________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.८९ जम्बूद्वीपगतयोश्चन्द्रयोश्चन्द्रद्वीपनि० ६१५ सूर्यद्वीपौ नाम द्वीपौ? गौतम ! जम्बूद्वीप पश्चिमायामेवमेवलवणसमुद्रं द्वादशयोजनसहस्राण्यवगाह्याऽत्रैतस्मिन्नवकाशेऽऽभ्यन्तरलावणिकसूर्ययोः सूर्यद्वीपौ इत्यादि । आभ्यन्तरलावणिकचन्द्र द्वीपवत् ।
अथ बाह्य लावणिकचन्द्रसूर्यवक्तव्यता-'कहि णं भंते ! बाहिरलावणगाणं चंदाणं चंद दीवा णामं दीवा पन्नत्ता गोयमा ! लवणस्स समुदस्स पुरथिमिल्लाओ वेइयंताओ- लवण समुदं पच्चत्थिमेणं-बारसजोयणसहस्साई ओगा हित्ता-एत्थ णं बाहिर लावणगाणं चंद दीवा नाम दीवा पन्नत्ता' कुत्र स्थाने खलु भदन्त ! बाह्यलावणिकचन्द्रयोश्चन्द्रद्वीपौ नाम द्वीपौ कथितौ तत्र बाह्यलावणिको नाम लवणसमुद्रे शिखाया बहिश्चारिणौ चन्द्रौ इति प्रश्नः ? भगवानाह-गौतम ! लवणसमुद्रस्य पूर्वदिशि विद्यमान चरमान्तवेदिकान्ता लवणसमुद्रं पश्चिमायां द्वादशयोजनसहस्राण्यवगाह्य-अत्राऽवकाशे बाह्यलावणिकचन्द्रद्वीपौ नाम द्वीपौ लवणसमुद्र को १२ हजार योजन प्रमाण पार करके आगत स्थान पर अभ्यन्तर लावणिक दो सूर्यो के सूर्यद्वीप नामके द्वीप हैं।
बाह्यलावणिक चन्द्रसूर्यवक्तव्यता'कहिणं भंते ! बाहिरलावणगाणं चंदाणं चंददीवा णामं दीवा पन्नत्ता, गोयमा ! लवणस्स समुदस्स पुरथिमिल्लाओ वेदियंताओ लवणसमुदं पञ्चत्थिमेणं बारसजोयणसहस्साई ओगाहित्ता एत्थ णं बाहिरलावणगाणं चंददीवा नामं दीवा पन्नत्ता' हे भदन्त ! बाहर के लवणसमुद्र के दो चन्द्रमाओं के दो चन्द्रद्वीप नाम के द्वीप कहां पर है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! लवणसमुद्र की पश्चिमदिशा में १२ हजार योजन पार करके आगत स्थान में बाह्यलावणिक दो चन्द्रों के चन्द्रद्वीप नाम કહ્યું કે-હે ગૌતમ ! જંબુદ્વીપની પશ્ચિમ દિશામાં લવણ સમુદ્રને ૧૨ બાર હજાર જન પ્રમાણ પાર કરવાથી ત્યાં આવેલ સ્થાન પર આભ્યન્તર લવણ સમુદ્ર સંબંધી બે સૂર્યોના સૂર્ય દ્વીપ નામના બે દ્વીપો આવેલા છે.
બાહ્ય લવણ સમુદ્ર સંબંધી ચંદ્ર સૂર્યનું કથન 'कहि णं भंते ! बाहिरिलावणगाणं चंदाणं चंददीवा णामं दीवा पन्नत्ता गोयमा लवणसमुदस्स पुरथिमिल्लाओ वेदियंताओ लवणसमुदं पच्चत्थिमेणं बारस जोयण सहस्साइं ओगाहित्ता एत्थणं बाहिरलावणगाणं चंददीवा नाम दीवा पण्णत्ता' હે ભગવન બહારના લવણ સમુદ્રના બે ચંદ્રમાના ચંદ્ર દ્વીપ નામના દ્વીપ કયાં આવેલ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુત્રી કહે છે કે-હે ગૌતમ ! લવણ સમુદ્રની પૂર્વ દિશામાં આવેલ ચરમાન્ડ વેદિકાન્તથી લવણ સમુદ્રની પશ્ચિમ દિશામાં ૧૨ બાર હજાર જન આગળ જવાથી ત્યાં આવેલ સ્થાનમાં બાહ્ય
જીવાભિગમસૂત્ર
