________________
२६८
प्रज्ञापनासूत्रे
टीका-अथ वल्लीप्रभेदान् प्ररूपयितुमाह-'से किं तं बल्लीओ ?' 'से' अथ, कास्ताः कतिविधा इत्यर्थः, वल्यः - व्रततयः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह - 'वल्लीओ अणेगविहाओ पण्णत्ताओ' वल्ल्यः, अनेकविधाः - नानाप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः सन्ति ताथ वल्ली: पञ्चभिर्गायाभिः प्ररूपयति- 'तं जहा - पूसफली, कालिंगी, तुंबी, तउसीय एलवालुंकी । घोसाड़ पंडोला पंचगुलि, आयणीलीय' । २६ । तद्यथा - पूसफली, कालिङ्गी, तुम्बी, त्रपुवी च, एला, वालुङ्की, घोषातकी, पण्डोला, पञ्चाङ्गुगुली, आयनीलो च, एताश्च वल्लीपदवाच्या देशविशेषे प्रसिद्धाः स्वयमेवोन्नेयाः, एवमेव - 'कंगुया कंडुइया, कक्कोडई कारियल्लई सुभगा | कुयवायव वागली पाववल्ली तह देव दालीय ॥ २७॥ कङ्गुका कण्डकिका, कर्कोटकी, कारवेल्लकी, सुभगा, कुयवाया, वागली, पापवल्ली तथा देवदालीच । एताव वल्लीपदवाच्या देशविशेषे प्रसिद्धाः स्वयमूहनीयाः, 'अप्फेया अइमुत्तगणागलया कण्हरवल्लीय । संघट्टमणसाविय जासुवणकुविंद वल्लीय' ||२८|| अफेया, अतिमुक्तकनाग
टीकार्थ- अब वल्ली के भेदों की प्ररूपणा की जाती है - ' वल्लियां' अर्थात् वेलें कितने प्रकार की हैं ? भगवान् ने कहा- बल्लियां अनेक प्रकार की हैं। उन्हें पांच गथाओं में बतलाते हैं - पूसफली, कालिंगी, तुंबी, त्रपुषकी, एला, वालुंकी, घोषातकी, पंडोला, पंचांगुलि, आयनीली, ये देशविशेष में प्रसिद्ध हैं । इस स्वयं समझ लेना चाहिए ।
कंका, कण्डलिका, कर्कटिकी, कारवेल्लकी, सुभगा, कुयवाया, वागली, पापवल्ली, देवदाली, ये भी देशविशेष में प्रसिद्ध हैं । इन्हें स्वयं समझ लेना चाहिए ।
अप्फेया, अतिमुक्तकलता, नागलता, कृष्णसूरवल्ली, संघट्टा, सुमनसा, जासुवना, कुविन्दवल्ली, इन्हें भी स्वयं ही समझ लेना चाहिए ।
ટીકા :હવે વલ્લીઓના ભેદોની પ્રરૂપણા કરાય છે પ્રશ્ન-વલ્લિયા અર્થાત્ વેલા કેટલી જાતની છે ?
શ્રી ભગવાને કહ્યું–વલ્લીએ અનેક પ્રકારની છે. તેઓને પાંચ ગાથા આમાં સમજાવે છે–
यूसइसी, असिंगी, तुंमी, त्रयुषी, (एला), पालुङी, घोषातडी, डोसा, पंथां ગુલી, આયનીલી, આ દેશ વિશેષમાં પ્રસિદ્ધ છે તે જાતેજ સમજી લેવી જોઇએ. अगून, इंडसिठा, ४९ टिडी, अरवेल्सडी, सुलगा, हुयवाया, वागडी, पाय વલ્લી, દેવદાલી, આ પણ દેશ વિશેષમાં પ્રસિદ્ધ છે તેને જાતે જ સમજી सेवी हाये.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
