________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.९१ देवद्वीपादिगतचन्द्रसूर्ययोः निरूपणम् ६४३ नाम्नि द्वीपे भवन्ति, अन्त्यानिमान् पञ्चद्वीपान मुक्त्वा देवनागयक्षभूतस्वयम्भूरमणाख्यान्, न तेषु चन्दादित्यानांराजधान्योऽन्यस्मिन् द्वीपे, अपि तु स्वस्मिन्नेव पूर्वापरतो वेदिकान्ताद् असंख्यानि योजनसहस्राणि अवगाह्य भवन्तीति' 'कहिणं भंते ! सयंभूरमणदीवगाणं चंदाणं चंददीवा णामं दीवा पण्णत्ता' क्व खलु भदन्त ! स्वयम्भूरमणद्वीपगतानां चन्द्राणां चन्द्रद्वीपा नाम द्वीपाः प्रज्ञप्ताः ? इति प्रश्नः, भगवानाह-हे गौतम ! 'सयंभूरमणस्स दीवस्स पुरथिमिल्लाओ वेइयंताओ सयंभूरमणोदगं समुदं बारसजोयणसहस्साई तहेव रायहाणीओ सगाणं २ दीवाणं पुरथिमेणं सयंभूरमणोदगं समुदं पुरस्थिमेणं असंखेज्जाइ जोयण० तं चेव' स्वयम्भूरमणस्य पूर्वेस्माद्वेदिकान्तात् स्वयम्भूरमणोदकं समुद्र द्वादशयोजन सहस्राणि अवगाह्य अत्रान्तरे स्वयम्भूरमणद्वीपगतानां चन्द्राणां चन्द्रद्वीपाः ज्ञातव्यास्ते च प्राग्वत्, तथैव राजधान्यः स्वकीयानां २ द्वीपानां पूर्वदिशि स्वयम्भूरमणोदकं समुद्र पूर्वदिशि असंख्येयानि योजनसहस्राणि अवगाह्य अत्रान्तरे बोद्धव्या । भूरमणाख्यान इत्यादि' 'कहि णं भंते । स्वयंभूरमणदीवगाणं चंदाणं चंददीवा णामं दीवा पण्णत्ता' हे भदन्त ! स्वयंभूरमणद्वीगत चन्द्रमाओं के चन्द्रद्वीप नाम के द्वीप कहां पर है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! 'सयंभूरमणस्स दीवस्स पुरथिमिल्लाओ वेदियंताओ सयंभूरमणोदगं समुदं बारस जोयणसहस्साइं तहेव रायहाणीओ सगाणं २ दीवाणं पुरथिमेणं स्वयंभूरमणोदगं समुदं पुरथिमेणं असंखेजाइं जोयण तं चेव' स्वयंभूरमण द्वीप के पूर्ववेदिकान्त से स्वयंभूरमण समुद्र में १२ हजार योजन आगे जाने पर आगत स्थान में चन्द्रमाओं के चन्द्रद्वीप हैं और द्वीप से पूर्व में स्वयंभूरमणसमुद्र में असंख्यात हजार योजन आगे जाने पर आगतस्थान में उनकी अन्त्यानिमान् पंचद्वीपान् मुक्त्वा देवनागयक्षभूतस्वयंभूरमणाख्यान्' त्याह
'कहिणं भंते ! सयंभूरमणदीवगाणं चंदाणं चंददीवा णामं दीवा पण्णत्ता' હે ભગવદ્ સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રમાં આવેલ ચંદ્રમાના ચંદ્રદ્વીપ નામના દ્વીપ ४यां मारा छ ? ॥ प्रश्न उत्तरमा प्रभु ४ छ 3-3 गौतम 'सयंभूरमणस्स दीवस्स पुरथिमिल्लाओ वेदियंताओ सयंभूरमणादगसमुदं बारस जोयणसहस्साइं तहेव रायहाणीओ सगाणं सगाणं दीवाणं पुरथिमेणं सयंभूरमणोदगं समुदं पुरथिमेणं असंखेन्जाइं जोयण० तं चेव.' स्वयंभूरभ दीपनी पूर्व વેદિકાના અંતભાગથી સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રમાં ૧૨ બાર હજાર જન આગળ જવાથી ત્યાં આવતા સ્થાનમાં ચંદ્રમાના ચંદ્વીપ છે. અને દ્વીપની પૂર્વ દિશામાં સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રમાં અસંખ્યાત હજાર જન આગળ જવાથી આવતા સ્થાનમાં તેની રાજધાનીયા છે. આ રીતે પૂર્વોક્ત સઘળું કથન
જીવાભિગમસૂત્ર