________________
१७४
सूर्यप्रतिसून (३३+३)x६x६==२०१ जाते द्वेशते एकोत्तरे । द्वयर्द्धक्षेत्राण्यपि षट् संख्यकान्येव नक्षत्राणि सन्ति तेन शतमेकमर्द्धश्च पइभिर्गुण्यते-(१००३) x ६='x६= २०१४३-६०३ जातानि व्युत्तराणि षट् शतानि । अभिजिनक्षत्रस्य च एकविंशतिः-२१ इत्येवं सर्वसंख्यानां मेलनेन=१००५+२०१+६०३+२१=१८३० जातानि त्रिंशदधिकानि अष्टादशशतानि । अत एतावद् भागपरिमाणमेकम मण्डलस्य मानं भवेत्, एतत् तुल्यमेव द्वितीयमपि अर्द्धमण्डलं स्यादिति । त्रिंशदधिकान्यष्टादशशतानि द्वाभ्यां गुण्यन्ते १८३०४२-३६६० जातानि षष्टयधिकानि पत्रिंशच्छतानि । ततश्चैककस्मिन्नहोरात्रे खलु त्रिंशत् तुल्याः मुहूर्ताः भवन्तीति प्रत्येकमेतेषु षष्टयाधिक पत्रिंशच्छ तेषु भागेषु त्रिंशदभागकल्पनायां तानि षष्टयधिक-पत्रिंशतानि भागानि त्रिंशता गुण्यन्ते ३६६x ३०-१०९८०० जातमत्र पूर्वप्रतिपादितमेकं शतसहस्रम् अष्टानवतिः शतानि-१०९८०० । तत एवेत्थं मण्डस्य भागान् परिकल्प्य भगवता प्रतिवचनं दत्तं तावत-तत्र एतेषां षट् पश्चागुणित करे (३३+३)+६=१=२०१ इस प्रकार दो सो एक होते हैं। व्यर्द्धक्षेत्रवाले नक्षत्र छह संख्यक ही है, अतः एक सो आधा को छह से गुणाकरे (१००३)+६२:+६%२०१+३-६०३ इस प्रकार छह सो छह होते हैं। अभिजित् नक्षत्र का इक्कीस भाग है २१ इन सब संख्या को जोडने से १००५+ २०१+६०३+२१-१८३० इस प्रकार अठारह सो तीस होते हैं इतना भाग परिमाण एक मंडलका मान होता है। इसके समानही दूसरा अर्धमंडल भी होता है । अठारह सो तीसको दो से गुणितकरे १८३०+२=३६६० तो छत्तीससो साठ होते है, पश्चात् एक एक अहोरात्र में तीस तीस मुहर्त होते हैं, इन प्रत्येक को छत्तीससो साठ को तीस तीस भागों की कल्पनाकरे तो उन छत्तीससो साठ भागों को तीस से गुणा करे ३६६० +३०=१०९८०० तो पूर्वप्रतिपादित एक लाख नव हजार आठसो होते हैं। इस प्रकार मंडल के भागो की कल्पना करके श्रीभगवानने उत्तर में कहा है की ये छप्पन नक्षत्रों પાંચ થાય છે. તે પછી અર્ધક્ષેત્રવાળા નક્ષત્ર જે છ છે, તેનાથી સાડા તેત્રીસને ગુણાકાર श्वा (33+1)+९४३४-२०१ मा शत पसे। मे थाय छे. द्वय क्षेत्रा नक्षत्री छ ४ छ, तेथी मेसे। माना छथी गुणा१२ ४२व। (१०+३+२+१=२०१+3=203 +૨૧=૧૮૩૦ આ રીતે અઢારસેત્રીસ થાય છે, આટલા ભાગનું પરિમાણ એક મંડળનું માન થાય છે. આની જેમજ બીજુ અધમંડળ પણ થાય છે. અઢારસેત્રીસને બેથી ગણવામાં આવે ૧૮૩૦૨=૩૬૬૦ તે છત્રીસસેસાઠ થાય છે, તે પછી એક એક અહોરાત્રીમાં ત્રીસ ત્રીસ મુહૂર્ત હોય છે. આ દરેકને એટલે કે છત્રીસ સાઠના ત્રીસ ત્રીસ ભાગોની કલ્પના કરવી એટલે એ છત્રીસસાઠ ભાગને ત્રીસથી ગુણવા ૩૬ ૬ ૭+૩૦=૧૦૯૮૦૦ તે આ રીતે પૂર્વ પ્રતિપાદિત એક લાખને નવ હજાર અને આઠસો થાય છે. આ રીતે
श्रीसुर्यप्रतिसूत्र : २
