________________
प्रमेयबोधिनी टीका प्र. पद १ सू.१४ पृथ्वीकायमेदनिरूपणम्
२१९
शरीरेन्द्रियपर्याप्तिभ्यां पर्याप्तानां वन्धमायाति नान्यथेति अथ च 'तत्थ णं जे ते पज्जतगा एतेसिं वण्णादेसेणं गंधादेसेणं, रसादेसेणं, फासादेसेणं सहस्सग्गसो विहाणाई संखेज्जाई जोणिप्पमुहसयसहस्साई पज्जत्तगनिस्साए अपज्जतगा वकमंति' 'तत्थ णं' तत्र खलु तयोः पर्याप्तकापर्याप्तकयोर्मध्ये 'जे ते' ये ते - पूर्वोक्ताः, 'पज्जतगा' पर्याप्तकाः - परिसमाप्तसमस्तस्व योग्यपर्याप्तयः सन्ति, 'एतेसिं वण्णा देसेणं' एतेषां - पर्याप्ताणां वर्णादेशेन वर्णभेद विवक्षया 'गंधादेसेणं' गन्धादेशेन गन्धभेदविवक्षया एवम् 'रसादेसेणं' रसादेशेन -रसभेदविवक्षया 'फासादेसेणं' स्पर्शादेशेन स्पर्शभेदविवक्षया, 'सहरुसग्गसो' सहस्राग्रशः- सहस्रसंख्यया 'विहाणाई' विधानानि भेदा भवन्ति, तथाहि वर्णाः कृष्णादिभेदात्पञ्च गन्धौ सुरभितदितरभेदाद् द्वौ रसास्तिक्तादयः पञ्च, स्पर्शाः मृदुकfararisar, एकैकस्मिथ वर्णादौ तारतम्यभेदेन अनेकेऽवान्तरभेदा भवन्ति,
समाधान - सब जीव आगामी भय की आयु का बन्ध करके ही मरते हैं, आगामी भय की आयु बांधे विना नहीं मरते और आगामी भव की आयु तभी बंधती है जब शरीर और इन्द्रिय पर्याप्ति से पर्याप्त हो जाएं, अन्यथा नहीं ।
इन पर्याप्तक और अपर्याप्तक जीवों में से जो पर्याप्तक हैं, जिनको अपने योग्य चार पर्याप्तियां पूरी हो गई हैं, उनके वर्ण के भेद से, गंघ के भेद से, रस के भेद से एवं स्पर्श के भेद से हजारों भेद हैं । काले आदि के भेद से वर्ण पांच होते हैं, गंध के सुरभि और असुरभि के भेद से दो भेद हैं, तिक्त आदि रस पांच हैं और मृदु कर्कश आदि स्पर्श आठ हैं । इन एक-एक वर्ण आदि में भी तरतमता
સમાધાન—બધા જીવા આવતા ભવના આયુષ્યના અન્ય કરીને જ મરે આવતા ભવનું આયુષ્ય ખાંધ્યા સિવાય મરતા નથી. અને આગામી ભવનુ આયુષ્ય ત્યારે ખાંધે છે. જયારે શરીર અને ઇન્દ્રિયા પર્યાપ્તિથી પર્યાપ્ત ખની જાય નહીં તે નહીં'.
આ પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તકર જીવામાંથી જે પર્યાપ્તક છે જેની પેાતાને યાગ્ય ચાર પર્યાપ્તિએ પુરી થઇ ગઇ છે.
તેઓના વર્ણના ભેદ્દે, ગન્ધના ભેઠે. રસના ભેદે અને સ્પર્શના ભેદે કરીને હજારો ભેદ છે. કાળા વિગેરે ભેદથી વણુ પાંચ હેાય છે. ગંધના સુરભિ અને અસુરભિના ભેદથી બે ભેદ છે. તિક્ત આદિ રસ પાંચ
અને મૃદુ
કૅશ આદિ સ્પર્શ આઠે છે.
આ એક એક વર્ણ આદિમાં પણ તારતમ્યતાના હિસાબથી અનેકાનેક ભેદ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
