________________
७९६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
एकस्य च मुहूर्त्तस्य त्रयस्त्रिंशति द्वाषष्टिभागेषु एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य एकत्रिंशति सप्तपष्टिभागेषु शेषेषूत्तराफाल्गुनी नक्षत्रं यथायोगं चन्द्रेण समं संयुज्य तां तृतीयां फाल्गुनीं पौर्णमासीं परिणमयति । ततश्चतुर्थी फाल्गुनीं पौर्णमासीं पुनः तदेवोत्तराफाल्गुनी नक्षत्रं त्रयस्त्रिंशति मुहूर्त्तेषु एकस्य च मुहूर्त्तस्य षष्ठो द्वाषष्टिभागेषु एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य अष्टादशसु सप्तषष्टिभागेषु शेषेषु यथायोगं चन्द्रेण सह संयुज्य तां चतुर्थी फाल्गुनी पौर्णमासीं परिसमापयति । ततः पञ्चमीं फाल्गुनीं पौर्णमासीं पूर्वाफाल्गुनीनक्षत्रं पञ्चदशसु मुहूर्त्तेषु एकस्य च मुहूर्त्तस्य पञ्चविंशतौ द्वाषष्टिभागेषु एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य पञ्चसु सप्तषष्टिभागेषु शेषेषु यथायोगं चन्द्रेण समं संयुज्य तां पञ्चमीं फाल्गुनीं पौर्णमासीं परिसमापयति । इत्थमत्र फाल्गुन्याः पौर्णमास्याः विवरणं श्रुत्वा गौतमश्चैत्रमास भाविनीं पौर्णफल्गुनी पूर्णिमा को समाप्त करता है । तदनन्तर तीसरी फल्गुनी पूर्णिमा को उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र सात मुहूर्त एवं एकमुहूर्त का वासठिया तेतीसभाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया इकतीसभाग शेष रहने पर उत्तराफल्गुनी नक्षत्र यथायोग चन्द्र के साथ योग करके उस तीसरी फाल्गुनी पूर्णिमा को समाप्त करता है । पश्चात् चौथी फल्गुनी पूर्णिमा को पुनः वही उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र तेतीस मुहूर्त एवं एक मुहूर्त का बासठिया छ भाग तथा बासठिया एक भाग का सरसठिया अठारह भाग शेष रहने पर यथायोग चन्द्र के साथ योग करके उस चौथी फल्गुनी पूर्णिमा को समाप्त करता है । तत्पश्चात् पांचवीं फल्गुनी पूर्णिमा को पूर्वाफाल्गुनी नक्षत्र पंद्रह मुहूर्त एवं एक बासठिया भाग का सडसठिया पांच भाग शेष रहने पर यथोयोग चन्द्र के साथ योग करके उस पांचवीं फाल्गुनी पूर्णिमा को समाप्त करता है । इस प्रकार फाल्गुनी पूर्णिमा संबंधि विस्तृत वर्णन सुनकर श्रीगौतमस्वामी સમાપ્ત કરે છે, તે પછી ત્રીજી ફાગણમાસની પુનમને ઉત્તરાફાલ્ગુની નક્ષત્ર સાત મુહૂર્ત અને એક મુહૂર્તના ખાસક્રિયા તેત્રીસ ભાગ તથા ખાસિયા એક ભાગના સઠિયા એકત્રીસ ભાગ શેષ રહે ત્યારે ઉત્તરાફાલ્ગુની નક્ષત્ર યથાયેાગ ચંદ્રની સાથે ચેગ કરીને એ ત્રીજી ફાગણ માસની પુનમને સમાપ્ત કરે છે, તે પછી ચેાથી ફાગણમાસની પુનમને ફરીથી એજ ઉત્તરાફાલ્ગુની નક્ષત્ર તેત્રીસ મુહૂત અને અને એક મુહૂતના ખાડિયા છ ભાગ તથા ખાસઢિયા એક ભાગના સડસઠયા અઢાર ભાગ શેષ રહે ત્યારે યથાયોગ ચંદ્રની સાથે યાગ કરીને એ ચેાથી ફાગણમાસની પુનમને સમાપ્ત કરે છે, તે પછી પાંચમી ફાગણમાસની પુનમને પૂર્વાફાલ્ગુની નક્ષત્ર પંદર મુહૂત અને એક ખાસિયા ભાગના સડસઠયા પાંચમે। ભાગ શેષ રહે ત્યારે યથાયેાગ્ય ચંદ્રની સાથે ચેગ કરીને એ પાંચમી પુનમને સમાપ્ત કરે છે.
આ પ્રમાણે ફાગણમાસની પુનમના સંબંધમાં સવિસ્તર વર્ષોંન સાંભળીને શ્રીગૌતમ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧