________________
५२५
प्रमेयबोधिनी टीका पद १३ १०२ गतिपरिणामादिनिरूपणम् लेश्यापरिणामः, 'काउलेस्सापरिणामे कापोत लेश्यापरिणामः, 'तेउलेस्सापरिणामे' तेजोलेश्यापरिणामः, 'पम्हलेस्सापरिणामे' पद्मलेश्यापरिणामः, 'सुकलेस्सापरिणामे' शुक्ललेश्या परिणामः ४, गौतमः पृच्छति-'जोगपरिणामेण भंते ! कइविहे पणत्ते ?' हे भदन्त ! योगपरिणामः खलु कतिविधः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'तिविहे -पण्णत्ते' योगपरिणामः खलु त्रिविधः प्रज्ञप्तः, 'तं जहा-मणजोगपरिणामे, बइ. जोगपरिणामे, कायजोगपरिणामे' तद्यथा-मनोयोगपरिणामः, वचोयोगपरिणामः, काययोगपरिणामः ५, गौतमः पृच्छति-'उवओगपरिणामे भंते ! कइविहे पण्णत्ते' हे भदन्त ! उपयोगपरिणामः खलु कतिविधः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'दुविहे पण्णने' उपयोगपरिणामो द्विविधः प्रज्ञप्तः, 'तं जहा-सागारोवओगपरिणामे' तद्यथा -साकारोपयोगपरिणामः, 'अणागारोयोगपरिणामे' अनाकारोपयोगपरिणाम:६, गौतमः पृच्छाति-‘णाणपरिणामेणं भंते ! कइविहे पण्णत्ते ?' हे भदन्त ! ज्ञानपरिणामः खलु कति विधः प्रज्ञप्तः ? भगवानाह-'गोयमा !" हे गौतम ! 'पंचविहे पण्णने' ज्ञानपरिणामः पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, 'तं जहा-आभिणिवोहियणाणपरिणामे' तद्यथा-आभिनिर्वाधिकज्ञानपरि. लेश्या परिणाम (५) पद्म लेश्या परिणाम और (६) शुक्ललेल्या परिणाम ।
गौतम-हे भगवन् ! योग परिणाम कितने प्रकार का है ? भगवान-हे गौतम ! योग परिणाम तीन प्रकार का कहा है, वह इस प्रकार हैमनोयोग परिणाम, वचनयोग परिणाम और काययोग परिणाम ।
गौतम-हे भगवन् ! उपयोग परिणाम कितने प्रकार का है ?
भगवान्-हे गौतम ! उपयोग परिणाम दो प्रकार का है, यथा-साकारोप. योग (ज्ञानोपयोग) परिणाम और अनाकारोपयोग परिणाम अर्थात् दर्शनोपयोग परिणाम।
गौतम- हे भगवन् ! ज्ञान परिणाम कितने प्रकार का है ?
भगवान-हे गौतम ! ज्ञानपरिणाम पांच प्रकार का है, यथा-आभिनिપરિણામ (૨) નીલેશ્યા પરિણામ (૩) કતલેશ્યા પરિણામ (૪) તેજલેશ્યા પરિણામ (५) ५वेश्या परिणाम (६) शुसदेश्या परिणाम.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! યેગ પરિણામ કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! યેગ પરિણામ ત્રણ પ્રકારના કહ્યાં છે-તે આ પ્રકારે છે મને ગપરિણામ, વચનગપરિણામ, અને કાગપરિણામ.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! ઉપગ પરિણમે કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ ! ઉપગ પરિણામ બે પ્રકારના છે, જેમ કે-સાકારો પગ, (જ્ઞાને પગ) પરિણામ અને અનાકારે પગ પરિણામ અર્થાત્ દર્શને પગ પરિણામ
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! જ્ઞાન પરિણામ કેટલા પ્રકારના છે?
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩