________________
-
-
प्रज्ञापनासूत्रे क्रान्तिक चतुष्पद स्थलचर पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यो नैरयिका उपपद्यन्ते, किन्तु 'नो अपज्जत्तगसंखेज्जवासाउएहितो उववज्जंति' नो अपर्याप्तक संख्येयवर्षायुष्केभ्य गर्भव्युत्क्रान्तिक चतुष्पदस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यो नैरयिका उपपद्यन्ते, गौतमः पृच्छति-'जइ परिसप्पथलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववज्जति'-यदा परिसर्पस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्यौनिकेभ्यो नैरयिका उपपद्यन्ते, तदा 'किं उरपरिसप्पथलयरपंचिदियतिरिक्खजोणिएहितो उववज्जति ? किम्-उरः परिसर्पस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकम्यो नैरयिका उपपद्यन्ते ? किं वा-'भुयपरिसप्पथलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववज्जति ? भुजपरिसर्पस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्यो नैरयिका उपपद्यन्ते ? भगवान् आह 'गोयमा !' हे गौतम ! 'दोहितो वि उववज्जति । द्वाभ्यामपिउरः परिसर्पभुजपरिसर्पस्थलचर-पञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकाभ्यां नैरयिका उपपद्यन्ते इत्याशयः ॥ ८॥
भगवन्-हे गौतम ! पर्याप्सक संख्यातवर्ष की आयुवाले गर्भज चतुष्पद स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यंचों से उत्पन्न होते हैं किन्तु अपर्याप्तक संख्यातवर्ष की आयु वाले गर्भज चतुष्पद स्थलचर पंचेन्द्रिय तियंचों से नारक भव में उत्पन्न नहीं होते!
गौतम-हे भगवन् ! यदि परिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यचों से नारक उत्पन्न होते हैं तो क्या उरपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यंचों से उत्पन्न होते हैं अथवा भुजपरिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय नियंचों से उत्पन्न होते हैं ?
भगवान्-गौतम ! उरपरिसर्प और भुजपरिसर्प दोनों ही प्रकार के परिसर्प स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यचों से नारक जीव उत्पन्न होते हैं। सू०८॥
શ્રી ભગવાન - હે ગૌતમ ! પર્યાપ્તક સંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા ગર્ભજ ચતુષ્પદ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચેથી ઉત્પન્ન થાય છે, કિન્તુ અપર્યાપ્તક સંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા ગર્ભજ ચતુષ્પદ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી નારક ભવમાં ઉત્પન્ન નથી થતા.
શ્રી ગૌતમસ્વામી - હે ભગવન ! યદિ પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિય ચાથી નારક ઉત્પન્ન થાય છે તે શું ઉર પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્ય. ચેથી ઉત્પન્ન થાય છે અથવા ભુજ પરિસર્ષ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન - હે ગૌતમ ! ઉર પરિસર્ષ અને ભુજપરિસર્પ અને પ્રકારના પરિસર્ષ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયચોથી નારક જીવ ઉત્પન્ન થાય છે. જે ૮ છે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
