________________
सूर्यराप्तिप्रकाशिका टीका सू० १०२ एकोनविंशतितमः प्राभृतम्
९८९
समुद्दे संखेज्जा चंदा पभासेंसु वा पभाति वा पभासिस्संति जाव संखेजाओ तारागणकोडिकोडिओ, सोमं सोमे॑सु वा सोभिति वा सोभिसिस्संति वा । एएणं अभिलावेणं वरुणवरे दीवे वरुणोदे समुद्दे ४, खीरखरे दीवे खोखरे समुझे ५, घतवरे दीवे घतोदे समुद्दे ६ । खोत वरे दीवे खोतोदे समुद्दे ७, मंदिस्सरवरे दोवे मंदिस्सरवरे समुद्दे ८, अरुगोदे दीवे अरुणोदे समुद्दे ९, अरुणवरे दीवे अरुणवरे समुद्दे १०, अरुणवरोभासे दीवे अरुणवरोभासे समुद्दे ११, कुंडले दीवे कुंडलीदे समुद्दे १२, कुंडलवरे दीवे कुंडलवरीदे समुद्दे १३, कुंडलवरोभासे दीवे कुंडलवरोभासे समुद्दे १४, सव्वेसिं विक्खं परिक्खेवो जोइसाई पुक्खरोदसागरसरिसाई || सू० १०२ ॥
छाया - तावत् पुष्करवरः द्वीपः पुष्करवरोदो नाम समुद्रः वृत्तो वलयाकार संस्थानसंस्थितः सर्वतो यावत् तिष्ठति तावत् पुष्करोदः खलु समुद्रः किं समचक्रवालसंस्थितः यावत् न विषमचक्रवालसंस्थितः, तावत् पुष्करोदः खलु समुद्रः कियता चक्रवालविष्कम्भेन कियता परिक्षेपेण आख्यात इति वदेत् ! तावत् संख्येयानि योजनसहस्राणि आयामविष्कम्भेन संख्येयानि योजन सहस्राणि परिक्षेपेण आख्यात इति वदेत् तावत् पुष्करवरोदे खलु समुद्रे कियन्तचन्द्रा प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासिष्यन्ति वा इति पृच्छा ! तथैव तावत् पुष्करवरोदे खलु समुद्रे संख्येयाश्चन्द्राः प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासिष्यन्ति वा, यावत् संख्येयाः तारागण कोटिकोटयः शोभामशोभयन् वा शोभन्ति वा शोभिष्यन्ति वा । एतेन अभिलापेन वरुणवरो द्वीपः वरुणोदः समुद्रः ४ क्षीरवरो द्वीपः क्षीरवरः समुद्रः ५ । घृतवरो - द्वीपः घृतवरः समुद्रः ६ । स्रोतवरो द्वीपः स्रोतवरः समुद्रः ७ । नन्दीश्वरो द्वीप:- नन्दीवरवरः समुद्रः ८ ॥ अरुणोदो द्वीपः अरुणोदः, समुद्रः ९ ॥ अरुणवरो द्वीपः अरुणवरः समुद्रः १० | अरुणोवभासो द्वीपः अरुणोवभासः समुद्रः ११ । कुण्डली द्वीपः कुण्डलोदः समुद्रः १२ । कुण्डलवरो द्वीपः कुण्डलवरोदः समुद्रः १३ । कुण्डलवरोवभासो द्वीपः कुण्डलवरोवभासः समुद्रः १४ । सर्वेषां विष्कम्भपरिक्षेपाः ज्यौतिषिकाः पुष्करवरोद
सागर सदृशाः ॥ १०२ ॥
पुष्करवर द्वीप समुद्रादि का आकार प्रकार को आश्रित करके उस विषय संबंधी प्रश्नसूत्र का प्रतिपादन करते हुवे श्री भगवान् कहते हैं (ता पुक्खरપુષ્કરવરદ્વીપ સમુદ્રાદિના આકાર પ્રકારનો આશ્રય કરીને એ વિષય સંબંધી પ્રશ્ન सूत्र अतिपादन ४२तां श्रीभगवान् डे . - ( ता पुक्खवरं णं ) इत्यादि
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
