________________
-
-
-
२६४
प्रज्ञापनासूत्रे यशः, एकदेशव्यापिनी पुण्यजन्या वा ख्यातिः कीर्तिस्ते उभे यदुदयवशाद् भवत स्तद् यशः कीर्तिनाम ३९, 'अजसो कित्तिणामे ४०' अयशः कीर्तिनाम-यदुदयवशाद् उदासीनस्यापि जनस्यानादरणीयो भवति तदयशः कीर्तिनाम ४०, 'णिम्माणणामे ४१' निर्माणनाम-यदुदयवशात् प्राणिशरीरेषु स्वस्वजात्यनुसारेणाङ्गप्रत्यङ्गानां प्रतिनियतशरीरस्थानवर्तित्वं भवति तन्निर्माणनाम ४१, 'तित्थगरणामे ४२' तोर्थकरनाम -यदुदयवशात् पञ्चत्रिंशद्वाणीगुणा स्तथाचतुस्त्रिंशदतिशयाः प्रादुर्भवन्ति तत तीर्थकरनाम ४२ इत्येवंरीत्या नामकर्मणो द्वाचत्वारिंशद्भेदाः प्रतिपादिताः, ___ सम्पति-तेषामेव गत्यादीनामवान्तरभेदप्रतिपादनार्थनाह-'गइणामेणं भंते ! कम्मे कइविहे पण्णत्ते ?' हे भदन्त ! गतिनाम खलु कर्म कतिविधं प्रज्ञप्तम् ? भगवानाह--'गोयमा!' हे गौतम ! 'चउबिहे पण्णत्ते' गतिनामकर्म चतुर्विधं प्रज्ञप्तम् , 'तं जहा-निरयगइणामे १ दिशा में व्याप्त होने वाली पुण्य जनित ख्याति कीति कहलाती है । जिस कर्म के उदय से इन दोनों की प्राप्ति हो वह यश-कीर्तिनामकम है।
४०-अयश कीनिनाम कर्म-जिस के उदय से मध्यस्थ जनों के भी अनादर का पात्र बने, वह कर्म ।।
४१-निर्माणनामकर्म-जिस के उदय से प्राणियों के शरीर में अपनीअपनी जाति के अनुसार अंगोपांगों का यथा स्थान निर्माण होता है।
४२-तर्थकरनामकर्म-जिस कर्म के उदय से पैंतीस वाणी के गुण और चौतीस अतिशय प्रकट होते हैं, वह तीर्थकर नाम कर्म कहलाता है । ये नाम कर्म के बयालीस भेद हुए।
अब इन के अवान्तर भेदो का कथन किया जाता है गौतमस्वामी-हे भगवन् ! गतिनामकर्म कितने प्रकार का कहा है ?
भगवान्-हे गौतम ! गतिनाम कर्म चार प्रकार का कहा है, वह इस प्रकारયેલી અથવા પરાક્રમ જનિત ખ્યાતિ યશ કહેવાય છે અને એક દિશામાં વ્યાપ્ત થનારી પુણ્ય જનિત ખ્યાતિ કીર્તિ કહેવાય છે. જે કર્મના ઉદયથી એ બન્નેની પ્રાપ્તિ થાય તે यति नभमछ.
(૪૦) અયશકીતિ નામકર્મ-જેના ઉદયથી મધ્યસ્થ જેને ના પણ અનાદરનું पात्र वाय, ते म.
(૪૧) નિર્માણ નામકમ-જેના ઉદયથી પ્રાણિયેના શરીરમાં પોતપોતાની જાતિના અનુસાર અંગે પગનું યથાસ્થાન નિર્માણ થાય છે તે.
(૪ર તીર્થકર નામકર્મ–જે કર્મના ઉદયથી પાંત્રીસ વાણીના ગુણ અને ચોવીસ અતિશય પ્રગટ થાય છે, તે તીર્થકર નામકર્મ કહેવાય છે. આ નામકર્મના બેંતાલીસ ભેદ થયા.
હવે તેમના અવાન્તર ભેદનું કથન કરાય છેશ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્! ગતિનામકર્મ કેટલા પ્રકારના કહ્યા છે?
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
