________________
जीवाभिगमसूत्रे
अंजणवरगवलवलयजलधरजच्चं जणरिट्टभमरपभूय समप्पभाणं कुंडदोहणाणं वद्वत्थपत्ताणरूढाणं मधुमासकाले संगहनेहो अजचाउरक्केव होज तासिं खीरे मधुरस्स विवगच्छ बहुव्वसंपत्ते पत्तेयं मंदग्गि सुकढिए आउत्ते खंडगुडमच्छंडिओ ववेए रण्णो चाउरंत चक्क वहिस्स उवटूवित्ते आसायणिज्जे विस्सायणिज्जे पीणणिज्जे जाव सव्विदियगायपल्हायणिज्जे जाव वणेणं उवचिए जाव फासेणं, भवे एयारूवे सिया ? णो इट्टे समट्ठे खीरोदस्स णं उदए एत्तो इट्ठतराए चेव जाव आसाएणं पन्नत्ते विमल- विमलप्पभा एत्थ दो देवा महाडया जाव परिवसंति, से तेणटृणं० संखेज्ज चंदा जाव तारा ॥ सू० १०१॥
छाया - वारुणवरं खलु समुद्रं क्षीरवरो नाम द्वीपो वृत्तो यावत्तिष्ठति सर्वं संख्येयकं विष्कंभश्च - परिक्षेपश्च यावदर्थः बहवः क्षुद्राः ० वाप्यो यावत्सरः सरः पंक्तयः क्षीरोदकपरिहस्तकाः परिपूर्णाः प्रासादिकाः ४ । तासु खलु क्षुद्रिकासु यावद् बिलपंक्तिका बहवः उत्पातपर्वताः सर्वरत्नमयाः यावत्प्रतिरूपाः पुण्डरीक - पुष्करदन्तौ अत्र द्वौ देवौ महर्द्धिकौ यावत्परिवसतः तत्तेनार्थेन यावन्नित्यः ज्योतिष्कं सर्व संख्येयम् । क्षीरवरं खलु द्वीपं क्षीरोदो नाम समुद्रो वृत्तो वलयाकार संस्थानसंस्थितो यावत्परिक्षिप्य खलु तिष्ठति । समचक्रवालसंस्थितः नो विषमचक्रवालसंस्थितः, संख्येयानि योजनानि स० विष्कम्भपरिक्षेपौ तथैव सर्वं यावदर्थः ? गौतम ! क्षीरोदस्य खलु समुद्रस्योदकं स यथा नामकः खण्डगुडमत्स्याण्डिकोपपेतं राज्ञश्रतुरन्तचक्रवर्तिन उपस्थापितमास्वादनीयं विस्वादनीयं प्रीणनीयं यावत् सर्वेन्द्रियगात्रप्रसादनीयं यावद् वर्णेनोपपेतं - यावत् स्पर्शेन भवेदेतद्रूपं स्यात् ? नायमर्थः समर्थः क्षीरोदस्य खलु तदुदकमितः इष्टतरकं चैव यावदास्वादेन प्रज्ञप्तम् विमल- विमलप्रभौ अत्र द्वौ द्वे महर्द्धिक यावत्परिवसतः । तत्तेनार्थेन० संख्येयाचन्द्रा यावत्ताराः ॥ १०२॥
टीका- 'वारुणवरं णं समुदं खीरवरे णामं दीवे वट्टे जाव चिट्ठइ' क्षीरवरो 'वारुणवरण्णं समुदं खीरवरे णामं दीवे वट्टे जाव चिट्ठति' इत्यादि । टीकार्थ- वारुणवर समुद्र को क्षीरवर नामका द्वीप चारों ओर से
८१२
०
'वारुणवरणणं समुद्दे खीरखरे णामं दीवे वट्टे जाव चिट्ठति' इत्याहि ટીકા –વારણવર સમુદ્રને ક્ષીરવર નામના દ્વીપ ચારે બાજુએથી ઘેરીને
જીવાભિગમસૂત્ર