________________
४३६
प्रज्ञापनासूत्रे
स्निग्घप्रविरल रोम कुरुविन्दवृ त जङ्घायुगलाः निगूहमुश्लिष्ट सन्धिजानु प्रदेशाः, हस्तिशुण्डादण्ड- समवृत्तोरवः सिंहसदृशकटि प्रदेशाः इन्द्रायुधसममध्यभागो दक्षिणावर्तनामिमण्डलाः, श्रीवत्सलाञ्छित विशाल मांसलवक्षः स्थलाः, पुरपरिघसदीर्घभुजाः, सुसंबद्धमणिबन्धाः रककमलपत्रानुकारि रक्तपाणि पादतलाश्चतुरङ्गुलप्रमाण समवृत्त कम्बुग्रीवाः शरच्चन्द्रसौम्यवदनाः ।
कमण्डल्वादि चामरान्तप्रशस्तोत्तमद्वाविंशल्लक्षणधरा भवन्ति, नार्योऽपि सुजात सर्वाङ्ग सुन्दर्यः समस्तवनितागुणशालिन्यः संहताङ्गुलिपद्मदलवत्सु कुमार कूर्मसंस्थान मनोहारिचरणा रोमवर्जित प्रशस्तलक्षणोपेतजङ्घजुगला निगूढमांसलजानुकुरुविन्द के समान गोलाकार होते हैं। उनके जानुभाग निगृढ़ और सुश्लिष्ट (बढिया जुडे हुए) होते हैं। उनके उरूभाग हाथी की सुंड के समान गोलाई के युक्त होते हैं। कमर सिंह के समान. मध्यभाग वज्र के समान, नाभिमंडल दक्षिणावर्त तथा वक्षस्थल श्रीवत्स के चिह्न से युक्त, विशाल और पुष्ट होता है। उनकी भुजाएं किसी नगर के फाटक की आगल के समान होती हैं । कलाइयां सुसंबद्ध होती हैं । हाथों और पैरों के तलुवे लाल कमल के समान रक्त होते हैं । ग्रीवा चार अंगुल प्रमाण, सम और वृत्ताकार शंख जैसी होती है । मुखमंडल शरदऋतु के चन्द्रमा के सदृश सौम्य होता है । कमंडलु से लेकर चामर पर्यन्त प्रशस्त और उत्तम बत्तीस लक्षणों से युक्त होते हैं। वहां की नारियां भी सुनिर्मित सर्वांगों से सुन्दरी होती हैं । उनमें स्त्रियों के सभी गुण विद्यमान रहते हैं । उनके चरण एक दूसरी से
1
"
>
અને જોધા ચીકણા આછાવાળા વાળી અને કુરૂવિન્દના સમાન ગેાળાકારે હાય છે. તેમના જાનુ ભાગ નિગૂઢ અને સુશ્લિષ્ટ અર્થાત્ સારી રીતે જોડાયેલ હાય છે તેમના ઉભાગ હાથીની સુંઢની જેમ ગાળાઇવાળા હાય છે. કમર સિંહની જેમ, મધ્ય ભાગ વજ્રની જેમ, નાભિમ`ડળ દક્ષિણાવર્ત તથા વક્ષસ્થળ શ્રીવત્સના ચિહ્નથી યુક્ત તેમજ વિશાળ અને પુષ્ટ હાય છે, તેમના હાથા કઇ નગરના દરવાજાની ભુંગળના સમાન હોય છે. પહેાંચા સુસદ્ધ હૈાય છે. હાથ અને પગના તળીયાં લાલ કમળની જેથ લાલ હોય છે. ડાક ચાર આંગલી પ્રમાણ સમ અને વૃત્તાકાર શંખ જેવી હેાય છે. મુખમંડલ શરદ્ રૂતુના ચન્દ્રમાના સરખુ સૌમ્ય હેાય છે. કમંડળથી તે ચામર સુધી પ્રશસ્ત અને ઉત્તમ ખત્રીસ લક્ષણાથી યુક્ત હાય છે
ત્યાંની સ્ત્રીઓ પણ ઘાટીલા સર્વા ંગેાથી સુન્દર હાય છે, તેએમાં સ્ત્રીએ ના બધા ગુણ વિદ્યમાન હેાય છે.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
