________________
प्रमेयबोधिनी टीका द्वि. पद २ सू.२७ ब्रह्मलोकादिदेवानां स्थानादिकम् ९३७ ईसाणवडिंसगा' लान्तक कल्पे अवतंसकाः यथा ईशानावतंसकाः पश्चाशोकादयः प्रतिपादितास्तथा प्रतिपत्तव्याः किन्तु 'नवरं' नवरम्-ईशानादिकल्पापेक्षयालान्तककल्पस्य विशेषस्तु 'मज्झे इत्थ लंतगवडिंसए' मध्ये-अशोकादिचतुरवतंस. कमध्ये इत्यर्थः, अत्र-लान्तककल्पे, लान्तकावतंसको बोध्यः, 'देवा तहेव जाव विहरंति' देवास्तथैव-ईशानादि वैमानिकवदेव यावद्-मह द्धिकाः, महाद्यु. तिकाः,-महायशसः, महानुभागाः, महासौख्याः, हारविराजितवक्षसः कटकत्रुटितस्तम्भितभुजाः, अङ्गदकुण्डलमृष्टगण्डस्तलकर्णपीठधारिणः, विचित्रहस्ताभरणाः, विचित्रमाल्यानुलेपनाः, कल्याणकप्रवरवस्त्रपरिहिताः, कल्याणकप्रवरमाल्यानुलेपनधराः, भास्वरबोन्दयः, प्रलम्बवनमालाधराः दिव्येन वर्णगन्धादिना कहा है। इसके अशोकावतंसक आदि पांच अवतंसक ईशान कल्प के समान समझ लेने चाहिए किन्तु इसमें विशेषता यह है कि यहां अशोकावतंसक आदि के मध्य में लान्तक नामक अवतंसक है । इसमें रहने वाले देवों का वर्णन ईशान देवों के समान है अर्थात् वे देव महर्द्धिक हैं, महाद्युतिक हैं, महायशस्वी हैं, महाबल हैं, महानुभाग और महासुख से सम्पन्न हैं । उनके वक्षस्थल हार से सुशोभित रहते हैं। उनकी भुजाएं कटकों और त्रुटितों से स्तब्ध रहती हैं। वे अंगद, कुंडल
और कर्णपीठ के धारक होते हैं। उनके हाथों में अद्भुत आभूषण होते हैं। वे विचित्र माला और अनुलेपन को धारण करनेवाले होते हैं। कल्याणकारी और अत्युत्तम वस्त्रों का परिधान करते है । कल्याणकारी
और उत्तम माला तथा अनुलेपन के धारक होते हैं । उनका देह देदीप्यमान होता है। वे लम्बी वनमाला धारण करते हैं। अपने दिव्य वर्ण અશેકાવતંસક આદિ પાંચ અવતંસક ઇશાન કલ્પના સમાન સમજી લેવાં જોઈએ પરન્તુ તેમાં વિશેષતા એ છે કે અહિં અશેકાવતંસક આદિના મધ્યમાં લાન્તક નામક અવતંસક છે. તેમાં રહેવાવાળા દેવનું વર્ણન ઈશાન દેવેની સમાન છે અર્થાત્ તે દેવે મહર્ધિક, મહાવ્રતિક છે. મહાયશસ્વી છે, મહાબલ છે. મહાનુ ભાગ છે. મહાસુખથી સંપન્ન છે. તેમના વક્ષસ્થલ હારથી સુશોભિત રહે છે. તેમની ભુજાઓ કટક અને ગુટિતથી સ્તબ્ધ રહે છે. તેઓ અંગદ, કુંડલ, અને કર્ણ પીઠના ધારક હોય છે. તેમના હાથમાં અદ્દભૂત આભૂષણ હોય છે. તેઓ વિચિત્રમાલા અને અનુલેપનવાળા હોય છે. કલ્યાણકારી અને અત્યુત્તમ વસ્ત્રોનું પરિધાન કરે છે, કલ્યાણકારી અને ઉત્તમ માલા તથા અનુલેખનના ધારક હોય છે. તેમના દેહ દેદીપ્યમાન હોય છે. લાંબી વનમાલા ધારણ કરે છે. પિતાના દિવ્ય વર્ણ ગંધ આદિથી દશેદિશાઓને ઉદ્યોતિત અને પ્રભાસિત કરતા
प्र० ११८
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
