Page Text
________________
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे नलिणे अत्थणिउरंगे अत्थणिउरे अउयंगे अउए नउअंगे नउए चूलियंगे चूलिए सीसपहेलियंगे' इत्येते सर्वे संख्याबोधकाः शब्दाः सन्ति, सर्वासु संख्यासु आलापकाः योजनीयाः, शीर्षप्रहेलिकां यावदिति,-अत्र चतुरशीति वर्षलक्षाण्येकं पूर्वाङ्गम्, चतुरशीतिः पूर्वाङ्गलक्षाणि एकं पूर्वम्, एव मेव पूर्वः पूर्वोराशिश्चतुरशीतिलगुणित उत्तरोत्तरो राशि भवति, यावच्चतुरशीतिः शीर्षप्रहेलिकाङ्ग लक्षाणि एका शीर्षप्रहेलिका, एतावान् राशि गणितविषयोऽत ऊर्श्वगणनातीतः, स च पल्योपमादिः, पल्योपमे, सागरोपमे अनयोः स्वरूपं सङ्ग्रहणी टीकायामुक्तं, सर्वत्रालापकास्तु स्वयमूहनीयाः-तत्र तत्र सङ्घटय वक्तव्याः । अवसर्पिण्युत्सर्पिणी विषयमालापकं तु साक्षात् स्वयमेवाह-'ता जया णं जंबुद्दीवे दीवे दाहिणड्डे उस्सप्पिणी पडिवज्जइ तया णं उत्तरड़े वि उस्सप्पिणी पडिवज्जइ' तावद् पउमे नलिणंगे नलिणे अत्थणिउरंगे अत्थणिउरे अउयंगे अउये नउअंगे नउए चूलियंगे चूलिए सीसपहेलियंगे) संख्या बोधक ये सब शब्द है ये सभी संख्या विषयक आलापक की योजना कर के कह लेने चाहिये, वे आलापक शीर्षप्रहेलिका पर्यन्त कह लेवें। वहां पर चोरासी लाख वर्ष का एक पूर्वाङ्ग होता है, तथा चोरासी लाख पूर्वाङ्ग का एक पूर्व होता है, इसी प्रकार पूर्व पूर्व की राशी चोराशी लाख से गुणित करने से उत्तरोत्तर राशी की संख्या होती है यावत् चोरासी लाख शोर्षप्रहेलिकाग की एक शीर्षप्रहेलिका होती है । यहां तक ही गणित का विषय है इसके पश्चात् गणनातीत होता है । वह काल पल्योपमादि का होता है । पल्योपम एवं सागरोपम का स्वरूप संग्रहणी टीका में कहा है, इन सब का आलापक प्रकार स्वयं हि उद्भावित कर समज लेवें। अवसर्पिणी एवं उत्सर्पिणी विषयक आलापक साक्षात् स्वयं ही कहते हैं-(ता जया णं जंबुद्दीवे दीवे दाहिणड्डे उस्सप्पिणी पडिवजइ तया णं उत्तरड्डे वि प्रश्न पूछीने ४ी सेवा. भ. 3-(तुडियंगे तुडिए अडडंगे अडडे अववंगे अववे हूहूयंगे हूहूए उप्पलंगे उप्पले पउमंगे पउमे नलिणंगे नलिणे अत्थणिउरंगे अत्थणिउरे अठयंगे अउये नउयंगे नउए चूलियंगे चूलिए सीस पहेलियंगे) २ या शो सध्यावाय छ, २मा या સંખ્યાવાચક શબ્દોના આલાપકની જન કરીને કહી લેવા જોઈએ. આ આલાપકે શીર્ષ. પ્રહેલિકા સુધી કડી લેવા. ચોરાશી લાખ વર્ષનું એક પૂર્વગ થાય છે તથા ચોરાસી લાખ પૂર્વાગનું એક પૂર્વ થાય છે. આ પ્રમાણે પૂર્વ પૂર્વની રાશીને ચોરાસી લાખથી ગુણવાથી પછી પછીની રાશીની સંખ્યા થઈ જાય છે, યાવતુ ચોરાસી લાખ શીર્ષ પ્રહેલિકાની એક શીર્ષ પ્રહેલિકા થાય છે, આટલા સુધી ગણિત વિષય છે. આના પછી ગણનાતીત હોય છે. એ કાળ પલ્યોપમાદિનો હોય છે, પલ્યોપમ અને સાગરોપમકાળનું સ્વરૂપ સંગ્રહણી ટીકામાં કહેલ છે. એ બધાના આલાપક પ્રકાર સ્વયં બનાવીને સમજી લેવા. અવસર્પિણી અને उत्सपि संधी मादा५४ सवय ४७ छ, (ता जया णं जंबुद्दीवे दीवे दाहिणडूढे उस्सप्पणी
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
| SR No. | 006351 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1076 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 74 MB |