Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १५ सू० ८ इन्द्रियोपचयनिरूपणम्
७०१
तदपेक्षयापि 'सोइंदियम्स जहणिया उपभोगद्धा विसेसाहियो' - श्रोत्रेन्द्रियस्य जघन्या उपयोगा विशेषाधिका भवति, तदपेक्षयापि 'चागिदिवस जहणिया उपभोगद्धा विसेसा - हियो' - घ्राणेन्द्रियस्य जवन्या उपयोगद्धा विशेषाधिका भवति, 'जिम्मिदियस्स जहणियां उभोगद्धा विसेसाहिया' - जिह्वेन्द्रिय जघन्या उपयोगाद्धा विशेषाधिका भवति, 'फासिंदियह जहणिया उवगद्धा विसेसा हिया' - स्पर्शनेन्द्रियस्य जघन्या उपयोगद्धा विशेषाधिका भवति । 'फासिंदियस्स जहणियाहिंतो उवओगद्धा हितो चक्खिदियस्स उक्कोसिया उवओगद्धा विसेसाहिया' - स्पर्शनेन्द्रियस्य जघन्याभ्य उपयोगद्वाभ्यश्चक्षुरिन्द्रियस्य उत्कृष्टा उपयोगा विशेषाधिका भाति तदपेक्षया 'सोइंदियस्स उक्कोसिया उबओगद्धा विसेसाहिया'श्रोत्रेन्द्रियस्य उत्कृष्टा उपयोगाद्धा विशेषाधिका भवति, ततोऽपि 'वागिदियस्स उक्कोसिया उवओगद्धा विसेस हिया' - घ्राणेन्द्रियस्य उत्कृष्टा उपयोगद्धा विशेषाधिका भवति, तदपेक्षयापि 'मिस उक्कोसिया उवओगद्धा विसेसा हिया' जिहूवेन्द्रियस्य उत्कृष्टा उपयोगदा विशेषाधिका भवति, तदपेक्षयापि - 'फासिंदियस्त उक्कोसिया उवओोगदा विसेसाहिया. ५' - स्पर्शनेन्द्रियस्य उत्कृष्टा उपयोगाद्धा विशेषाधिका भवति, सप्तमं द्वारम् - गौतमः पृच्छति - 'कवणं भंते! इंदिय ओवाहणा पण्णत्ता ?" हे भदन्त ! कतिविधानि खलु इन्द्रियावग्रहणानि - इन्द्रियैः परिच्छेदाः प्रज्ञप्तः नि ? भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम ! 'पंचविहा इंदिय ओगाहणा पण्णत्ता' - पञ्चविधानि इन्द्रियावग्रहणानि - इन्द्रियैः परिच्छेदाः प्रज्ञप्तानि 'तं जहासोइंदिय ओगाहणा जाव फासिंदिय ओगाहणा' - तद्यथा - श्रोत्रेन्द्रियावग्रहणम्, यावत् - चक्षुरिन्द्रियग्रहणम् घ्राणेन्द्रियावग्ररणम्, जिवेन्द्रियावग्रहणम्, स्पर्शनेन्द्रियावग्रहणम् ' एवं नेरयाणं जाव वैमाणियाणं - एवम् पूर्वोक्तरीत्या नैरयिकाणां यावद्-असुरकुमारादि भवन
स्पर्शनेन्द्रिय के जघन्य उपयोगाद्वा से चक्षुरिन्द्रिय का उत्कृष्ट उपयोगाद्वा विशेषाधिक है । उसकी अपेक्षा श्रोत्रेन्द्रिय का उत्कृष्ट उपयोगाद्धा विशेषाधिक है, उससे भी घ्राणेन्द्रिय का उत्कृष्ट उपयोगाद्धा विशेषाधिक है, उससे जिहूवेन्द्रिय का उत्कृष्ट उपयोगाद्धा विशेषाधिक है, उसकी अपेक्षा स्पर्शनेन्द्रिय का उत्कृष्ट उपयोगाद्धा विशेषाधिक है ।
सातवां द्वार - गौतमस्वामी - हे भगवान् ! इन्द्रियावग्रहण अर्थात् इन्द्रियों से होनेवाला परिच्छेद कितने प्रकार का है ?
સ્પર્શનેન્દ્રિયના જઘન્ય ઉપયેગદ્ધાથી ચક્ષુરિન્દ્રિયના ઉત્કૃષ્ટ ઉપયેગદ્ધા વિશેષાધિક છે, તેની અપેક્ષાએ શ્રેત્રેન્દ્રિયના ઉત્કૃષ્ટ ઉપયેગદ્વા વિશેષાધિક છે. તેની અપેક્ષાએ ઘ્રાણેન્દ્રિયના ઉત્કૃષ્ટ ઉપયેગદ્વા વિશેષાધિક છે. તેનાથી ડ્વેિન્દ્રિયના ઉત્કૃષ્ટ ઉપયેાગદ્ધા વિશેષાધિક છે. તેની અપેક્ષાએ સ્પર્શીનેન્દ્રિયના ઉત્કૃષ્ટ ઉપયેગાáા વિશેષાધિક છે.
સાતમું દ્વાર—શ્રી ગૌતમસ્વામી-૩ ભગવત્ ઈન્દ્રિયાત્રગ્રહણ અર્થાત્ ઈન્દ્રિયેથી થનારા પરિચ્છેદ કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
| SR No. | 006348 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 955 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |