________________
३१२
प्रज्ञापनासूत्रे मेव दलिककर्मनिषेको भवति तदाह-अबाधोना-बाधाकालपरिहीना-पञ्चदशवर्षशतरहिता पूर्वोक्ता अनुभवयोग्या कर्मस्थितिः कर्मदलिकनिषेकरूपा अवसे या, गौतमः पृच्छति-देवगतिनामएणं पुच्छा' हे भदन्त ! देवगतिनाम्नः खलु कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता ? इति पृच्छा, भगवानाह-'गोयमा!' हे गौतम ! 'जहण्णेणं सागरोक्मसहस्सस्स एगं सत्तभागं पलि. ओवमस्त असंखेज्जइमागेणं ऊणयं, उक्कोसेणं जहा पुरिसवेयस्स' 'जघन्येन सागरोपमसहस्रस्य एकः सप्त भागः पल्पोपमस्यासंख्येषभागोनः [2] कर्मस्थितिः प्रज्ञप्ता, उत्कृष्टेन यथा पुरुषवेदस्य स्थितिः प्रतिपादिता तथा देवगतिनाम्नः स्थितिरपि दशसागरोपरकोटीकोटयः कर्मरूपताऽवस्थानलक्षणा कर्मस्थितिः प्रज्ञप्ता, अनुभवयोग्या कर्मस्थितिस्तु एकसहस्रवर्षरहिता दशसागरोपमकोटोकोटयः प्रज्ञप्ता, तथा च दशवर्षशतानि यावद् अबाधाकालः, अबाधोनाअबाधाकालपरिहीना अनुमपयोग्या कर्मस्थितिः कर्मदलिकनिषेकरूपा प्रज्ञाप्ता ॥ सू० ९॥
एकेन्द्रिय नातिनामस्थितिवक्तव्यता मूलम्-एगिदियजाइनामए णं पुच्छा, गोयमा ! जहपणेणं सागरोवमस्स दोणि सत्त भागा पलिओवनस्स असंखेजइभागेणं ऊगया, उकोसेणं वोसं सागरोवमकोडाकोडीओ वीसई वाससयाइं अबाहा, अबाहणिया कम्मदिई कम्मनिसेगो, बेइंदियजातिनामेणं पुच्छा, गोयमा ! जहणणेणं सागरोजमस्त नब पगत्तीसइभागा पलिओवमस्स असंखेजइ
गौतमस्थामी-हे भगवन् ! देवगतिनामकर्म की स्थिति कितने काल को कही है ? __ भगवान्-हे गौतम ! जघन्य पल्पोपम का असंख्यातवां भाग का सहस्र सागरोपम का भाग और उत्कृष्ट पुरुषद के समान, अर्थातू जैसे पुरुषवेद की स्थिति दश कोडाकोडी सागरोपम की कही है, उसी प्रकार देवगतिनामकर्म की स्थिति भी समझना चाहिए। इसकी अनुभवयोग्य स्थिति एक हजार वर्ष कम दश कोडाकोडी सागरोपम की है, क्योंकि इस का अबाधाकाल दस सौ वर्ष का है और सम्पूर्ण स्थिति में अबाधा काल कम कर देने पर शेष अनु भययोग्य स्थितिकाल या निषेक काल होतो है।सू० ९॥ | શ્રી ગૌતમસ્વામીહે ભાવન ! દેપગતિ નામકર્મની સ્થિતિ કેટલા કાળની છે?
શ્રી ભગવ --હે ગૌતમ ! જઘન્ય પલ્યોપમનો અ પંખાતમો ભોગ ન્યૂન સહસ્ત્ર સાગરોપમના ૩ ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ પુરૂષદના સમાન અર્થાત્ જેવી પુરૂષદની સ્થિતિ દશ કેડાછેડી સાગરોપમની કહી છે. એ જ પ્રકારે દેવગતિનામકર્મની સ્થિતિ સમજવી જોઈએ, તેની અનુભવયોગ્ય સ્થિતિ એક હજાર વર્ષ ઓછા દશ કડાકડી સાગરોપમની છે, કેમકે તેને અબાધા કાલ દશ સો વર્ષને છે અને સંપૂર્ણ સ્થિતિમાંથી અખાધાકાલ બાદ કરવાથી શેષ અનુભવોગ્ય સ્થિતિકાલ અગર તે નિષેક કાલ થાય છે. જે સૂ૦ ૯
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
