________________
८९२
जीवाभिगमसूत्रे आवासानां शक्रादि सम्बधिनां मेरुप्रत्यासन्न भवनपत्यादि सम्बन्धिनां च कूटानां नक्षत्राणां कृत्तिकादीनामष्टाविंशतेः, चन्द्राणां सूर्याणां च नामानि सर्वाण्यपि द्वीपसमुद्रेषु त्रिप्रत्यवताराणि वक्तव्यानि तदाह-'हारदीवे' इत्यादि । एवञ्चहारो द्वीपः हारोदः समुद्रः, हारवरो द्वीपो-हारवरः समुद्रः, हारवरावभासो द्वीपोभवन पति आदि के कूटों के क्षुल्लहिमवदादि सम्बन्धी कूटों के, कृत्ति कादि २८ नक्षत्रों के चन्द्रों के, एवं सूर्यों के जितने भी नाम हैं उन नामों वाले द्वीप और समुद्र है ये सब त्रि प्रत्यवतार वाले हैं । यही वात सूत्रकार अब दिखलाते है-'हारद्वीप हारोदसमुद्र, हारवरद्वीप, हारवरसमुद्र, हारवरावभासद्वीप हारवरावभाससमुद्र' इन प्रत्यवतारों के सम्बन्ध में जैसी वक्तव्यता पहिले कही गई है वैसी ही कह लेनी चाहिये अर्थात् रुचकवरावभास समुद्र को चारों ओर से घेरे हुए हारद्वीप है इस हार द्वीप में 'हारभद्द हारमहाभद्दा एत्थ०' हारभद्र
और हारमहाभद्र नामके दो देव रहते हैं ये पूर्वोक्त महद्धिक आदि विशेषणों वाले हैं और यावत् एक पल्योपम की इनकी स्थिति है हारद्वीप को चारों ओर से घेरे हुए हारोदसमुद्र है. इसकी वक्तव्यता पूर्व के ही जैसी है इस हारसमुद्र में 'हारवर हारवर महावरा एत्थ दो देवा महड्डिया' हारवर और हारवर महावर ये दो देव रहते हैं કુટના ક્ષુલ્લ હિમવંત વિગેરે સંબંધી કૂટના કૃત્તિકા વિગેરે ૨૮ અઠ્યાવીસ નક્ષત્રના ચંદ્રોના અને સૂર્યોના જેટલા નામે છે. એ નામે વાળા દ્વીપ અને સમુદ્રો છે. એ બધા દ્વીપ અને સમુદ્ર ત્રિપ્રત્યવતાર વાળા છે. એજ વાત હવે સૂત્રકાર નીચે પ્રમાણે બતાવે છે.-હાર નામને દ્વીપ અને હારોદસમુદ્ર, હારવર દ્વીપ અને હારવર નામનો સમુદ્ર. હારવરાવભાસ એ નામનો દ્વીપ અને હારવરાભાસ એ નામનો સમુદ્ર આ પ્રત્યવતાના સંબંધમાં જે પ્રમાણેનું કથન પહેલાં કહેવામાં આવેલ છે. એ જ પ્રમાણેનું સઘળું કથન કહી લેવું જોઈએ. અર્થાત્ રૂચકવરાવભાસ સમુદ્રને ચારે તરફથી ઘેરી હાર નામનો દ્વીપ मावेस छ. २५। २ द्वीपमा 'हारभद हारमहाभद्दा एत्थ दो देवा महिड्डिया' હારભદ્ર અને હાર મહાભદ્ર એ નામના બે દે રહે છે. એ દેવ પહેલા કહયા પ્રમાણે મહદ્ધિક વિગેરે વિશેષણો વાળા છે. અને યાવત્ એક પત્યેપમની તેઓની રિથતિ છે. હારદ્વીપને ચારે બાજુથી ઘેરીને હારોદ નામને સમુદ્ર આવેલ છે આ સંબંધી કથન પહેલાના કથન પ્રમાણે જ છે. આ डासमुद्रमा 'हारवर हारवर महावरा एत्थ दो देवा महिड्ढिया' ७।२१२ २मने
જીવાભિગમસૂત્ર
