________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २८ २०४ श्रीन्द्रियादीनां सचित्ताहारादिनिरूपणम् ५६७ अकायिका स्तेजस्कायिका वायुकायिका बनस्पतिकायिका अपि वक्तव्याः सर्वेषामपि एके न्द्रियाणां सकलव्यापितयाऽविशेषात् ।। मू० ३ ॥
द्वीन्द्रिशादि वक्तव्यता मूलम् बेइंदियाणं भंते ! आहारट्ठो ? हंता, आहारट्ठी, बेइंदियाणं भंते केवइकालस्स आहारट्टे समुप्पजइ ? जहा नेरइयाणं, नवरं तत्थ णं जे से आभोग़निव्यत्तिए से णं असंखेजइसमइए अंतोमुहुत्तिए वेमाणियाए आहारट्रे समुप्पजइ, सेसं जहा पुढविक्काइयाणं, जाय आहच्च नीससंति, नवरं नियमा छदिसिं, बेइंदियाणं भंते ! पुच्छा ? जे पोग्गले आहारत्ताए गिण्हंति तेणं तेसिं पुग्गलाणं सियालंसि कतिभागं आहारेंति कइभागं आसाएंति ? एवं जहा नेरइयाणं, बेइंदियाणं भंते ! जे पोग्गला आहारत्ताए गिण्हंति ते किं सव्वे आहारैति णो सव्ये आहारेति ? गोयमा ! बेइंदियाणं दुविहे आहारे पण्णत्ते, तं जहा लोमाहारे य पक्खेवाहारे य, जे पोगगले लोमाहारत्ताए गिण्हंति ते सव्ये अपरिसेसे आहाति, जे पोग्गले पक्खेवाहारत्ताए गेण्हंति तेसिमसंखेजइभागमाहारेंति, अणेगाइं च णं भागसहस्साइं अफासाइजमाणाणं अणासाइजमाणाणं विद्धंसमागच्छंति, एएसिं णं भंते ! पोग्गलाणं अणासाइजमाणाणं अफासाइज्जमाणाण य कयरे कयरेहितो अप्पा या बहया वा तुल्ला वा विसेलाहिया वा ? गोयमा! सव्वत्थोवा पोग्गला अणासाइजमाणा अफासाइजमाणा अणंतगुणा, बेइंदिया शंभंते जे पोग्गला आहारत्ताए पुच्छा, गोयमा! जिभिदियवेमायत्ताए तेसिं भुजो भुजो परिणमंति,एवं जाव चउरिदिया, णवरं गाइं च णं भागसहस्साई, अणाघाइज्जमाणाई अणासाइज्जमाणाई अफासाइज्जमाणाई विद्धंसमापरिणमन नहीं होता है।
पृथ्वीकायिकों की वक्तव्यता के अनुसार अप्कायिकों, तेजस्कायिकों, वायुकायिकों और वनस्पति कायिकों, की वक्तव्यता भी समझ लेनी चाहिए ॥सू०३॥
પૃથ્વીકાયિકેની વક્તવ્યતાના અનુસાર અપકાયિકે, તેજસ કાયિક, વાયુકાયિક અને વનસ્પતિ કયિકની વક્તવ્યતા પણ સમજી લેવી જોઈએ. એ સૂત્ર ૩ છે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫