________________
प्रमेयबोधिनी टीका द्वि. पद २ सू.२९ सिद्धानां स्थानादिकम् १०११ त्याम्, तत्र उपमाया असद्-भावात्, ‘इय सिद्धाणं सोक्खं अणोवमं नत्थि तस्स ओवम्म । किंचि विसेसे णित्तो सारिक्खमिणं मुणह वोच्छं ॥१६६॥ इदंसिद्धानां सौख्यम् अनुपमम् वर्तते, नास्ति तस्य सिद्धासुखस्य, औपम्यम्, तथापि बालावबोधाय किश्चिद् विशेषेण, इतः अस्य अमन्दानन्दसन्दोहरूपस्य सिद्धसुखस्य सादृश्यमिदं वक्ष्यमाणं शणुत मया वर्ण्यते-'जह सव्वकामगुणियं पुरिसोभोत्तूण भोयणं कोई । तण्डा छुहा विमुक्को अच्छिज्जजहा अमियतित्तो ॥१६७।। यथा भोजनं सर्वकामगुणितं सकलोपस्कारोपस्कृतम्, सात्त्विकसर्वप्रकारव्यञ्जनोपेतं सर्वोत्तमद्रव्यनिर्मितं किं बहुना निरुपम, कोऽपि पुरुषो भुक्त्वा तदक्षुद्विप्रमुक्तः तृषाक्षुधारहितः सन् अमृततृप्तो भवति तथा-'इय सबकालतित्ता अतुलं निव्वाणमुक्गया सिद्धा । सासयमव्वाबाहं चिट्ठति सुही मुहं पत्ता' एवं सर्वकालं तृप्ताः अतुलनिर्वाणमुपगताः सिद्धाः। शाश्वतमव्याबाधं तिष्ठन्ति सुखिनः सुखं प्राप्ताः । अयं भावः-यथा कश्चित् पुरुषः समस्तोपस्कारसंस्कृतं स्वादातिशयसम्पन्नं सर्वोत्तमं सर्वव्यञ्जनोपेतं सर्वोत्कृष्टं भोजनं कृत्वा क्षुधातृषारहितः सन् अमृतत्प्तो भवति तथा निर्वाणं-मुक्तिमुपगताः सिद्धाः सर्वकालम्-साद्यपर्यवसितं कालं तृप्ताः सर्वथोत्सुकता निवृत्तिलक्षणं परमसन्तोषमुपगताः अतुलम्अनन्यसदृशं निरुपमत्वात् शाश्वतं प्रतिपाताभावात् अव्यावाधम् लेशमात्रमपि व्याबाधाया असंभवात् सुखं प्राप्ताः सुखिनस्तिष्ठन्ति इति, तदेव विशदरूपेण प्रतिपादयति- सिद्धितियबुद्धत्तिय पारगयत्ति य । परंपरगयत्ति उम्मुक्ककम्मकवया अजरा अमरा असंगा य । ११५९॥ सिद्धा इति सित्तं-बद्धम् , अष्टप्रकारकम् ज्ञानासमूह के लिए उपमा दी जा रही है, उसे सुनो ! जैसे कोई पुरुष सर्वकाम गुणित अर्थात् सभी प्रकार के मसालों से युक्त, सभी प्रकार के सात्त्विक व्यंजनों से विशिष्ट भोजन करके भूख और प्यास से सर्वथा मुक्त हो जाता है और सुख पूर्वक रहता है, अमृत भक्षण की सी तृप्ति का अनुभव करता है। वैसे ही निर्वाण को प्राप्त सिद्ध जीव सदा काल तृप्त रहते हैं । वे शाश्वत तथा अव्याबाध सुख से युक्त होकर विराजमान रहते हैं। માટે ઉપમા દેવાય છે, તેને સાંભળે જેમ કે ઈ પુરૂષ સર્વ કામ ગુણિત અર્થાત બધા પ્રકારના મસાલાથી યુક્ત, સર્વ પ્રકારના સાત્વિક વ્યંજનથી વિશિષ્ટ ભાજન કરીને ભૂખ અને તરસથી સર્વથા મુક્ત થઈ જાય છે અને સુખ પૂર્વક રહે છે. અમૃત ભક્ષણ સરખી તૃપ્તિને અનુભવ કરે છે. એ જ રીતે નિર્વાણને પામેલ જીવ સદાકાળ તૃપ્ત રહે છે. તેઓ શાશ્વત તથા અવ્યાબાધ સુખથી યુક્ત થઈને વિરાજમાન રહે છે.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
