________________
१३७
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ५९ दशमप्राभृतस्य पकविंशतितमं प्राभृतप्राभृतम् द्वाराणि पूर्वस्यां दिशि कार्यसाधकानि भवन्तीति जानीयात् 'महादीया सत्त णक्खत्ता दाहिणदारिया पण्णत्ता तं जहा - महा पुव्वाफरगुणी उत्तराफग्गुणी हत्थो चित्ता साई विसाहा' मघादिका सप्तनक्षत्राणि दक्षिणद्वाराणि प्रज्ञप्तानि तद्यथा - मघा पूर्वाफाल्गुनी उत्तराफाल्गुनी हस्तश्चित्रा स्वाती विशाखा । अर्थात् मघादीनि विशाखान्तानि सप्तनक्षत्राणि दक्षिणस्यां दिशि कार्यसाधकानि कथितानि । 'अणुराहादीया सत्त णक्खत्ता पच्छिमदारिया पण्णत्ता तं जहा - अणुराहा जेट्ठा मूलो पुव्वासाठा उत्तरासाठा अभिई सवणो' अनुराधादीनि सप्तनक्षत्राणि पश्चिमद्वाराणि प्रज्ञप्तानि तद्यथा - अनुराधा ज्येष्ठा मूलं पूर्वाषाढा उत्तराषाढा अभिजित् श्रवणः अर्थात् अनुरादीनि श्रवणान्तानि सप्तनक्षत्राणि पश्चिमायां दिशि कार्यकारिणी विज्ञेयानि 'धणिट्ठाइया सत्त णक्खत्ता उत्तरदारिया पण्णत्ता तं जहा धणिट्ठा समसया पुव्वावया उत्तरापोहवया रेवई अस्सिणी भरणी' धनिष्ठादीनि सप्तनक्षपुष्य अश्लेषा अर्थात् कृत्तिकादि अश्लेषान्त के सात नक्षत्र पूर्व दिशा में कार्यसाधक होते हैं (महादीया सत्त णक्खत्ता दाहिणदारिया पण्णत्ता तं जहामहा पूर्वाफाल्गुनी उत्तराफल्गुनी हत्थो चित्ता साती विसाहा) अर्थात् मघादि विशाखान्त के सात नक्षत्र दक्षिण दिशा में कार्यसाधक होते हैं (अणुराहादीया सत्त णक्खत्ता पश्चिमदारिया पण्णत्ता तं जहा अणुराहा जेट्ठा मूलो पुव्वासाढा उत्तरासादा अभिई सवणो) अनुराधादि सात नक्षत्र पश्चिम द्वारवाले कहे हैं जो इस प्रकार है-अनुराधा ज्येष्ठा मूल पूर्वाषाढा उत्तराषाढा अभिजित् एवं श्रवण, अर्थात् अनुराधादि श्रवणान्त के सात नक्षत्र पश्चिम arrar माने पश्चिम दिशा में कार्यसाधक होते हैं । ( घणिट्ठाइया सत्त णक्खत्ता उत्तरदारिया पण्णत्ता तं जहा धणिट्ठा सयभिया पुन्वापोट्ठवया उत्तरापोडवया रेवई अस्सिणी भरणी) धनिष्ठादि भरण्यन्त के सात नक्षत्र
નક્ષત્રો આ પ્રમાણે છે—કૃત્તિકા રાહિણી મૃગશિશ આર્દ્રા પુનર્વસુ પુષ્ય અને અશ્લેષા અર્થાત્ કૃત્તિકાદિ અશ્લેષાન્તના સાત નક્ષત્રે પૂર્વ દ્વારવાળા એટલે કે પૂર્વ દિશામાં કાય साध होय छे. (महादीया सत्त णक्खत्ता दाहिणदारिया पण्णत्ता तं जहा महा पुन्ना फग्गुणी उत्तराफग्गुणी हत्थो चित्ता साई विसाहा ) भधाहि सात नक्षत्रो दक्षिणु द्वारवाणा કહ્યા છે તેના નામે આ પ્રમાણે છે. મઘા પૂર્વાફાલ્ગુની ઉત્તરાફાલ્ગુની હસ્ત ચિત્રા રવાતી અને વિશાખા અર્થાત્-માદિ વિશાખાન્ત સુધીના સાત નક્ષત્રો દક્ષિણ दिशामा अर्थ साधड होय छे. (अणुराहादीया सत्त णक्खत्ता पच्छिमदारिया पण्णत्ता तं जहा - अणुराहा जेट्ठा मूलो पुव्वासाढा उत्तरासाढा अभिई सवणो ) अनुराधाहि सात नक्षत्रो પશ્ચિમ દ્વારવાળા કહ્યા છે. જે આ પ્રમાણે છે-અનુરાધા જ્યેષ્ઠા મૂલ પૂર્વાષાઢા ઉત્તાષાઢા અભિજીત્ અને શ્રવણુ અર્થાત્ અનુરાધાદિ સાત નક્ષત્રો પશ્ચિમદ્રિશામાં કાર્ય સાધક होय छे. ( धणिट्ठाइया सत्त क्खत्ता उत्तरदारिया पण्णत्ता तं जहा- घणिट्टा सयभिसया
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨