેટલા નક્ષત્રો એવા હોય છે કે જેમનું સીમાવિષ્કભપરિમાણ બે હજાર દસ તથા સડસડિયા ત્રીસ ભાગ જેટલું હોય છે? તથા કેટલા નક્ષત્રો એવા હોય છે કે જેઓને સીમાવિષ્ઠભ ૧૦૦પ આટલા પ્રમાણનું હોય છે, તથા કેટલાનું સમાવિષ્ક ભ પરિમાણ ૨૦૧૦ આટલું હોય છે તથા मन्तिम सूत्रमा २१ सूत्र४२ ४३ छ, (ता एएसि गं छप्पण्णाए णक्खत्ताणं कयरे णक्खत्ता जेसि णं तिसहस्सं पंचदसुत्तरं सत्तद्विभाग तीसइभागाणं सीमाविक्खंभो) मा ७५न नक्षत्रीमा કેટલા નક્ષત્રો એવા હોય છે કે જેઓનું સમાવિષ્ઠભપરિમાણ ત્રણ હજાર પંદર તથા સડસડિયા ત્રીસ ભાગ જેટલું હોય છે? અર્થાત્ આ સીમાવિષ્ઠભ વિચારણામાં આ પૂર્વ પ્રતિપાદિત છપ્પન નક્ષત્રમાં કેટલા નક્ષત્રો તથા કયા નામ વાળા નક્ષત્રો એવા હોય છે કે જેએનું વ્યાસ પરિમાણ ત્રણ હજાર પંદર તથા સડસઠિયા ત્રીસ ભાગ ૩૦૧૫ જેટલું
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨