________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ५१ दशमप्राभृतस्य सप्तदश प्राभृतप्राभृतम् १०५१ कमांसं-तिन्तिणीक (आम्ली) चूर्ण भुक्त्वा का० (२८) भरणीनक्षत्रैः तिलमिश्रितं तण्डुलं भुक्त्वा कार्य साधयन्तीति नक्षत्राणां भोजनानि प्रतिपादितानि ।
नक्षत्रनामानि भोज्यानि नक्षत्रनामानि भोज्यानि १ कृतिका-दधि
७ आश्लेषा-दीपक (व्याघ्र)मांसं२ रोहिणी-वृषभमांसं-धत्तुरकचूर्ण
अजमा चूर्ण ३ मृगशिरा-मृगमांसं-इन्द्रवारुणी चूर्ण
८ मघा-कस्तूरिका ४ आर्द्रा-नवनीतं
९ पूर्वाफाल्गुनी-मण्डूकमांस-मण्डूकपर्णी
नामकवनस्पतिचूर्ण ५ पुनर्वसू-घृतं
१० उत्तराफाल्गुनी-नखीप्राणिनां मांस६ पुष्यं-क्षीरं
व्याघनखीनामक वनस्पतिचूर्ण वृद्धि प्राप्त करे बह जलचरी माने जलकुम्भिका उसका चूर्ण खाकर कार्य सिद्ध कहता है, २६, अश्विनी नक्षत्र तिन्तिणीक मांस तितिणि माने इमली उसका चूर्ण या सारभाग खाकर कार्य करता है २७, भरणी नक्षत्र तिलमिश्रित तण्डुल-चावल खाकर कार्य करता है २८, इसप्रकार प्रत्येक नक्षत्रों का भोजन प्रतिपादित किया है ।सू० ५१॥
नक्षत्रों के नाम एवं उन का आहार दर्शक कोष्ठक नक्षत्रों के नाम आहार नक्षत्रों के नाम आहार १ कृत्तिका-दही
६ पुष्य-खीर २ रोहिणी-वृषभमांस-धत्तुराका चूर्ण ७ अश्लेषा-दीपक (वाघ)मांस३ मृगशिरा-मृगमांस-इन्द्र
अजमा चूर्ण वारुणी चूर्ण ८ मघा-कस्तूरी ४ आर्द्रा-मक्खन
९ पूर्वाफाल्गुनी-मंडूकमांस-मण्डूक५ पुनर्वसू-घी
पर्णी वनस्पति का चूर्ण જલમાં જ રહે અને વધે તે જલચરી અર્થાત્ જલકુંભિક તેનું ચૂર્ણ ૨૬ અશ્વિની નક્ષત્ર તિન્તિણકમાંસ તિતિણી એટલે આમલી તેનું ચૂર્ણ અથવા સારભાગ ખાઈને કાર્ય કરે છે. ૨૭ ભરણી નક્ષત્ર તલમિશ્રિત ચેખા ખાઈને કાર્ય કરે છે. ૨૮ આ રીતે દરેક નક્ષत्राना माननु प्रतिपादन ४२८ छ. ।। सू. ५१ ॥
નક્ષત્રોના નામો અને તેમના આહાર દર્શક કઠો નક્ષત્રનું નામ
આહાર
નક્ષત્રનું १. वृत्ति:-86
૫ પુનર્વસુ-ઘી ૨ રહિણી-વૃષભ માંસ-ધંતુરાનું ચૂર્ણ દ પુષ્ય-ખીર ૩ મૃગશિરા-મૃગમાંસ-ઈંદ્રવારૂણું ચૂર્ણ ७ मोषा-दी५४ (41) मांस-ममा यूश ૪ આદ્ર-માખણ
૮ મઘા-કસ્તુરી
આહા૨
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧