Page Text
________________
७५४
प्रज्ञापनासूत्रे
युक्ते', 'गेविज्जविमाणा अणुत्तरविमाणा, ईसीप भारं पुढवि, परमाणु पोग्गलं दुपएसिय खंधं जाव अनंतपएसियं खंधं' केवलि खलु ग्रैवेयक विमानानि अनुत्तरविमानानि ईषत्प्राग्भारां पृथिवीं परमाणु पुद्गलं द्विप्रादेशिकं स्कन्धं यावत- त्रिचतुः पञ्चपट् सप्ताष्ट नवदश संख्यातासंख्यातानन्तप्रादेशिकं स्कन्धञ्चाकारादिभिः प्रकारै र्यस्मिन् समये जानाति नो तस्मिन् समये पश्यति, यस्मिन् समये वा पश्यति नो तस्मिन् समये जानाति, प्रागुक्तयुक्ते स्तुल्यत्वात्, अथोक्तरीत्या ज्ञानदर्शनयोः साकारानाकारतया पृथग्रूपेण व्यवस्थापितत्वेन यदा haat रत्नप्रभादिकमाकाराद्यभावेन निश्चिनोति तदा स ' पश्यति' इत्येवं व्यपदेष्टव्यो नतु 'जानाती 'ति प्ररूपयितुमाह- 'केवळी णं भंते ! इमं रयणप्पभं पुढवि अणागारंहिं अहेतू हिं अणुवमाहिं अदितेहि अवण्णेहि असंठाणेहिं अरमाणेहिं अपडोयारेहिं पास न जाणइ ?' हे जिस समय में जानते हैं उस समय में देखते नहीं और जिस समय में देखते हैं उस समय में जानते नहीं है । युक्ति पूर्ववत समझ लेनी चाहिए । केवली ग्रैवेयक विमानों को, अनुत्तर विमानों को ईषत्प्रागभार पृथिवी को, परमाणु पुद्गल को, विदेशी स्कंच को, यावत् त्रिप्रदेशी, चार प्रदेशी, पांच प्रदेशी, षट् प्रदेशी, सात प्रदेशी, अष्ट प्रदेशी, नौ प्रदेशी, दशप्रदेशी, संख्यातप्रदेशी, असंख्यात प्रदेशी और अनन्तप्रदेशी स्कंध को आकार आदि से जिस समय में जानते हैं उस समय में देखते नहीं हैं और जिम समय में देखते हैं उस समय में जानते नहीं हैं । युक्ति पूर्ववत् यहां भी समान है ।
पहले ज्ञान को साकार और दर्शन को निराकार निश्चित किया गया है, अतएव केवली रत्नप्रभा आदि को आकार आदि के अभाव से जब देखते हैं, तब वे ' देखते हैं' इस प्रकार कहना चाहिए, 'जानते हैं' ऐसा नहीं कहना चाहिए, ऐसी प्ररूपणा करने के लिए कहते हैं-हे भगवन ! जब केबली इस रत्नप्रभा पृथ्वी को अनाकारों से अर्थात् पूर्वोक्त आकारों से रहित, अहेतुओं से સમયમાં જાણે છે તે સમયે દેખતા નથી અને જે સમયે દેખે છે તે સમયમાં જાણતા નથી, યુક્તિ પૂર્વવત્ સમજી લેવી.
કૈવલી ત્રૈવેયક વિમાનેાને, અચ્યુત વિમાનાને, ઇષપ્રાક્ભાર પૃથ્વીને, પરમાણુ પુન્દ્गोने, द्विप्रद्वेशी सुन्धने, यावत् त्रिप्रदेशी, यतुः प्रदेशी, पंथ अद्वेशी, षट्प्रदेशी, सातत्रदेशी, आठ अहेशी, नव प्रदेशी, हश प्रदेशी, संण्यातप्रदेशी, असभ्यातप्रदेशी अने અનન્તપ્રદેશી સ્કન્ધ ને આકાર આદિથી જે સમયમાં જાણે છે તે સમયમાં દેખતા નથી અને જે સમયમાં દેખે છે તે સમયમાં જાગુતા નથી યુક્તિપૂર્વ પ્રમાણે સમજવી. પહેલા જ્ઞાનને સાકાર અને દનને નિરાકાર નિશ્ચિત કરેલ છે, તેથી જ કેવલી રત્નપ્રભા આદિને આકારના અભાવે જ્યારે દેખે છે, ત્યારે તે દેખે છે. એ પ્રકારે કહેવુ. જાઇએ, જાણું છે, ' એવું ન કહેવુ' જોઇએ, એવી પ્રરૂપણા છે-હે ભગવન્ ! જ્યારે કેવલી આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીને અનાકારોથી
L
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
કરવાને માટે કહે અર્થાત્ પૂર્વોક્ત
| SR No. | 006350 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 1173 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 76 MB |