________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद २१ सू. ६ वैक्रियशरीरसंस्थाननिरूपणम् ७३१ संख्येयभागमात्रम्, उत्कृष्टेन योजनशतसहस्रमवगन्तव्या, 'एवं जोइसियाणवि' एवम-असुरकुमारोक्तरीत्यैव ज्योतिष्काणामपि भवधाराणीया उत्तरवैक्रिया च शरीरावगाहना प्रज्ञप्ता, तत्र भवधारणीया अशुलस्यासंख्येयभागमात्रम्, उत्कृष्टेन सप्त रत्नयः, उत्तरवैक्रिया पुनः शरीरावगाहना जघन्येन अङ्गुलस्य संख्येयभागमात्रम् उत्कृष्टेन योजनशतसहस्रमवगन्तव्या, 'सोहम्मीसाणदेवाणं एवं चेव' सौधर्मशानदेवानां शरीरावगाहना एवञ्चैव-असुरकुमारोक्तरीत्यैव भवधारणीया, उत्तरवैक्रिया च प्रज्ञप्ता, तत्र भवधारणीया जघन्येन अङ्गुलस्यासंख्येयभागमात्रम्, उत्कृष्टेन सप्तरत्नयः, उत्तरवैक्रिया च जघन्येन अगुलस्य संख्येयभागमात्रम् उत्कृष्टेन योजनशतसहस्रम् अवसेया, तथा-चासुरकुमारादीनां स्तनितकुमारपर्यन्तानां वानव्यन्तराणां ज्योतिष्काणां सौधर्मेशानदेवानां प्रत्येकं जघन्येन भवधारणीया वैक्रियशरावगाहना अगुला की कही गई है-उत्तर वैक्रिय अवगाहना जघन्य अंगुल के संख्यात भाग की
और उत्कृष्ट एक लाख योजन की कही है। __ इसी प्रकार ज्योतिष्क देवों की अवगाहना भी भवधारणीय और वैफिय के भेद से दो प्रकार की है। उनमें से भवधारणीय अवगाहना जघन्य अंगुल के असं. ख्यातवें भाग की और उत्कृष्ट सात हाथ की होती है। उत्तरवैक्रिय अवगाहना जघन्य संख्यातवें भाग की और उत्कृष्ट एक लाख योजन की जाननी चाहिए।
सौधर्म और ईशान देवों की शरीरावगाहना भी असुरकुमारों की तरह दो प्रकार की है-भवधारणीय और उत्तर वैक्रिय । इनमें से भवधारणीय अथ. गाहना जघन्य अगुल के असंख्यातवें भाग की और उत्कृष्ट सात हाथ की होती है। उत्तर वैफ्रिय अवगाहना जघन्य अंगुल के संख्यात भाग की और उत्कृष्ट एक लाख योजन की होती है।
इस प्रकार असुरकुमारों से लेकर स्तनितकुमारों तक सष भवनवासी ળના અસંખ્યાતમા ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ સાત હાથની કહેલી છે. ઉત્તરક્રિય અવગાહના જઘન્ય અંગુલના સંખ્યાતભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ એક લાખ જનની કહી છે.
એજ પ્રકારે તિષ્કની અવગાહના પણ ભવધારણીય અને ઉત્તરક્રિયના ભેદથી બે પ્રકારની કહી છે. તેમનામાંથી ભવધારણીય અવગાહના જઘન્ય અંગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ સાત હાથની હોય છે. ઉત્તરવૈક્રિય અવગાહના જઘન્ય સંખ્યામાં લાગની અને ઉત્કૃષ્ટ એક લાખ એજનની જાણવી જોઈએ.
સૌધર્મ અને ઇશાન દેવેની શરીરવગાહના પણ અસુરકુમારની જેમ બે પ્રકારની કહી છે—ભવધારણીય અને ઉત્તરક્રિય. તેમનામાંથી ભવધારણીય અવગાહના જઘન્ય આંગળના અસંખ્યાતમા ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ સાત હાથની હોય છે. ઉત્તરક્રિય અવગાહના જઘન્ય આંગળના સંખ્યાતમા ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ એકલાખ જનની હેય છે.
એ પ્રકારે અસુરકુમારથી લઈને સ્વનિતકુમાર સુધી બધા ભવનવાસી દેવાના.
श्री. प्रापन। सूत्र:४