Page Text
________________
सूयज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ३८ दशमप्राभृतस्य षष्ठं प्राभृतप्राभृतम्
७६३
arati अमावास्यानां च मध्ये जातिभेदमधिकृत्य खल्विमाः = वक्ष्यमाणप्रकारका : द्वादशसंख्यकाः पौर्णमास्यः-अन्वर्थसंज्ञाबोधकाः सार्थकाः पौर्णमास्यः प्रतिपादिताः सन्ति, तथा च द्वादशसंख्यकाः जातिभेदप्रतिपादकाः सूर्येन्दु संगमरूपाः अमावास्याश्च प्रशंसा :प्रतिपादिताः वर्त्तन्ते ( दर्शः सूर्येन्दुसंगमः) इत्युक्तत्वात् । तद्यथा - "तं जहा साविट्ठी पोवती आसोया कत्तिया मग्गसिरी पोसी माही फग्गुणी चेती विसाही जेट्ठामूली आसाढी" तद्यथा - श्राविष्टी प्रोष्ठपदी आश्विनी कार्त्तिकी मार्गशीर्षी पौषी माघी फाल्गुनी चैत्री वैशाखी ज्येष्ठी आषाढी ॥ तद्यथा पौर्णमासीनामन्वर्थनामानि धनिष्ठापरपर्यायवाचिका श्राविष्ठा तस्यां भवा श्राविष्ठी - श्रावणमास भाविनी पौर्णमासीत्यर्थः, उत्तराभाद्रपदापरपर्यायवा चिका प्रोष्ठपदा तस्यां भवा प्रोष्ठपदी - भाद्रमास भाविनी पौर्णमासीति, अश्वयुजिभवाअश्विनी नक्षत्रसम्बद्धा पौर्णमासी आश्वयुजी - आश्विनी पौर्णमासी - आश्विनमासभाविनी, कार्तिकी पौर्णमासी कृतिका नक्षत्रसम्बद्धा कार्तिकमासभावनी मृगशिरसिभवामार्गी
यथार्थ संज्ञा बोधक प्रतिपादित की गई है । तथा बारह प्रकार की जाति भेद प्रतिपादक चन्द्रसूर्य के संयोग रूप अमावास्यायें कही गई है कहा भी है( दर्शः सूर्येन्दुसंगमः) जो इस प्रकार से है - ( तं जहा - साविट्ठी, पोवती, आसोया, कत्तिया, मग्गसिरी पोसी माही फग्गुणी चेती विसाही जेट्ठा मूली आसाठी) पौर्णमासी के यथार्थ नाम इस प्रकार से हैं- धनिष्ठा अपर पर्याय वाली श्राविष्ठा में होनेवाली श्राविष्ठी माने श्रावणमास भाविनी पूर्णिमा, उत्तराभाद्रपदा का दूसरा पर्याय बोधिका प्रौष्ठपदा में होने वाली प्रौष्ठपदी माने भाद्रपदमास भाविनी पौर्णमासी, अश्विनी नक्षत्र से संबद्ध पूर्णिमा अश्वयुजी माने आश्विनी अर्थात् आश्विनमास भाविनी पूर्णिमा कृतिका, नक्षत्र से सम्बद्ध पूर्णिमा कार्तिकी अर्थात् कार्तिक मास भाविनी पूर्णिमा, मृगशीर्ष नक्षत्र में होनेवाली मार्गी माने मार्गशीर्ष मास भाविनी पौर्णमासी होती है ।
પ્રતિપાદિત કરેલ છે. તેમજ જાતિભેદ પ્રતિપાદક બાર પ્રકારની ચદ્ર સૂર્યના સંચાગ રૂપ अभावास्यायो उही छे, अधुं पशु छे - (दर्शः सूर्येन्दुसंगमः) ते पूर्ण भाभी भी प्रमाणे
पी. (तं जहा साविट्ठी, पोंटूवती, आसोया, कत्तिया, मग्गसिरी पोसी माही फग्गुणी चेती विसाही जेट्ठामूली आसाढी) पूर्णिमाना यथार्थ नाम या प्रमाणे छे, धनिष्ठा, अपर પર્યાયવાળી શ્રાવિકા અર્થાત્ શ્રાવણમાસમાં થવાવાળી શ્રાવિષ્ટી પૂર્ણિમા, ઉત્તરાભાદ્રપદ્યાનુ બીજા પર્યાયને બતાવનાર પ્રૌપદામાં થવાવાળી પ્રૌજપટ્ટી એટલે કે, ભાદરવા માસમાં થનાર પૂર્ણિમા આશ્વિની નક્ષત્રના સબોંધવાળી અશ્વયુજી એટલે કે અશ્વિની અર્થાત્ આસે માસમાં થવાવાળી પૂર્ણિમા, કૃતિકા નક્ષત્રથી સમ્મદ્ધ પૂર્ણિમા કાર્તિકી અર્થાત્ ક્રાતિક માસ ભાવી પૂર્ણિમા, મૃગશીર્ષ નક્ષત્રમાં થવાવાળી મા અર્થાત્ મા શીષ"માસ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
| SR No. | 006351 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1076 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 74 MB |