Page Text
________________
९२८
प्रज्ञापनासूत्रे
संभवन्ति, स्नोककालम संव्यवहारराशेरुवृत्तानान्तु यथासंभवं संख्येयावा असंख्येया या बोध्याः, गौतमः पृच्छति - 'केवइया पुरेक्खड ( ?' एकैकस्य नैरचिकस्य कियन्तो वेदनासमुद्घाताः पुरस्कृताः- भाविनः सन्ति ? भगवानाह - 'गोयमा !" हे गौतम ! 'कस्सइ अत्थि, कस्सर तत्थि' कस्यापि नैरयिकस्य भाविनो वेदनासमुद्धाताः सन्ति, कस्यापि नैरथिकस्य भाविनो वेदनासमुद्घाताः, न सन्ति 'जल्पत्थि तस्स जहणं पक्को वा दो वा तिष्णि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा वा असंखेज्जा वा अनंता वा यस्या पिनैरयिकस्य भाविनो वेदनासमुधाताः सन्ति तस्यापि जघन्येन एको वा द्वौ वा यो वा सन्ति, उत्कृष्टेन संख्येया वा असंख्येया वा अनन्ता वा सन्ति, तथा च विदक्षित पृच्छा समयानन्तरं यो वेदनासमुद्धारां विनैव नरकादुट्टस्य अनन्तरमनुष्यभवे वेदनासमुद्घात arta ya fear भविष्यति तस्यैकोऽपि भावी वेदना समुद्घातो नास्ति, यस्य विवक्षित पृच्छा समयानन्तरमायुषः शेषे सति किञ्चित् कालं नरके स्थित्वा तदनन्तरं मनुष्यभव मागत्य सिद्धो भविष्यति तस्य एक द्वि त्रिवेदनासमुद्घातान्यतमसंभवः, संख्येयकाल संख्यात या असंख्यात ही वेदनासमुद्घात व्यतीत हुए समझना चाहिए ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! एक-एक नारक के भावी समुद्घात कितने हैं भगवान - हे गौतम! किसी नारक के भावी समुद्घात होते हैं, किसी के नहीं होते। जिसके होते हैं, उसके जघन्य एक, दो अथवा तीन होते हैं, उत्कृष्ट संख्यात, असंख्यात या अनन्त होते हैं । तात्पर्य यह है कि जो जीव पृच्छा के समय के पश्चात् वेदनासघात के बिना ही नरक से निकल कर अनन्तर मनुष्य भव में वेदनासमुद्घात किए बिना ही सिद्धि प्राप्त करेगा, उसकी अपेक्षा से एक भी वेदनासघात नहीं है । जो इस पृच्छा के समय के बाद आयु शेष होने के कारण कुछ काल तक नरक में स्थित रहकर और फिर मनुष्य भव प्राप्त कर के सिद्ध होगा, उसके एक, दो अथवा तीन समुद्घात સભવ સંખ્યાત યા અસંખ્યાત જ વેદના સમુદ્દત વ્યતીત થયાં સમજવા જોઇએ.
શ્રી ગૌમસ્વામી ભગવન્ ! એક-એક નરક જીવનાં ભાવિ સમુદ્દાત કેટલા છે ? શ્રી ભગવાન હૈ ગૌતમ ! žાઇ નારકનાં ભાવી સમુદૂધાત હાય છે, કોઇનાં નથી હાતાં જેનાં હાય છે, તેનાં જઘન્ય એક, છે અથવા ત્રણ દાય છે. ઉત્કૃષ્ટ સખ્યાત, અસંખ્યાત કે અનંત ડેઢ છે. તાય આ છે કે જે જીવ પૃચ્છાનાં સમય પછી વેદના સમુદ્દાત વગર જ નરકથી નીકર્દીને અનન્તર મનુષ્યભવમાં વેદના સમુદ્ઘાત કર્યો... વગર જ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરશે તેની અપેક્ષાએ એક પણ વૈદ્યના સમુદૂધાત નથી.
જે આ પૃચ્છાનાં સમય પછી આયુષ્ય શેષ હાવાને કારણે થાડાં સમય સુધી નારકમાં સ્થિત રહીને અને ફરીથી મનુષ્યભવ પ્રાપ્ત કરીને સિદ્ધ થશે, તેનાં એક. એ અથવા ત્રણ સમુદ્દાત સાવે છે. સખ્યાત ફાળ સુખી સંસારમાં રહેવાવાળા નારકનાં સ'ખ્યાત, અસ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
| SR No. | 006350 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 1173 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 76 MB |