________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.१०५ अरुणदिद्वीपसमुद्रनिरूपणम् ८७९ समुई अरुणवरावभासे णामं दीवे वट्टे जाव' अरुणवरावभासो नाम द्वीपो वृत्तो वलयाकारसंस्थानसंस्थितः सर्वतः समन्ताद् अरुणवरोदं समुद्रं सम्परिक्षिप्य तिष्ठति । अयं समचक्रवालसंस्थानेन-न पुनर्विषमचक्रवाले नेत्यादि क्षोदोदक समुद्रप्रकरणमनुसन्धेयम् नवरमत्र 'देवा अरुणवरावभासभद्द अरुणवरावभासमहाभद्दा एत्थ दो देवा महड्रिया०' अरुणवरावभासभद्राऽरुणवरावभासमहाभद्रौ अत्र द्वौ देवौ महर्द्धिकौ० यावत्पल्योपमस्थितिकौ परिवसतः तत्तेनार्थेन भदन्त ! अरुणवरावभासो द्वीपो० २ इति चन्द्रादित्यादि ज्योतिष्कसूत्रं पूर्ववत् । ‘एवं-अरुणवरावभासे समुद्दे नवरि देवा अरुणवरावभासवरारुणवरावभासमहावरा एत्थ दो देवा महड्डिया' एवम्-अरुणवरावभासद्वीपवदेव-अरुणवरावभासः समुद्रोऽपि ज्ञातव्यः क्षोदोदकसमुद्रप्रकरणवत् नवरम् - अरुणवरावभासवरारुणवरावभासमहावरौ द्वौ देवौ महद्धिको यावत्पल्योपमस्थिको परिवसतः तत्तेनार्थेन गौतम ! अरुणनाम अरुणवर और अरुणमहावर है रहते हैं । 'अरुणवरोदण्णं समुदं अरुणवरावभासे णामं दीवे वट्टे जाव देवा अरुणवरावभास भद्दारुणवरावभास महाभद्दा एत्थ दो देवा महिड़िया' अरुणवरसमुद्र को अरुणवरावभास नामका द्वीप चारों ओर से घेरे हुए हैं यह द्वीप भी गोल वलय के जैसे आकार वाला है यह द्वीप भी समचक्रवालसंस्थान वाला है विषमचक्रवाल संस्थान वाला नहीं है इत्यादि रूप से क्षोदोदक समुद्र का जैसा प्रकरण वर्णित हुआ है वैसा ही वह सव यहां भी कह लेना चाहिये परन्तु यहां देवों के नाम इस प्रकार से हैं 'अरुवरावभास भद्र और अरुणवरावभास महाभद्र इनकी परिवार आदि एवं स्थिति पूर्वोक्त जैसी ही है तथा इस द्वीप का ऐसा नाम क्यों हआ है-इस सम्बन्ध में भी समस्त कथन अपनी बुद्धि के अनुसार रोदण्णं समुदं अरुणवरावभासे णामं दीवेवढे जाव देवा अरुणवरावभास भदारुणवराव. भास महाभदा एत्थ दो देवा महिइढिया, २५३४१२ समुद्रने २५३११२शवलास नामना દ્વીપે ચારે બાજુથી ઘેરેલ છે. આ દ્વીપ પણ ગળ અને ગોળ વલયના જેલા આકાર વાળો છે. આ દ્વીપ પણ સમચકવાલ સંસ્થાનવાળો છે. વિષમચક્રવાલ સંસ્થાના વાળ નથી. વિગેરે પ્રકારથી દોદક સમુદ્રના કથન પ્રમાણે છે અર્થાત
દેદિકસમુદ્રના પ્રકરણમાં તેનું જે રીતે વર્ણન કરવામાં આવેલ છે. એજ પ્રકારથી એ તમામ પ્રકરણ અહીયાં પણ કહી લેવું જોઈએ પરંતુ ત્યાં દેવના નામે આ પ્રમાણે છે-અરૂણવર ભદ્ર અને અણવર મહાભદ્ર તેમના પરિવાર વિગેરે તથા સ્થિતિ પૂર્વોક્ત પ્રમાણે જ છે. તથા આ દ્વીપનું એ પ્રમાણેનું નામ થવામાં શું કારણ છે? એ સંબંધમાં પણ સઘળું કથન પોતાની બુદ્ધિી
જીવાભિગમસૂત્ર
