________________
९४०
जीवाभिगमसूत्रे भगवानाह-हन्त गौतम ! प्रभुः इत्थं कर्तुं शक्नुयात् । चत्वारः आलापका एवम्१-देवो बाह्यपुद्गलान् अपर्यादाय बालम् अछित्वा अभित्वा दीर्षी कर्तुं इस्वी कर्तुं न समर्थः। २-देवो बाह्यपुद्गलान् अपर्यादाय बालं अच्छित्वा अभित्वा दीर्धीकर्तुमित्यादि-३ देवो बाह्यपुद्गलान् पर्यादाय बालम् छित्वा भित्वा दीर्धीकर्तुं समर्थः इत्यादि । ४-बाह्यान् पुद्गलान् पर्यादाय बालं च्छित्वा भित्वेत्यादि । 'पढमविइयभंगेसु अपरियाइत्ता अच्छेत्ता अभेत्ता, सेसं तं चेव' प्रथम-द्वितीय भङ्गयोः अपर्यादाय अच्छित्वाऽभित्वा इति वक्तव्यम् तृतीय-चतुर्थयोस्तु-पर्यादाय छित्वा भित्वा, इति वक्तव्यम् । शेष सर्वभङ्गेषु तदेव-वक्तव्यम्-दीर्धीकरणसूत्रेपि । महद्धिक आदि विशेषणों वाला देव बाह्य पुद्गलों को ग्रहण कर और पूर्वगृहीत शरीर का भी छेदन भेदन कर यदि अपने शरीर को बडा छोटा करना चाहता है तो क्या वह ऐसा करने के लिये समर्थ हो सकता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! वह देव ऐसा करने के लिये वैक्रियशरीर द्वारा समर्थ हो सकता है । 'पढमविइय भंगेसु अपरियाइत्ता अच्छेत्ता अभेत्ता सेसं तहेव' यहां प्रथम द्वितीय भंगों में बाह्य पुद्गलों का ग्रहण नहीं है और प्रथम भंग में बाल शरीर का छेदन भेदन भी नहीं हैं तथा द्वितीय भंग में पूर्व गृहीत शरीर का छेदन भेदन है 'ऐसा जानना चाहिये-तथा तृतीय भंग में बाह्य पुद्गलों का ग्रहण करना है और पूर्व गृहीत शरीर का छेदन भेदन करना नहीं हैं । और चतुर्थ भंग में बाह्य पुद्गलों का ग्रहण भी है और पूर्व गृहीत शरीर का छेदन भेदन भी है 'तं चेव
વાળા દેવ બહારના પુદ્ગલેને ગ્રહણ કરીને અને પહેલા ગ્રહણ કરેલ શરીરનું પણ છેદન ભેદન કરીને જે પિતાના શરીરને નાનું કે મોટું કરવા ચાહે તે શું છે એ પ્રમાણે કરવાને સમર્થ થઈ શકે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે-હે ગૌતમ! એ દેવ એ પ્રમાણે કરવા માટે વૈક્રિયશરીર द्वारा समर्थ य श छ. पढमविइयभंगेसु अपरियाइत्ता अच्छेत्ता अभेत्ता सेसं तहेव' महीयां पडसा मने भी मां या पुगतानुग्रह કહેલ નથી. અને પહેલાં ભંગમાં બાલ શરીરનું છેદન ભેદન પણ નથી. તથા બીજા ભંગમાં પહેલા ગ્રહણ કરેલ શરીરનું છેદન ભેદન પણ નથી. તથા ત્રીજા ભંગમાં બહારના પુદ્ગલેનું ગ્રહણ કહેલ છે. અને પહેલા ગ્રહણ કરેલ શરીરનું છેદન ભેદન કરવાનું નથી. અને ચેથા ભંગમાં બાહ્ય પુદ્ગલોનું ગ્રહણ પણ છે. અને પહેલા ગ્રહણ કરેલ શરીરનું છેદન ભેદન પણ છે. “
જીવાભિગમસૂત્ર
