________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ सू० १ नैरयिकाणां समानकर्मादिनिरुपणम्
॥ समाहारादि वक्तव्यता ॥ मूलम् -'नेरइया णं भंते ! सव्वे समाहारा, सव्वे समसरीरा, सव्वेसमुस्सासनिस्तासा ? गोयमा! णो इणटे समटे, से केणट्रेणं भंते ! एवं वुच्चइ-नेरइयां नो सव्वे समाहारा जाव णो सव्ये समुस्सासनिस्लासा ? गोयमा ! णेरइया दुविहा पण्णत्ता, तं जहा-महासरीराय अप्पसरीरा य, तत्थ ण जे ते महासरीरा ते णं बहुतराए पोग्गले आहारेंति, बहुतराए पोग्गले परिणामेंति, बहुतराए पोग्गले उस्ससंति, बहुतराए पोग्गले नीससंति, अभिक्खणं आहारेंति, अभिक्खणं परिणामेंति, अभिक्खणं ऊससंति, अभिक्खणं नीससंति, तत्थ णं जेते अप्पसरीरा तेणं अप्पतराए पोग्गले आहारेंति, अप्पतराए पोग्गले परिणामेति, अप्पतराए पोग्गले ऊससंति, अप्पतराए पोग्गले नीससंति, आहच्च आहारेंति, आहच्च परिणामेंति, आहच्च ऊससंति, आहच्च नीससंति, स एएणटेणं गोयमा ! एवं बुच्चइ नेरइया नो सब्वे समाहारा नो सव्वे समसरीरा, णो सम्वे समुस्सासनिस्सासा ॥ सू० १॥ ___ छाया-नैरयिकाः खलु भदन्त ! सर्वे समाहाराः ? सर्वे समशरीराः ? सर्वे समोच्छ्वास निःश्वासाः ? गौतम ! नैरयिकाः द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-महाशरीराश्च, अल्पशरीराच, उदय को भडकाने वाले होते हैं, क्योंकि योग के अन्तर्गत द्रव्यों में कषाय के उदय को भडकाने का सामर्थ्य देखा जता है।
समानाहार आदि की वक्तव्यता शब्दार्थ-(नेरइया णं भंते ! सव्वे समाहारा ?) हे भगवन् ! क्या नारक सभी समान आहार वाले हैं ? (सव्वे समसरीरा) सब समान शरीर वाले हैं ?) सव्वे समुस्सासनिस्सासा ?) क्या सब समान श्वास-निश्वास वाले होते हैं?) દ્રવ્ય, જ્યાં સુધી કષાની વિદ્યમાનતા છે, ત્યાં સુધી તેમના ઉદયને ભડકાવનાર થાય છે, કેમકે યેગના અન્તર્ગત દ્રવ્યમાં કષાયના ઉદયને ભડકાવવાનું સામર્થ્ય જોવામાં આવે છે,
સમાનાહાર આદિની વક્તવ્યતા शहाथ-(नेरझ्याणं भंते सत्वे समाहारा ?) हे भगवन् ! शु ना२४ मा समान मा२पा॥ छ १ (सव्वे समसरीरा) या समान शरीरया छ ? (सम्वे समुस्सास निस्सासा ?) शु मा समान वासनियासपाय छ ?
श्री. प्रशानसूत्र:४