________________
३६४
प्रज्ञापनासूत्रे वालुकाप्रभापृथिवी नैरयिकाः४, “पंकप्पभापुढवी नेरइया५,'--पङ्कप्रभापृथिवी नैरयिकाः४, 'धूमप्पभापुढवी नेरइया ५'-धूमप्रभापृथिवी नैरयिकाः 'तमप्पभापुढवी नेरइया ६, तमप्रमापृथिवी नैरयिकाः, 'तमःतमप्पभापुढवी नेरइया ७' तमस्तमप्रभापृथिवी नैरयिकाश्चेति, 'ते समासओ दुविहा पण्णत्ता'-ते नैरयिकाः, समासतः-संक्षेपेण द्विविधाः प्रज्ञप्ताः 'तं जहा' -तद्यथा-'पजत्तगाय, अपज्जगाय' पर्याप्तकाश्च, अपर्याप्तकाश्च, प्रकृतमुपसंहरनाह-'सेतं नेरइया'-ते एते-उपर्युक्ता नैरयिकाः प्रज्ञप्ता:-कथिताः ॥सू०२९॥
मूलम् -से किं तं पंचिंदियतिरिक्खजोणिया? पंचिंदियतिरिक्खजोणिया तिविहा पण्णत्ता, तं जहा-जलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिया थलयरपंचिंदियतिरिखक्खजोणिया२, खहयरपंचिंदियतिरिक्खजोणिया य ३ ॥सू० ३०॥
छाया-अथ के ते पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः ? पश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-जलचर पश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः १, स्थलचर पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः२, खेचर पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाश्च ३। सू० ३०॥
इसी प्रकार वालुकाप्रभा पृथियी के नैरयिक, पंकप्रभा पृथिवी के नारक, धूमप्रभा पृथिवी के नारक, तमःप्रभा पृथिवी के नारक, और तमस्तमः प्रभा पृथिवी के नारक समझना चाहिए। ये सातों प्रकार के नारक जीव संक्षेप से दो प्रकार के हैं-पर्याप्त और अपर्याप्त । अब प्रस्तुत का उपसंहार करते हैं-यह नैरयिक जीवों की प्ररूपणा हुई ॥२९॥
शब्दार्थ-(से किं तं पंचिंदिय तिरिक्खजोणिया ?) पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीय कितने प्रकार के हैं ?) (पचिंदिय तिरिक्खजोणिया) पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीव (तिविहा पण्णत्ता) तीन प्रकार के कहे
એજ પ્રકારે વાલુકાપ્રભા પૃથ્વીના નિરયિક પંકપ્રભા પૃથ્વીને નરયિક, ધૂમપ્રભા પૃથ્વીના નારક, તમ પ્રભા પૃથ્વીના નારક અને તમસ્તમપ્રભા પૃથ્વીના નારક સમજવા જોઈએ.
આ સાતે પ્રકારના નારક જીવ સંક્ષેપ કરી બે પ્રકારના છે પર્યાપ્ત અને मर्यात. હવે પ્રસ્તુતને ઉપસંહાર કરે છે–આનરયિક જીની પ્રરૂપણ થઈ સૂ. ૨૯
शा-(से किं तं पंचिंदियतिरिक्खजोणिया ?) तियन्यानि पश्यन्द्रिय ७५ टमा ४२ना छ ? (पंचिंदियतिरिक्खजोणिया) पयन्द्रिय तिय योनि (तिविहा पण्णत्ता) १ ४२ना ४ह्या छे (तं जहा) ते २ रे (जलयरपंचिंदिय
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧