________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ५९.०१५ जधन्वगुणकालकादिपर्यायनिरूपणम् ८९३ कालकवदेव बोध्यः, किन्तु ‘णवरं सहाणे छठाणवडिए' नवरम् पूर्वापेक्षया विशेषस्तु स्वस्थानापेक्षया षटूस्थानपतितो भवति, गौतमः पृच्छति-'जहण्णगुणकालयाणं भंते ! अगंतपएसियाणं पुच्छा ?' हे भदन्त ! जधन्यगुणकालकानाम् अनन्तप्रदेशिकानां पुद्गलस्कन्धानां कियन्तः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? इति पृच्छा, भगवान् आह-'गोयमा!' हे गौतम ! 'अणंता पज्जवा पण्णत्ता' जघन्यगुणकालकनामनन्तप्रदेशिकानां पुद्गलस्कन्धानामनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम : पृच्छति -'से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चइ-जहण्णगुणकालयाणं अणंतपएसियाणं 'अणंता पज्जवा पण्णत्ता' हे भदन्त ! तत्-अथ, केनार्थेन-कथं तावद्, एवम्-उक्तरीत्या, उच्यते यद्-जघन्य गुणकालकानामनन्तप्रदेशिकानां पुद्गलस्कन्धानाम् अनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? इति, मगवान् आह- 'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहण्णगुणकालए अणंत पएसिए' जघन्यगुणकालकोऽनन्तप्रदेशिकः पुद्गलस्कन्धः 'जहण्णगुणकालयस्स अणंत पएसियस्स दव्वट्ठयाए तुल्ले' जघन्यगुणकालकस्य अनन्तप्रदेशिकस्य पुद्गलस्कन्धस्य द्रव्यार्यतया तुल्यो भवति, प्रत्येकं च द्रव्यमनन्तपर्यायमिति न्यायेन अनन्तप्रदेशिकस्यापि द्रत्यत्वेन अनन्तपर्यायसंभवात, 'पएसट्टयाए छट्ठाणवडिए' प्रदेशिकार्थतया षट्स्थानपतितो भवति, 'ओगाहणट्टयाए चउट्ठाणवडिए' इसमें विशेषता यह है कि यह स्वस्थान में षट्स्थानपतित होता है।
गौतम-हे भगवन् ! जघन्यगुण काले अनन्तप्रदेशी पुद्गलस्कंधों के कितने पर्याय हैं ?
भगवन-अनन्त पर्याय हैं। गौतम-हे भगवन् ! ऐसा कहने का क्या कारण है ?
भगवन्-हे गौतम ! एक जघन्यगुण काला अनन्तप्रदेशी पुद्गल. स्कंध दूसरे जघन्यगुण काले अनन्तप्रदेशी स्कंध से द्रव्य की दृष्टि से तुल्य होता है प्रदेशों की दृष्टि से षट्स्थानपतित होता है, अव. સ્કન્ધની પ્રરૂપણા પણ એવી જ કહેવી જોઈએ, પણ તેમા વિશેષતા એ છે કે એ સ્વસ્થાનમાં પણ ષટસ્થાન પતિત થાય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! જઘન્ય ગુણ કાળા અનન્ત પ્રદેશ પુદ્ગલ સ્કન્ધના કેટલા પર્યાય છે?
શ્રી ભગવાન -અનન્ત પર્યાય છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન એમ કહેવાનું શું કારણ છે.
શ્રી ભગવાન ! હે ગૌતમ ! એક જઘન્ય ગુણ કાળા અનન્ત પ્રદેશી પદૂગલ સ્કન્ધ બીજા જઘન્ય ગુણ કાળા અનન્ત પ્રદેશી સ્કલ્પથી દ્રવ્યની દૃષ્ટિએ તલ્ય થાય છે, પ્રદેશની દષ્ટિએ ષટસ્થાન પતિત થાય છે. અવગાહનાની દ્રષ્ટિએ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
