________________
१००२
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे आख्यात इति वदेत् ?, तावत् असंख्येयानि योजनसहस्राणि चक्रवालविष्कम्भेन असंख्येयानि योजनसहस्राणि परिक्षेपेन आख्यात इति वदेत् । तावत् रुचके खलु द्वीपे कियन्तश्चन्द्राः प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासिष्यन्ति वा पृच्छा ? । तावत् रुचके खलु द्वीपे असंख्येया श्चन्द्राः प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासयिष्यन्ति वा यावत् असंख्याता स्तारागण कोटिकोटयः शोभामशोभयन् वा शोभन्ति वा शोभिष्यन्ति, एवं रुचकः समुद्रः रुचकवरो द्वीपः रुचकवरः समुद्रः रुचकवरोऽवभासो द्वीपः रुचकवरोऽवभासः समुद्रः एवं त्रिप्रत्यवतारा ज्ञातव्याः-यावत् सूरो द्वीपः सूरोदः समुद्रः, सूरबरो द्वीपः सूरवरः समुद्रः सूरवसभासी द्वीपः सूरवराभासः समुद्रः । सर्वेषां विष्कम्भपरिक्षेपज्योतिषिकानि रुचकवरद्वीपसदृशानि, तावत् सूरवराभासोदः खलु समुद्रः देवो नाम द्वीपः वृत्तो वलयाकारसंस्थानसंस्थितः सर्वतः समन्तात् सम्परिक्षिप्य खलु तिष्ठति यावत् विषमचक्रवालसंस्थितः । तावत् देवः खलु द्वीपः कियता चक्रवालविष्कम्भेन कियता परिक्षेपेन आख्यात इति वदेत् असंख्येयानि योजनसहस्राणि चक्रवालविष्कम्भेन असंख्येयानि योजनसहस्त्राणि परिक्षेपेन आख्यात इति वदेत् । तावत् देवे खलु द्वीपे कियन्तश्चन्द्राः प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासिष्यन्ति वा पृच्छा तथैव । तावत् देवे खलु द्वीपे असंख्येया श्चन्द्रा प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासिष्यन्ति वा यावत् असंख्येया स्तारागण कोटिकोटयः प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासयिष्यन्ति वा । एवं देवोदः समुद्रः, नागो द्वीपः नागोदः समुद्रः यक्षोद्वीप: यक्षोदः समुद्रः भूतो द्वीपः भूतोदः समुद्रः । स्वयंभूरमणो द्वीपः स्वयंभूरमणः समुद्रः सर्वे देवद्वीपसदृशा । इति ॥सू० १०३॥
एकोनविंशतितमं प्राभृतं समाप्तम् ॥१९॥ टीका-प्रथमं सूत्रोपात्तानां द्वीपसमुद्राणां वर्णनं विधाय सम्प्रति सूत्रानुपात्तानां द्वीपसमुद्राणां वर्णनं विवक्षुरादौ कुण्डलवरावभासस्य समुद्रस्य स्थितिं वर्णयन् भगवानाह-'ता कुण्डलवरोभासणं समुदं रूयए दीवे वट्टे वलयागारसंठाणसंठिए सव्वओ जाव चिट्ठई' तावत् कुण्डवरावभासं समुद्रं रुचको द्वीपो वृत्तो वलयाकारसंस्थानसंस्थितः सर्वतो समुद्रे यः खलु रुचको नामद्वीपः वृत्तः-वत्तुलाकारः वलयाकारसंस्थानेन सस्थितः सन् सर्वतः समन्तात्
टीकार्थ-प्रथम सूत्र में कहे हुवे द्वीप समुद्रों का वर्णन कर के अब सूत्र में नहीं कहे हुवे द्वीपसमुद्रों का वर्णन करने की इच्छा से प्रथम कुंडलवरावभास समुद्रों की स्थिति का वर्णन करते हुए श्रीभगवान् कहते हैं-(ता कुंडलवराभासणं समुई रुयए दीवे वट्टे वलयागारसंठाणसंठिए सव्वओ जाव
ટીકાથ–પહેલાં સૂત્રમાં કહેલા દ્વીપ સમુદ્રોનું વર્ણન કરીને હવે સૂત્રમાં ન કહેલા દ્વીપ સમુદ્રનું વર્ણન કરવાના હેતુથી પહેલાં કુંડલવરાવભાસ સમુદ્રની સ્થિતિનું વર્ણન ४२di श्रीमान् डे छ-(ता कुडलवरोभासण्ण समुदं रुयए दीवे चट्टे वलयागार संठाणसंठिए सव्वओ जाव चिटुइ) १२२पमास समुद्रने ३२४ी५ २ वृत्त
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્રઃ ૨