________________
१०१०
सूर्यप्रशप्तिसत्र परिक्षेपः, असंख्येयाश्चन्द्रादयश्च वक्तव्याः इत्थमेवं त्रिप्रत्यवताराणां कुण्डल-कुण्डलवरकुण्डलावभास रुचक-रुचकवर-रुचकवरावभासप्रभृतीनां द्वीपसमुद्राणां पूर्वोदितेन प्रकारेण विष्कम्भ-परिक्षेप-चन्द्र-सूर्य-ग्रह-नक्षत्र-तारागण कोटिकोटयश्च तथैव असंख्येयरीत्या योजनसंख्यादि परिमाणानि तावत्पर्यन्तं वक्तव्यानि यावत् सूर्यों द्वीपः सूर्यः समुद्रः, सूर्यवरो द्वीपः सूर्यवरः समुद्रः सूर्यवरावभासो द्वीपः सूर्यवरावभासः समुद्रो नागच्छेत् तावद्वक्तव्य मित्यर्थः ।।-उक्तं च जीवाभिगमचूणिकायां-'अरुणाई दीव समुद्दा तिपडोयारा जाब सूरवरावभाससमुद्दे' अरुणाद्याः द्वीपसमुद्रास्त्रि प्रत्यवताराः यावत् सूर्यवरावभासः समुद्र इति । अर्थात् सूर्य-सूर्यवर-सूर्यवरावभासेषु द्वीपसमुद्रेषु सर्वत्र असंख्येय योजनप्रमाणा व्यासाः, त्रिगुणित व्यासासन्नाः असंख्येय योजनप्रमाणाः प्ररिधयः, असंख्येयाश्चन्द्राः, असंख्येयाः सूर्याः असंख्येयाः ग्रहाः, असंख्येयानि नक्षत्राणि, असंख्येयाअसंख्येय योजन प्रमाण का परिक्षेप तथा असंख्येय चंद्रादि भी कह लेवें । इस प्रकार त्रिप्रत्यवतारवाले कुंडल-कुंडलवर-कुंडलवरावभास । रुचक रुचकवर रुचकवरावभास आदि द्वीप समुद्रों का पूर्वकधित प्रकार से विष्कम्भ परिक्षेप चंद्र-सूर्य-ग्रह-नक्षत्र-तारागण कोटि कोटि तथा असंख्यात योजन संख्यादि परिमाण वहां तक कह लेवें की यावत् सूर्य द्वीप-सूर्य समुद्र, सूर्यवर द्वीप एवं सूर्यवर समुद्र, सूर्यवरावभास द्वीप एवं सूर्यवरावभास समुद्र न आवे तावपर्यन्त सब कथन कह लेवें। जीवाभिगम चूर्णिका में कहा भी है-(अरुणाई दीवसमुद्दा तिपडोयारा जाव सूरवराभासममुद्दे) अरुणादि द्वीप समुद्र त्रिप्रत्यवतार यावत् सूर्यवरावभास समुद्र पर्यन्त । अर्थात् सूर्य-सूर्यवरसूर्यवरावभासादि द्वीप समुद्रों में सर्वत्र असंख्येय योजन प्रमाण का व्यास मान होता है तथा तिन गुने व्यासासन्न असंख्येय योजन प्रमाण की परिधियां एवं असंख्येय चन्द्र, असंख्येय सूर्य, असंख्येय ग्रह असंख्येय नक्षत्र तथा અસંખ્યય જન પ્રમાણને પરિક્ષેપ અને અસંખેય ચંદ્રાદિ પણ કહી લેવા. આ પ્રમાણે ત્રિપ્રત્યાવતારવાળા કુંડલ-કુંડલવર કુંડલવરાવભાસ રૂચક-રૂચકવર રૂપકવરાવભાસ વિગેરે દ્વીપ અને સમુદ્રનું પૂર્વકથિત પ્રકારથી વિષ્કભ-પરિક્ષેપ-ચંદ્ર-સૂર્ય–ગ્રહ-નક્ષત્ર-તારાગણ કેટ કેટી તથા અસંખ્યાત જન સંખ્યાદિનું ત્યાં સુધી કહી લેવું કે યાવત્ સૂર્યદ્વીપ-સૂર્ય સમુદ્ર, સૂર્યવર દ્વીપ-સૂર્યવર સમુદ્ર, સૂર્યવાવભાસ દ્વીપ અને સૂર્યવરભાસ સમુદ્ર ન यावे त्या सुधा मधु ४थन ही से, पानिमनी यूलि म युं ५५४ -(अरुणाई दीव समुद्दा सिपडोयारा, जाव सूरवरावभासस मुद्दे)२५३४ी५ समुद्रो जिप्रत्याक्ता२. यावत् સૂર્ય વરાવભાસ સમુદ્ર પર્યત સમજવા. અર્થાત સૂર્ય-સૂર્યવર-સૂર્યવરાવભાસાદિ દ્વીપસમુદ્રોમાં સર્વત્ર અસંખ્યય જન પ્રમાણુનું વ્યાસમાન થાય છે, તથા ત્રણગણું વ્યાસાસન્ન અસંખ્યય જન પ્રમાણની પરિધિ અને અસંખ્ય, ચંદ્ર, અસંખ્યય સૂર્યો અસંગેય ગ્રહ અસંખ્યય
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨