________________
८४८
प्रज्ञापनासूत्रे चतुर्णामभावे उपयुक्तकाशपदानां बहुत्वविशिष्टानामेको भङ्गः प्ररूपितः, अथौदारिकमिश्रपदेन एकत्वबहुत्वाभ्यां द्वौ भगौ, तथैव आहारकपदेन द्वौ मङ्गौ भवतः, आहारकमिश्रपदेन दौ मङ्गौ, कामणपदेन च द्वौ भङ्गो भवत इत्येकैकसयोगे अष्टौ भङ्गान् प्ररूपयितुमाह-'अहवेगे य ओरालियमीसासरीरकायप्पओगी य, अहवेगे य ओरालियमीसासरीरकायप्पओगिणो य २' अथवा एकश्च-कश्चिन्मनुष्य औदारिकशरीरकायप्रयोगी च भवति १, अथवा एकै च-के चन मनुष्या औदारिकमिश्रशरीरकायप्रयोगिणश्च भवन्ति २, 'अहवेगे य आहारगसरीरकायपभोगी य' अथवा एकश्च कश्चिन्मनुष्य आहारकशरीरकायप्रयोगी च भवति १, 'अहवेगे य आहारगसरीरकायप्पओगिणो य २' अथवा एके च-केचन मनुष्या आहारकशरीरकायप्रयोगिणश्च भवन्ति २. '४' 'अहवेगे य आहारगमीसासरीरकायप्पओगी य' अथवा एकश्चकश्चिन्मनुष्य आहारकमिश्रशरीरकायप्रयोगी च भवति १, 'अहवेगे य आहारगमीसासरीरकायप्पओगिणो य २' अथवा एके च-केचन मनुष्या आहारकमिश्रशरीरकायप्रयोगिणश्च है । अतएव औदारिकमिश्र आदि चार प्रयोगों का अभाव होने पर उपर्युक्त ग्यारह प्रयोगों वाले बहुत जीवों का पाया जाना, यह प्रथम भंग है। औदारिकमिश्र प्रयोग वाले एक जीव का पाया जाना दूसरा भंग है और बहुत जीवों का पाया जाना तीसरा भंग है । इसी प्रकार आहारकप्रयोग को लेकर दो भंग होते हैं, आहारकमिश्र प्रयोग से भी दो भंग होते हैं और कार्मणप्रयोग की अपेक्षा से भी दो भंग होते हैं । इस प्रकार एक-एक का संयोग करने पर आठ भंग होते हैं, जिनकी प्ररूपणा की जाती है- अथवा एक कोई मनुष्य औदारिकमिश्रशरीरकायप्रयोगी होता है, अथवा कोई बहुत मनुष्य औदारिकमिश्रशरीरकाययोगी होते हैं २, अथवा कोई एक मनुष्य आहारकशरीरकायप्रयोगी होता है, अथवा कोई बहुत मनुष्य आहारकशरीरकायप्रयोगी होते हैं २, (४), अथवा कोई एक मनुष्य आहारकमिश्रशरीरઆદિ ચાર પ્રગોને અભાવ થતા ઉપર્યુક્ત અગીયાર પ્રોવાળા ઘણા નું મળી આવવું આ પ્રથમ ભંગ છે. ઔદારિક મિશ્ર પ્રોગવાળા એક જીવનું મળી આવવું બીજે ભંગ છે અને ઘણું જવાનું મળી આવવું ત્રીજો ભંગ છે, એજ પ્રકારે આહારક પ્રયોગને લઈને બે ભંગ થાય છે, આહારક મિશ્ર પ્રયોગથી પણ બે ભંગ થાય છે, અને કાર્પણ પ્રયોગની અપેક્ષાએ પણ બે ભંગ થાય છે. એ પ્રકારે એક એકને સંગ કરવાથી આઠ ભંગ બને છે, તેમની પ્રરૂપણ કરાય છે
અથવા એક કે ઈ મનુષ્ય ઓદારિક મિશ્ર શરીરકાય પ્રવેગી હોય છે, (૧) અથવા કઈ ઘણા મનુષ્ય ઔદારિક મિશ્ર શરીરકાય પ્રવેગી થાય છે, (૨) અથવા કેઈ એક મનુષ્ય આહારક શરીરકાય પ્રત્યેગી થાય છે (૩) અથવા કોઈ ઘણું મનુષ્ય આહારક શરીરકાય પ્રયોગી હોય છે () અથવા કઈ એક મનુષ્ય અહારક મિશ્ર શરીરકાય પ્રાગી હોય છે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
