________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २२ सू. ७ षट्कायविशेषनिरूपणम्
११३ वान व्यन्तराणां ज्योतिष्काणांवैमानिकानाश्च कल्पोपन्नक कल्पातीताना मिति ।।सू.६।।
षट्कायविशेषवक्तव्यता मूलम्- "अस्थि ण भंते! जीवाणं पाणाइवायवेरमणे कजइ ? हंता अत्थि कम्हिणं भंते! जीवाणं पाणाइवायवेरमणे कज्जइ ? गोयमा! छसु जीवनिकाएसु, अस्थि णं भंते! नेरइयाणं पाणाइयायवेरमणे कजइ ? गोयमा ! णो इणढे समठे, एवं जाव वेमाणियाणं, णवरं मणूसाणं जहा जीवाणं, एवं मुसावाएणं जाव मायामोसेणं जीवस्स य मणूसस्स य, सेसाणं नो इणठे समटे णवरं अदिन्नादाणे गहणधारणिज्जसु दव्वेसु, मेहुणे रूवेसुवा रूवसहगएसु वा दब्बेसु,सेसाण सव्वेसु दव्वेसुअस्थिणं भंते! जीवाणं मिच्छादसणसल्लवेरमणे कजइ? हंता, अस्थि कम्हिणं भंते ! जीवाणं मिच्छादसणसल्लवेरमणे कजइ? गोयमा सव्वदम्बेसु, एवं नेरइयाणं, जाव वेमाणियाणं णवरं एगिदियविगलंदियाणं नो इणटे समटे ॥ सू ७॥ ___ छाया-अस्ति खलु भदन्त! जीवानां प्राणातिपातविरमणं क्रियते? हन्त, अस्ति कस्मिन् खलु भदन्त ! जीवानां प्राणातिपातविरमणं क्रियते ? गौतम ! पट्सु जीवनिकायेषु अस्ति खलु भदन्त ! नैरयिकाणां प्राणातिपातविरमणं क्रियते ? गौतम नायमर्थ : समर्थः, एवं यावद् वैमानिकानाम् नवरं मनुष्याणां यथा जीवानाम् एव वैमानिकों को और वैमानिको में भी कल्पोपपन्नदेव तथा कल्पातीत देवों को नारकों के समान ही क्रिया होती है । सू. ६ ।
षट्कायविशेषवक्तव्यता शब्दार्थ:-( अस्थि णं भंते ! जीवाणं पाणाइवायवेरमणे कज्जइ ?) क्या हे भगवन्! जीवों को प्राणातिपात विरमण होता है? (हंता अस्थि ) हां गौतम जरूर होता है (कम्हिणं भंते ! जीवाणं पाणाइवायवेरमणं कम्जइ?) हे भगवन् ! किस में जीवो को प्राणातिपात विरमण होता है ? ( गोयमा ! छसु जीवनीकाएसु) કોની અને વૈમાનિકમાં પણ કલ્પપપન તથા કલ્પાતીત દેવને નારકોની સમાનજ ક્રિયાઓ याय छे. ।। सू० ६ ॥
शार्थ:-(अस्थि ण भंते! जीवाण पाणाइवायवेरमणे कज्जइ?)शु भगवन् ! वोने पाए। तिपात वि२५ थाय छ ?(हंता अस्थि) हा डाय छे ( कम्हिण! भंते जीवाण' पाणाइवायवेरमण कज्जइ?) भगवन् ! जिया याने प्रायातिपात विरमय थाय छ? (गोयमा ! छसु जीवनी
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫