Page Text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १५ विषयार्थसंग्रहनिरूपणम् बाहल्लं पोहत्तं कइपएस ओगाढे । अप्पा बहु पुट्ठ पविट्ठ विसय अणगार आहारे ॥१॥ अदाय असीयमणी दुद्धपाण तेल्लफाणियवसाय । कंबलथूणा थिग्गल दीवोदहि लोगऽलोगेय ॥२॥ संस्थानम्-प्रथममिन्द्रियाणामाकारविशेषप्ररूपणम् १ तदनन्तरम्-बाहल्यम्स्थूलता-इन्द्रियाणां पिण्डत्वप्ररूपणमित्यर्थः २, तदनन्तरं पृथुत्वम्-इन्द्रियाणां विस्तारप्ररूपणम् ३, ततः कति प्रदेशम् इन्द्रियमिति वक्तव्यम् ४, तदनन्तरम्-अवगाढं-कतिप्रदेशावगाढ मिन्द्रियमिति वक्तव्यम् ५, तदनन्तरम् अल्पबहुत्वम्-अवगाहनाविषयकं कशादिगुण विषयकश्च वक्तव्यम् ६, तदनन्तरं स्पृष्टास्पृष्ट विषयकप्ररूपणम् ७, तदनन्तरम् प्रविष्टम्-प्रविष्टाप्रविष्ट विषयकं प्ररूपणम् ८, तदनन्तरं विषयः-विषयपरिणामप्ररूपणम् ९, तदनन्तरम् अनगार:-अनगारविषयकं प्ररूपणम् १०, तदनन्तरम् आहार:-आहारविषयकं प्ररूपणम् ११, तदनन्तरम्-आदर्श:-आदर्शविषयकं प्ररूपणम् १२, तदनन्तरम्हैं। उनमें से प्रथम उद्देशक में जिन-जिन विषयो की प्ररूपणा की गई है, उनका निर्देश दो गाथाओ में किया गया है। वही यहां कहते हैं
(१) संस्थान-सर्वप्रथम इन्द्रियों के आकार की प्ररूपणा की जाएगी। (२) तदनन्तर इन्द्रियों के बाहल्य का-स्थूलता का अर्थात् पिण्डरूपता का कथन किया जायगा । (३) पृथुत्व-फिर इन्द्रिय के विस्तार का प्ररूपण होगा। (४) कति प्रदेश-किस इन्द्रिय के कितने प्रदेश हैं, यह कहा जायगा। (५) अवगाढइन्द्रिय कितने प्रदेशों में अवगाढ है, यह बतलाया जायगा । (६) अल्पबहुत्वअवगाहना संबंधी और कर्कशता आदि संबंधी अल्पबहुत्व का प्रतिपादन किया जाएगा। (७) स्पृष्ट-स्पृष्ट एवं अस्पृष्ट संबंधी प्ररूपणा । (८) प्रविष्ट-प्रविष्टअप्रविष्ट संबंधी चर्चा । (९) विषय-विषय का प्रमाण । (१०) अनगार-अनगार संबंधी प्ररूपणा (११) आहार-आहार विषयक प्ररूपणा (१२) आदर्श अर्थात् काच संबंधी कथन, इसी प्रकार (१३) असि-तलवार (१४) मणि (१५) दुग्ध - આ પદમાં બે ઉદેશક છે. તેમાંથી પહેલા ઉંદેશકમાં જે જે વિષયની પ્રરૂપણ કરાઈ છે. તેમને નિર્દેશ બે ગાથાઓમાં કરાયેલ છે, તે જ અહીં કહેવાય છે
(१) संस्थान-सर्व प्रथमन्द्रियोना मा२नी प्र३५६४। ४२।। (२) त्या२ मा न्द्रि. યેની સ્કૂલતાનું અર્થાત્ પિંડ રૂપનું કથન કરાશે (૩) પૃથુત્વ-પછી ઇન્દ્રિયેના વિસ્તારનું ५३५५ थशे. (४) प्रति प्रशि-४४४न्द्रियना १८६॥ प्रदेश छ. मे पाशे. (५) 446 ઈન્દ્રિય કેટલા પ્રદેશમાં અવગાઢ છે, એ બતાવાશે (૬) અલપ-બહુ-અવગાહના સમ્બન્ધી અને કર્કશ આદિ સંબંધી અ૬૫બહત્વનું પ્રતિપાદન કરાશે. (૭) પૃષ્ટ-પૃષ્ટ તેમજ सस्पृष्ट समधी ५३५४. (८) प्रविष्ट-प्रविष्ट-मप्रविष्ट समधी यर्था (6) विषयવિષયનું પ્રમાણ. (૧૦) અનગાર, અનગાર સંબંધી પ્રરૂપણ. (૧૧) આહાર-આહાર વિષયક ५३५४।. (१२) २४श अर्थात् अन्य समधी ४थन, से प्रा (13) मसि-तबा२ (१४)
श्री. प्रशान। सूत्र : 3
| SR No. | 006348 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 955 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |